Transcribe your podcast
[00:00:00]

Enkel Radio 1, podcasts, hoofdcast. Een week na de intocht van Sinterklaas in Nederland vaart de goedheiligman ook altijd naar de Antillen. Daar zingen en springen de kinderen net zo blij als in Nederland. Maar dit jaar gaat de intocht op Curaçao niet door. De overheid wil de viering namelijk niet meer steunen, omdat mensen van kleur en Afrikaanse afkomst zich gediscrimineerd voelen, zo staat te lezen in een persverklaring. Sinds eind jaren zestig is er zo af en toe protest geweest tegen het koloniale karakter van het Sinterklaasfeest.

[00:00:39]

Maar jarenlang bleef het ook stil op Curaçao. Pieten werden gitzwart geverfd en met grote rode lippen en de organisatie zei dat de racisme discussie niet speelde op de Antillen. Dat blijkt toch anders te zitten? Fijn dat je luistert. Ik ben een Steins. De dag is donderdag 24 september en vandaag hoe Sinterklaas verdween van Curaçao.

[00:01:09]

Wie houdt het meest van Sinterklaas over Zwarte Piet? Waarom? Tussen de intocht komen aan op een boot schip bootje in de Sint Anna Baai, dat midden in Willemstad, waar ook de grote tanka goederen schepen binnenkomen. En ze komen aan land en daar is een optocht met langs de kant de pepernoten gegooid. Wordt gezongen, gedanst. Ja, echt echt gewoon. Zoals in Nederland, maar dan in volle zon. Het is wel echt weer Curaçaose muziek en gezelligheid.

[00:01:42]

En dat het is wel euh. Euh ja, dat stukje is wel echt Kunsthaus dat. Leonie Schenk is journalist bij het Caribisch netwerk van de interne de omroep die in Nederland het Sinterklaasjournaal maakt. Schenk volgt de pietendiscussie al jaren van dichtbij. Zelf woonde ze een tijd op Curaçao en kreeg daar ook kinderen die graag mee wilden doen met de Sinterklaas vieringen. Maar dat vond ze ongemakkelijk voelen vanwege de Zwarte Pieten, die tot vorig jaar nog in vol ornaat op de kades danste en muziek maakte.

[00:02:16]

Volgens de organisator van de intocht speelt de Zwarte Pieten discussie op Curaçao niet en is het vooral een Nederlandse discussie.

[00:02:24]

Boer Marco wordt heel anders dan in Nederland. Ik denk dat de eerder over het algemeen in Nederland sterker is dan hier op Aruba. Er wordt discrimineer naar kleurlingen. Hier is dat niet het geval, want de rijken en kleurlingen zijn geboren. En dat de hier geboren. De man kijkt nu weer naar die zwart witte.

[00:02:51]

Ook mensen op de kades die er in de loop der jaren vaak door Nederlandse media naar gevraagd werden, leken geen bezwaar te hebben tegen het uiterlijk van Zwarte Piet. Ik heb wel leuke herinneringen van Sinterklaas. Dat wil ik ook aan mijn kinderen brengen. Dat vond ik persoonlijk racisme.

[00:03:08]

De Pieten op Curaçao werden zwart geschminkt en ook Sinterklaas kreeg vaak een andere kleur en werd namelijk wit poeder.

[00:03:15]

Sinterklaas welkom op Curaçao is erg gezellig met de kinderen. Ik vind het gewoon gezellig.

[00:03:32]

Vorig jaar was de intocht in Willemstad dus nog gewoon als vanouds, al werd er voor het eerst wel openlijk gedemonstreerd door Kick Out Zwarte Piet uit Nederland.

[00:03:41]

Strijd tegen Zwarte Piet op Curaçao staat in lijn met de strijd in 19:59, waar het ging om respect en om de Baylor met die van zwarte man op moment dat er zo'n karikatuur bestaat eigenlijk demoniseren. Waarom zouden wij dat willen blijven behouden? En dan kunnen we het allemaal weer allemaal leuk vinden. Maar probeer op wat op het besef bij de mechanic Barbapapa op wat het eigenlijk met open met opzet pijn doet. Zwarte merken die geen argument spelen. Niet op die speeddaten wel.

[00:04:13]

En dat vind ik het gevaarlijker op het erge weer aan lijkt te doen. Dat er twee op en ergerde zich aan de karikatuur terwijl je bent Boppard. Maar verder was er minder onrust dan in Nederland. En het verbaast Léonie. In die zin dan ook dat de stekker nu opeens helemaal uit. De intocht is getrokken.

[00:04:31]

Nou dat het zo snel is gegaan, want vorig jaar was ik dus. Wat nu blijkt? De laatste hadden we de eerste kick out Zwarte Piet. Euh, protest was niet het eerste protest, maar wel dat is vanuit Nederland overgewaaid Wassenaar. Of dat ze daar de krachten hebben gebundeld, zeg maar met lokale demonstraties. En toen kwam de discussie op gang. Maar waar ook nog heel veel mensen die zeiden van ja, ik vind het leuk zo en het is een mengelmoes.

[00:04:58]

En dat past bij Kursaal. Ik heb toen ook de minister van Cultuur gesproken die zelf ook zei van ik heb er geen moeite mee. Dus toen was het nog heel erg verdeeld zoals in Nederland. En hoe kan dat? Dat dat het dan nu opeens helemaal de andere kant uitslaat? Ja, van de organisatie heb ik niet een heel duidelijk antwoord. Die hebben drie redenen om het niet door te laten gaan. Nou, dat is door Korona en dat ze nu niet samen kunnen komen om het te organiseren.

[00:05:22]

Dat de intocht waarschijnlijk niet gaat kan doorgaan en ze noemen de The Black Luif Madness protesten. Maar het was niet echt een duidelijk bericht van. Wij voelen ons niet meer daar prettig bij op deze manier, maar het lijkt meer de druk en de en de discussie van dit jaar dat dat euh, dat ze dit besluit hebben genomen. De regering. Die heeft wel zo expliciet gezegd. We vinden het gewoon niet passend meer. Nee klopt ook in deze tijd is ook meer denk ik.

[00:05:51]

De druk van buitenaf en de discussies gaan zich. Is in Nederland, in Amerika op cursus dan ook black liefhebbers? Het protest geweest hebben we niet eerder gezien ook.

[00:06:01]

Dus het is ook gewoon het jaar van zwarte rat race, gewoon als de aanwezige racistische uitingen op dit moment niet meer kunnen. Als jongeren dan naar voren komen ja dus daar gaan ze in mee.

[00:06:39]

En dat uhm het niet is dat ze Zwarte Piet alleen afschaffen maar het heel het feest in t echt mee te maken. Dat wordt gezien als een kolonia feest.

[00:06:48]

Het beeld dat de racisme discussie rond de. Sinterklaas en Zwarte Piet niet speelt op Curaçao? Klopt niet, zegt Leonie. Ze deed er onderzoek naar, onder andere omdat verschillende politici in Nederland dat maar bleven zeggen, zoals ook premier Rutte in 2014 nog, toen hij er op een internationale top naar gevraagd werd.

[00:07:06]

Pieter Lakeman op Pick Up The op Children's Production. Sinterklaas en Zwarte Piet blijkt piep piep piep. Dat niet. Zo kennen ze ondertussen een kanonieke dat Frans en 30 brengt bij Sinterklaas, abrikoos, de peper en de uitleenpost werkplek Piet ARM Krimpen gaat op stap, maar dit jaar heeft Rutte zijn standpunten over Zwarte Piet overigens aangepast.

[00:07:44]

Maar dat idee dat ze daar op de Antillen gewoon niet zo mee bezig zijn, is hardnekkig. En dat heeft er volgens niet alles mee te maken dat er niet hardop geprotesteerd wordt, maar dat er geen mensen de straat op trekken betekent niet dat de gevoelens er niet zijn.

[00:07:59]

Hier zagen we het echt. We zagen het protest. Mensen gaan weer met borden langs de weg. Al jarenlang maar op Curaçao. Mensen komen gewoon niet. Ja, dan zie je het niet. Ha. Euh, het. Het gesprek over racisme discriminatie is nog redelijk taboe. Hoe komt dat? Dat die discussie daar niet hard op gevoerd wordt?

[00:08:17]

Nou, ik heb daar over gesproken met een lokale antropoloog die daar ook een onderzoek naar heeft gedaan. En zij brengt het terug naar onderwijs ook simpelweg uhm dat er niet genoeg onder onderwezen wordt. Uh, dus mensen ook niet heel erg van op de hoogte. Het voelt misschien niet fijn, maar kunnen het niet heel goed onder onder woorden brengen. Uhm, of in uitingen. Plus mensen die dan wel meedoen met die optochten. En het is voor hen een zakcentje verdienen.

[00:08:43]

Het zijn muzikanten en performers die dus heel veel verdienen of heel veel kunnen verdienen aan het eind van het jaar. Rond alle feesten, maar ook rond Sinterklaas en dan slik je m toch wel in en dit is je je lijf goed. Om maar zo te zeggen. Mensen hebben daar natuurlijk ook niet breed, want het is niet één landelijke intocht en zijn overal, net zoals in Nederland, overal dan op scholen. Ga je langs een winkelcentrum? Daar verdien je ook heel veel mee.

[00:09:05]

Dus dan? Dan heb je het maar niet over de mensen die Piet speelden.

[00:09:09]

Die hadden daar gewoon ook al een belang bij om het wel te laten door blijven gaan. Toch zijn er sinds de jaren zestig verschillende protesten geweest. Helemaal in het begin waren de Pieten, net als in Nederland nog niet zwart geschminkt, maar later wel. En al snel werd de Sinterklaasviering in Curaçao afgeschaft. Dat had te maken met de opstand van 30 mei in 1969.

[00:09:31]

Trinita die mij op Curaçao gelegerde detachement mariniers door de Antilliaanse regering te hulp namen een deel van de politietaken. Ook zij patrouilleren nu ook in dit deel van Willemstad, dat er uitziet alsof er een oorlog heeft gewoed. Want dat was een arbeidsconflict, maar ging ook echt wel over discriminatie en verschillen tussen wit en zwart. Volgens sommige ooggetuigen zijn de demonstranten op weg naar de stad een supermarkt binnengevallen, waar ze onder andere vele flessen sterke drank buitmaken. Het schijnt dat velen toen onder invloed raakten en dat daarna de betoging geheel uit de hand liep.

[00:10:10]

Toen werden ook Europeanen gemolesteerd en vaak uit hun auto's gesleept, die daarna in brand werden gestoken. Een begin is gemaakt met de opruimingswerken de mariniers in de straten van het centrum. Onder andere om verdere plunderingen te voorkomen. Toen ze drie jaar afgeschaft geweest omdat die rellen en plunderingen waren heel heftig. Dus om onrust te voorkomen. En daarna in de jaren zeventig 1972. Toen kwam het weer terug, maar toen moesten de Antilliaanse euh sint zijn om het quoten uit te krantenbericht wat ik uit toen heb opgezocht.

[00:10:44]

En euh ja, witte pieten of haar gewoon hulpjes knecht Jez. Maar in de jaren tachtig, op enige manier heeft het toch weer zijn intrede gemaakt. En toen in de jaren 70. Toen kwam terug. Toen moest het een Antilliaans karakter. Ja, klopt, was Sinterklaas toen? Welke kleur had Sinterklaas toen Antilliaans getint? Als ik het dus de boot uit het bericht dus niet geschminkt werd. Niet meer wit geschminkt, niet wit. Cosmi niet zwart geschminkt, niemand werd geschminkt.

[00:11:11]

Dus op die manier ging het toch door. En uiteindelijk is dat in de jaren tachtig weer de Langston haar intrede gedaan.

[00:11:20]

Vervolgens is Sinterklaas, net zoals in Nederland jarenlang op Curaçao gevierd met Zwarte Piet als zijn hulpje. Tot 2011, toen de Curaçaose politicus Helmin Wiels er een punt van maakte. Hij noemde het sinterklaasfeest pedagogisch onverantwoord.

[00:11:41]

Is volgens de tekst 11 wet.

[00:11:49]

De discussie is opgelaaid weer door Helmin Wiels. Hij zei ook eens een hele Ken bekend citaat. Uhm, waarmee die het heel goed samenvat is ik als zwarte man? Moet ik het hele jaar sparen om mijn kind een fiets te geven?

[00:12:03]

En dan moet ik de credits geven aan een Wytsman net buiten de stad raakte, terwijl heel veel mensen het gevoel hadden met veel mensen niet onder woorden konden brengen.

[00:12:18]

Dat deed hij.

[00:12:19]

Wiels draaide de subsidiekraan voor de intocht dicht, waarop de organisatie de kleuren Piet introduceerde.

[00:12:28]

Ik heb vertrouwen in de te. Maar ja, die organisatie moest het doen.

[00:12:44]

Iets mee. En toen is de tijd kleur Piet geweest, maar ook weer daarna weer niet.

[00:12:49]

Nee dus. Het uiterlijk van het Sinterklaasfeest is echt door de jaren heen. Heel de hele tijd gaat het een beetje op en neer. Ja, wat ook aangeeft dat er dus wel degelijk onderliggend een discussie gevoerd wordt, al jarenlang. Dus dat valt echt niet te zeggen dat dat niet niet gebeurd is of niet gebeurd.

[00:13:09]

Nu is de subsidie voor de stichting die de intocht organiseert opnieuw stopgezet. In de persverklaring staat dat Curaçao stopt met de subsidie, omdat de overheid niet wil bijdragen aan evenementen die gevoelens van onderdrukking en racisme oproepen. En het lijkt erop dat de intocht definitief van de baan is, want de Curaçaose overheid werkt aan een nieuw kinderfeest op de Internationale Dag van het Kind op 20 november. Hoe dat eruit gaat zien, is nog niet duidelijk.

[00:13:35]

Ze hebben er een jaar voor om over na te denken. Ik denk wel dat het Creyns kleinschalig gewoon wel plaatsvindt. Wordt Sinterklaasfeest niet? Kijk, voor die landen intocht. Heb je toch ook vergunningen nodig? Maar ik denk dat er met sponsoren en in kleinere groepen nog wel wat gebeurt. En mensen thuis misschien nog wel in Israël en op scholen. Want mijn kinderen hebben daar ook op de opvang en school gezeten. En daar als dat allemaal vol ornaat met zwarte pieten.

[00:13:58]

Ja, daar betaal je toch de mensen direct voor? Dat regelen onderling de stad. Ik zeg niet dat het helemaal verdwenen is. En dat was er meer morgen aan het begin van de middag, dan staat er weer een nieuwe podcast voor je klaar.