Hallo, ik ben Ruben Mersch en ik schrijf voor de correspondent over Big Pharma. Vandaag zal ik het hebben over het verdienmodel achter de corona vaccins. Farmaceutische bedrijven krijgen alle lof en de miljardenwinsten vanwege de ontwikkeling van deze levend schenders. Maar wat er niet bij wordt verteld de vaccins zijn helemaal niet uitgevonden door de industrie. Maak kennis met de grootste Växjö ontwikkelaar. De overheid. Een jaar geleden wil de farmaceutische industrie helemaal onderaan in de ranglijst van meest betrouwbare bedrijfstakken, zelfs de olie industrie scoorden beter.

Toen kwam quizt en dat veranderde alles. Sinds de uitbraak van de pandemie is de reputatie van de farma industrie aan een steile opmars bezig. Geen wonder ook farmaceutische giganten braken alle snelheidsrecords in ontwikkeling van de vaccins tegen Koef 19. Zonder hen hadden misschien nog jaren moeten wachten op de verlossing. Ere wie ere toekomt. Die imago boost is meer dan verdiend, zo lijkt het althans. Alleen het beeld van Big Pharma die redding bracht door een wonder van innovatie in de labs van Phaser Moderna, een andere farma reuzen klopt niet.

De kolonne vaccins hebben niet zozeer te danken aan farmaceuten en een innovatiekracht, maar een overheden en inventieve universiteiten. De kennis die deze vaccins mogelijk maakt, werd ontwikkeld door wetenschappers aan universiteiten en overheidsinstellingen. De farmaceutische industrie claimde vervolgens het eigendomsrecht, zette de laatste stap, is in dat ontwikkelings traject en verkoopt de vaccins die met winst terug aan diezelfde overheden. Als klap op de vuurpijl betaalde de farma reuzen over de winst ook nog eens zo min mogelijk belasting. Kennis kopen het product van die kennis met winst terug verkopen en over de winst nauwelijks belasting betalen.

Zie hier de ingenieuze drietrapsraket van Big Pharma. Echt indrukwekkend zien een Växjö er niet uit een glazen flesje met daarin enkele millimeters water achtige vloeistof. Maar die vloeistof bevat wel een indrukwekkende hoeveelheid kennis. Zo'n Växjö is het resultaat van inzichten uit de immunologie. Virologie, celbiologie, fysiologie, epidemiologie en statistiek is een gevleugelde uitspraak in de wetenschap. Als onderzoeker sta je altijd op de schouders van reuzen. En inderdaad, ook deze vaccins waren er niet geweest zonder het gecombineerde werk van duizenden wetenschappers.

Wetenschappers die bijna allemaal betaald werden met publiek geld. Alleen al in Amerika, het zogenaamde walhalla van de vrije markt, wordt meer dan 70 procent van al het fundamentele onderzoek. Onderzoek dat ten grondslag ligt aan onze grootste innovaties, zoals het internet, touchscreens, medicijnen bekostigd door overheidsinstellingen, universiteiten en andere non-profit organisaties. Slechts 30 procent wordt betaald door de private sector. Ergens is dat ook logisch. Bedrijven investeren pas in onderzoek als ze vrij zeker zijn dat die investering op korte termijn een verkoopbaar product oplevert.

Bij fundamentele doorbraken liggen de mogelijke toepassingen vaak nog decennia ver in de toekomst. Toen onderzoekers Sidney Brenner 19 eenenzestig aan de Universiteit van Cambridge de structuur van mensen zich erna ontrafelde, had hij nooit kunnen weten dat zijn onderzoek zestig jaar later cruciaal zou blijken bij de ontwikkeling van een nieuw type vaccin tegen een coronavirus. Studie na studie bewijst In de geneeskunde is de overheid de grote innovator. Dat geldt zeker ook voor de vaccins waarmee de wereld nu van Koeweit 19 moet worden verlost.

Zowel het vaccin van Faysel Bio en Tech als dat van moderne werd met een nieuwe vaccin technologie Messenger Agena. In tegenstelling tot de traditionele vaccins, waarbij een verzwakt of gedood virus ingebracht wordt om het immuunreactie op te wekken, spuiten bij deze vaccins de instructies om een bepaald eiwit te maken in die instructies bestaan uit een genetisch stukje genetisch materiaal met een Zegna. En in onze cellen wordt omgezet in het Spica eiwit van het coronavirus en zo je immuunsysteem voorbereidt op een aanval van het virus zelf.

Het idee dat je messenger RNA kan gebruiken om je lichaam een eiwit te laten aanmaken, werd in 1989 voor het eerst op haalbaarheid onderzocht door de Hongaarse biochemicus Catlin Caricom. Het kostte Calico en haar collega's meer dan twintig jaar een onderzoek, omdat mensen zich daarna zo aan te passen dat het niet meteen door ons lichaam wordt afgebroken. Nog voordat het instructie voor het bouwen van een eiwit Kachin Caricom. Haar collega's deden dat belangrijke werken aan diversiteit van Pennsylvania en werden grotendeels betaald door het Amerikaanse National Institute of Health.

Met overheidsgeld is ook een tweede cruciale doorbraak die aan de basis ligt van de huidige vaccins werd niet. De labo's van de farmaceutische industrie bewerkstelligd om het mes in zijn agenda te krijgen op de plek waar het hebben wil. In onze cellen heeft het een lipiden jasje nodig, een omhulling van vetten die kunnen versmelten met de wanden van onze cellen. Om het juiste jasje te vinden was jarenlang onderzoek nodig, dat grotendeels plaatsvond aan het Massachusetts Institute of Technology en dus weer voor het belangrijkste deel gefinancierd werd door de overheid.

Ook het derde puzzelstukje voor dit vak zijn kennis over het Spica eiwit van het nieuwe coronavirus. Die stekeltjes aan de buitenkant dus, was al voorhanden dankzij onderzoek naar een vorig coronavirus MERS. En ook dat onderzoek werd je raadt het al betaald met overheidsgeld. Die publieke financiering gaat niet alleen op voor de Messenië erna vaccins. Ook de technologie achter het vaccin van AstraZeneca werd met publiek geld ontwikkeld. Decennialange onderzoek dat daarvoor nodig was, vond plaats van het Jennart Instituut, een onderdeel van de Universiteit van Oxford.

Waarom doen farmaceuten zulk onderzoek niet zelf? Simpel, het is duur en risicovol. Dat geld een bijzonder voor vaccins. Als je pech hebt, is de epidemie al uitgeroeid voordat je vaccin op de markt komt. En als dat niet het geval is, blijft het moeilijk om veel winst te maken met vaccins, omdat die doorgaans erg goedkoop zijn. Daarom investeren farmaceuten zelden een vaccin. Onderzoek waar in 1967 nog zevenendertig Amerikaanse farmabedrijven die vaccins ontwikkelden. In 2013 was dat aantal al gezakt tot slechts 5.

Pas in 2010, toen het moeilijkst te werken lag de rug was toen de enkele kleine biotechbedrijven interesse voor de nieuwe messen zich erna vaccin tegen Lochting onder andere Duitse bio en tech en het Amerikaanse Moderne besloten die verder te ontwikkelen. En ook daarvoor kregen ze weer steun van de overheid. Vervolgens slaagde erin om dat met publiek geld ontwikkelde technologie toch te patenteren. Toen begin 2020 duidelijk werd dat het nieuwe coronavirus een blijvertje was, zagen zowel moderne patiënten als AstraZeneca hun kans schoon.

Ze waren inmiddels eigenaar van de kennis die noodzakelijk was om deze pandemie te bestrijden en konden beginnen aan de ontwikkeling van vaccins. Maar eerst gingen ze nog eens langs bij de overheid. Moderne ontving het begin van de pandemie, bijna een miljard dollar, van het Amerikaanse instituut DARPA om een vaccin tegen Corona te wikkelen en te testen. AstraZeneca kreeg 1,2 miljard dollar van het US Department of Helden Human Services. Pfizer liet trots weten dat het geen overheidsgeld zou aanvaarden, maar vermeldde daar niet bij dat Bajo en DEG, de Duitse firma waarmee het een samenwerkingsverband sloot.

In het begin van de pandemie al 445 miljoen dollar had gekregen van de Duitse overheid en nog eens 30 miljoen van de Europese Unie. Ook enkele private partijen schonken honderden miljoenen aan de farmaceuten om bij te dragen aan de Växjö ontwikkeling. Het is nog altijd onduidelijk hoeveel geld de farmaceuten zelf investeerde. Ontwikkeling en het testen van vaccins. Farmabedrijven hebben niet de gewoonte om een boekhouding met buitenstaanders te delen. Wel weten dat ze ook voor de laatste stap, de productie en de distributie van de vaccins het financiële risico zoveel mogelijk afwentelen op overheden.

Ze sloten zogenaamde Advance Purchase orders af. Ze verkochten al dosissen voordat ze zeker waren dat een vaccin kandidaat veilig en effectief zou zijn. De verschillende overheden stond daarbij met de rug tegen de muur. Willen ze zo snel mogelijk hun bevolking inenten? Dan moesten ze het risico op een mislukt vaccin voor lief nemen en betalen deden ze. De contracten tussen Big Pharma en de verschillende overheden zijn geheim. Het is precies weten hoeveel geld er op tafel is gelegd doen we niet, maar volgens persbureau Reuters gaat het alleen al in Europa over minstens 10 miljard dollar.

Natuurlijk, de farmabedrijven hebben ook wel degelijk nuttig werk verricht. Ze hebben de vaccins uit ontwikkeld, in grootschalige studies getest en een groot productie en distributienetwerk opgezet. Maar ook het risico voor deze investering werd door de fijnspar sjees orders voor een groot gedeelte door de overheden gedekt. Toch vloeit de winst op deze vaccins volledig naar de bedrijven zelf. En die winst is niet marginaal. In december 2020 wil een Belgische staatssecretaris ons stoemelings een spreadsheet met daarin de tot dan toe geheime bedragen die de overheden per dozens moesten betalen 18 dollar voor het vaccin van moderne, 14 halve dollar voor dat van Faysel Baye eindig en 2,6 10 dollar voor dat van AstraZeneca.

Later ontdekte persbureau Reuters dat de prijs voor het Faysel bij Antec vaccins alsnog een onderschatting was. Het bleek dat Europa voor dat vaccins als 18,9 dollar per doses betaalt. Is dat veel? Dat hangt natuurlijk af van de vraag hoeveel het kost om zo'n doos dosis te produceren. Wetenschappers van het Londense Imperial College berekende dat de productieprijs inclusief man uren van het actieve bestanddeel van het moderne en Faysel bio en tech vaccin op respectievelijk 2,02 dollar en nul komma 62 dollar per dosis ligt.

Daarnaast zijn er nog verpakkings kosten, ongeveer nul komma 31 dollar per dosis en distributiekosten. Die distributiekosten zijn in dit geval moeilijk in te schatten. Ze liggen een stuk hoger dan normaal, omdat de messenger RNA vaccins erg koud bewaard moeten worden. Geen enkele expert die contacteerde kon geen exact bedrag geven, maar ze waren het er wel over eens dat een dollar per dosis zeker moet volstaan. Elke dosis van het phaser bij en wegvak zijn kost op basis van die cijfers dus ongeveer 2 dollar.

Ze verkopen die dosis voor bijna het tienvoudige 18,9 dollar. Per verkocht dosis maken Pfizer en Bajo en technisch ongeveer 17 dollar winst. Pfizer verwacht in 2021 minstens 1,3 miljard doses te verkopen. Als ze al die dosissen voor de Europese prijzen kunnen wegzetten, kunnen ze alleen al in 2021 een winst van 22 miljard dollar verwachten, zelfs als ze voor de nieuwe vaccins. En laten we het ruim nemen 3 miljard investeerde in onderzoek, testen en productiecapaciteit. Is dat zo'n 19 miljard dollar winst in een jaar tijd die ze wel nog moeten delen met bio en zich?

Eenzelfde berekening levert moderne winst op van ongeveer 15 miljard dollar in 2021. Pfizer zegt zelf in een persbericht naar aanleiding van de kwartaalresultaten dat zijn tweede is éénentwintig voor 15 miljard dollar aan vaccins zullen verkopen, waarop ze zijn winst van ongeveer 5 miljard dollar zullen maken. Veel geld, maar toch een flink pak minder. Wat uit mijn berekeningen blijkt dus best mogelijk dat ik. Al heb ik mijn berekening aan verschillende experts voorgelegd toch een belangrijke kostenpost over het hoofd gezien heb.

Maar zelfs als men bierviltjes berekening een overschatting is, kunnen we er zeker van zijn dat moderne phaser baie en tech miljarden winst zullen maken. Het vaccin van AstraZeneca is een ander verhaal. AstraZeneca, dat beloofd heeft geen winst te maken op zijn vaccin zolang de pandemie voortduurt, rekent 2,6 10 dollar per dosis en is daarmee vele malen goedkoper dan moderne Faysel bij. En toch. Dat verschil zit allicht in de lagere distributie en productiekosten. Het vaccin van AstraZeneca kan gewoon in de ijskast worden bewaard.

Maar vooral in de winst voor de farmaceut Moderne en Pfizer bij Enten hebben nooit beweerd geen winst te zullen maken op de vaccins, maar is er return on investment van bijna duizend euro 50 procent redelijk. Was dat eerder diefstal van publieke gelden? De CEO van Pfizer, Albert Bourla, noemde de idee dat zijn bedrijf geen winst zou mogen maken erg fanatiek en radicaal. Feijter had recht op een ruime winstmarge, want het was volgens Bourlau ten slotte de ontdekker van het levensreddende middel.

Dat de overheid het meeste werk had gefinancierd, zei hij er niet bij. Slechts een fractie van al die winst vloeit terug naar de overheden universiteiten. Universiteit van Oxford is toch mede eigenaar van een aantal patenten die gebruikt worden om het AstraZeneca vaccin te ontwikkelen en ontvangt in totaal een schamele 19 miljoen dollar plus zes procent van de winst. De Amerikaanse overheid bezit weliswaar de rechten op een aantal patenten van het moderne vaccin. Ze verdient er voor zover bekend niets aan.

En dan zijn er nog die vermaledijde ontweken belastingen. En die Oxfam ontdekten in 2018 dat onder andere Pfizer meer dan een miljard aan belastingen ontweek door zijn geld te parkeren in belastingparadijzen als Bermuda of de Kaaiman Eilanden. Tel daarbij dat farmaceuten ook grote belastingkortingen krijgen als ze investeren in onderzoek en je kunt veilig concluderen. Elke manier om te profiteren van publiek geld wordt door Big Pharma maar al te graag benut. In de media spreken we inmiddels al maanden van het moderne vaccin.

Het vriesvak zij of het AstraZeneca vaccin kunnen het misschien niet beter over het overheid vaccin hebben. Toch niet, want al lag overheidsgeld aan de basis van de technologische doorbraken. Het waren diezelfde overheden die de spelregels vastlegde die het parasitaire gedrag van de farma industrie mogelijk maakt. Mocht je na nog geen lid zijn van De Correspondent en je wil onze journalistiek steunen? Ga dan naar De Correspondent. Puntenloos les. Word lid! Heel veel dank.