NPO Radio 1 wordt een soort kast dag. Ik zag deze echt niet aankomen, dus ik schoot ook even vol. Arme meneer van het ministerie kreeg een jankende mannenlijn. Uhm, dus we hebben ook heel kort gehouden. Ik wilde hem daar ook niet verder mee vermoeien. Daar komt wat emotie vrij tussen lange twee jaar. De aanleiding is vreselijk en euh, maar wel blij dat we uiteindelijk op een feitelijke beoordeling zitten. Edwin Renze, de ondernemer achter de stand, had er niet meer op gerekend dat hij ooit nog goedkeuring zou krijgen voor zijn vernieuwde versie van de elektrische bolderkar.

Sterker, een paar dagen eerder had hij afscheid genomen van zijn personeel en in de media aangekondigd dat zijn bedrijf ging omvallen. Maar woensdag kwam er toch opeens groen licht vanuit Den Haag. De BSO Obus, zoals de nieuwe Stindl heet, mag gaan rijden. Twee jaar na het dodelijke ongeluk in Oss dat het hele land schokte. Het is een opmerkelijke ommezwaai van verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen, die verantwoordelijk is voor de vergunning. Ze kan zich geen fouten meer permitteren in dit uiterst gevoelige dossier en worstelt er al twee jaar mee, net als Edwin Renze.

Net als de nabestaanden van de slachtoffers, net als de bestuurder van de Sint en de hele kinderopvang branche. Fijn dat je luistert. Ik ben Elisabeth Steins. De dag is vrijdag 9 oktober en vandaag over het Stindl drama en de collectieve worsteling met een beladen dossier.

Goeiemorgen! Dit is een extra uitzending in verband met een zeer ernstig ongeluk in Oss. Bij een botsing tussen een bakfiets en een trein zijn daar zeker vier kinderen overleden. Twee jaar geleden, op 20 september, werd het Brabantse Oss getroffen door een afschuwelijk drama. Even voor half negen kwam een elektrische bolderkar en stond op een spoorwegovergang bij station West in Oss in botsing met een trein. De kinderen die er in zaten werden door een medewerkster van een kinderopvang naar school gebracht.

Wat er precies is misgegaan is nooit duidelijk geworden, maar volgens ooggetuigen leek het erop dat de remmen van de Sint het niet deden. De bestuurster reed door gesloten slagbomen de spoorwegovergang op en op dat moment kwam er een trein aan die niet meer kon stoppen.

Ik hoorde de trein toeteren. Een hele harde klap. En ja, dat ging zo ja, heel erg snel. En ik zie de begeleidster, zeg maar de mevrouw, op de grond te liggen. Ik zie je kleine rugzakjes te liggen en terwijl ik me hoofd omgedraaid en ben ik weggelopen. Want ja, het was heel heftig om te zien.

Al snel na het ongeluk komen veel mensen naar het spoor toe. Bezorgde ouders, media. Iedereen is geschokt. De mensen staan gewoon te trillen. Een heleboel mensen zijn die vanochtend ook op afgekomen, want ze hadden natuurlijk de twee traumahelikopters gehoord. Een vader kwam hiernaartoe en die zegt Ik wil weten of het mijn zoon is. En hij sprak even met de politie. En ja, hij stortte helemaal in.

Vier kinderen. Fleur van 6, Chris van Vier en de zusjes Dana en Lisa van 8 en 4 overleefden de klap niet. Een vijfde kind en de bestuurder van de Sint raakten zwaargewond. Het kind dat zwaargewond raakte, is een zusje van de twee zusjes die zijn overleden en hun vader vertelt een jaar later tijdens de herdenking over het moment dat hij het nieuws hoorde. Met één telefoontje veranderde ons hele leven. Onze oudste zoon lag boven in het ziekenhuis te knokken voor haar leven.

Haar zusjes lagen hand in hand. Beneden in het mortuarium. Gelukkig hebben wij hier nu een plek waar we even bij ze kunnen zijn. Kunnen we naar een plek toe die rust geeft en waar we kunnen nadenken over hoe geweldig ze waren en nog steeds zijn?

Alle slachtoffers zaten op basisschool De Korenaar, waar in de chaos van die ochtend het besef langzaam doordrong de kinderen te laat op school kent, merk je dat er in sommige klassen tafeltjes leeg waren, stoeltjes leeg waren.

En ja, N en Eenens op een gegeven moment wat wij. En dan had je wel door wat er uiteindelijk aan de hand was.

En ook in de rest van Nederland dringt het langzaam door wat dit vreselijke ongeluk betekent. Iedereen kende die gekke, gekleurde elektrische bakfietsen wel, waarin elke dag zoveel kinderen op en neer gereden werden. Van kinderopvang naar school of van de BSO naar uitstapjes. En reden er in die tijd zo'n drieduizend van rond? De vraag was zijn ze wel veilig? En die vraag spookte natuurlijk ook direct door het hoofd van de maker van de stunt, Edwin Renze, en NOS redacteur Babette Oldham.

Hof sprak hem de afgelopen jaren meerdere keren en ze herinnert zich hoe emotioneel betrokken hij vanaf het eerste moment was.

Hij heeft zelf twee jonge kinderen. Euh, hij weet heel goed hoe dat voertuig werkt. Hij vertelde mij ook ooit nog eens dat zijn vrouw ook een ongelukje had gehad met die stunt waarbij uh nou ja, toen ook zijn kinderen in het voertuig zaten. Zij reed namelijk om een boom boomstronk. Uh en euh. Dus ze had even niet op, want ze keek achterom en nam voor haar een boomstronk en met de wagen viel omver. Dus hij kon zich heel goed voorstellen hoe uhm, verschrikkelijke.

Dit is. En hij heeft ook altijd al die jaren zeg maar. Dus de afgelopen twee jaar benadrukt van nou ja, het is voor mijn bedrijf niet fijn, maar voor die ouders is het leed nog vele malen hoger. Dus ik mag helemaal niet klagen. Ik was in tranen. De realiteit is weg. Dit is een nieuwe realiteit en een londoz. Dat er heel veel moeite mee gehad. En dan denk je aan kinderen en een plotter.

Dat er iets vreselijks gebeurd is en dat gun je gewoon geen enkele ouder. Na het ongeluk werden verschillende onderzoeken ingesteld naar de oorzaak, maar niets bracht duidelijkheid. Er is geen storing in de boordcomputer geweest, bleek uit technisch onderzoek. Er was ook niks mis met een 0 draden in de gas. Sfeer en de elektromagnetische straling rond de spoorwegovergang had waarschijnlijk ook geen invloed, laat het OM weten. Elke keer kwam de conclusie terug vanuit de onderzoekers. Het is eigenlijk wel in orde.

Dit moet het gewoon gedaan hebben, want er is geen oorzaak uit gebleken en dat wil niet zeggen dat het er niet is. Televisa zegt ook Van der Is een kleine kans dat het wel zo is. Alleen, het is ons niet gebleken en het is heel frustrerend.

Niet alleen voor ons, maar voor het onderzoeksteam, voor de deskundigen van het NFI dat we dat niet hebben kunnen vinden. De vrouw die de bolderkar bestuurde, legde een verklaring af dat ze alles geprobeerd had om de stunt tot stilstand te brengen, maar dat niets werkte. Iets wat getuigen en camerabeelden ook bevestigden, dus van opzet kon ook geen sprake zijn. En dan was er nog het onderzoek naar de fabrikant, het bedrijf achter de stunt. Het bedrijf van Edwin Renze wisten zij misschien meer over kwetsbaarheden?

Het antwoord was nee. Ze hadden op allerlei manieren hun best gedaan om aan de wet en regelgeving te voldoen. En in de tien jaar dat er stond op de weg was, waren er ook relatief weinig ongelukken geweest, vertelt Mawet. Het ding was juist heel erg veilig, blijkt ook uit de verzekeraar, die het voertuig voor een hele lage prijs kon verzekeren. Kijk, als een voertuig wat onveilig is, dan gaan niet verzekeringspremies vanzelf naar huis terug. Eigenlijk zijn er relatief heel weinig ongelukken gebeurd met het voertuig in de voorafgaande tien jaar.

Ondertussen kwam er wel gevoelige informatie boven tafel over de rol van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Een dag na het ongeluk stuurde minister Van Nieuwenhuizen opeens een stapel stukken naar de Tweede Kamer, waaruit bleek dat de toelating van de Sint in 2011 onzorgvuldig en veel te snel was verlopen. Er waren aanwijzingen geweest dat de bolderkar niet veilig genoeg was. Er was onder meer te breed, maar naar twijfel of het wel een goed idee was om de Sint zonder toezicht de weg op te laten gaan, werd niet geluisterd.

Adviezen van experts werden niet opgevolgd.

Toen het voertuig in 2007 ongeveer op de weg kwam, ging daar natuurlijk van alles voor aan vooraf. Je mag in Nederland niet zomaar een voertuig op de weg zetten en dan mag je op de openbare weg mee gereden worden. Maar wat was het nou? De toenmalige minister Melanie Schultz? Kreeg wel rapporten over die steun binnen, zowel van de RDW als van zorg. Maar ze vond toch euh, de innovatie van dit voertuig en de innovatieve aspecten die je bood.

Ook door het elektrisch rijden en de veiligheid die het zou bieden op schoolpleinen. Uh, en ook rondom scholen. Belangrijker dan uhm. Uh, nou ja, alleen maar de veiligheid kennelijk. Uhm. Dat is achteraf geconstateerd door de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Het ministerie besluit dat de stent uit voorzorg van de weg moet. Wat in oktober ook gebeurd en later wordt het verbod op de stins definitief. Als uit onderzoek blijkt dat onder meer het remsysteem onveilig is.

In retrospectief. Uhm, dan was het wel zo dat uh, dat TNO rapport concludeerde dat er zich maar op vier van de zes belangrijke punten dingen niet goed waren. En onder meer was dat de remmen die niet goed zouden hebben kunnen remmen. Al is wel zo dat het OM. Uh dat uh. Het Openbaar Ministerie die onderzoek heeft gedaan, nooit heeft kunnen vaststellen hoe dit ongeluk nu heeft kunnen gebeuren.

Of het ongeluk veroorzaakt is door een onveilig remsysteem staat dus niet vast, maar wel is duidelijk dat er van alles is misgegaan bij het verlenen van de vergunning voor de stand. En dat trekt minister Van Nieuwenhuizen zich ook persoonlijk aan, blijkt als zij de Kamer beloofd om die beter te informeren.

En er zijn fouten gemaakt. En dat vind ik heel erg pijnlijk. En dat spijt me ook heel erg. En ik bied daarom ook op deze plek graag in het openbaar excuses aan voor het tekortschieten van mijn ministerie. Ja meneer, laat ik nu verder niets opzeggen, maar ik ben blij dat u zelf ook zo reageren.

Bij het maken van het kader uhm is destijds niet nagedacht over het vervoer van personen.

Sinds het besluit van de minister om de Stinne definitief te verbieden, werkte Rensen aan een nieuwe bolderkar, onder meer omdat de kinderopvang Brunings daarom vraagt. De alternatieven die verzonnen werden om kinderen van de ene naar de andere plek te krijgen, waren namelijk duur en volgens veel medewerkers ook niet veilig. Het zijn Renze zij. Het is een maatschappelijk probleem wat er is om kinderen van school naar de kinderopvang t CRE te krijgen. En we hebben dat in Nederland nu eenmaal zo ingericht dat kinderen niet worden opgevangen op dezelfde plek als waar ze op school gaan.

En dit is vooralsnog euh, zoals ik het altijd heb gezien. Het veiligste voertuig omdat je niet met kinderen rondom scholen zit waar ook auto's rondrijden en waarin ze in busjes moeten instappen of waarin ze moeten lopen waardoor ze zomaar de straat op kunnen rennen.

Dus hij is op vanaf dat moment begonnen met een verbeterde versie van de Steense om euh. Maar dat proces verliep vervolgens ook heel ingewikkeld zeker? Ja, dat was een vrij langdurig en ingewikkeld proces. Euh, hij doet zijn uiterste best om alles aangepast te krijgen. Nou dan, een paar keer haalt ie de test niet omdat er toch weer euh nieuwe maatregelen zijn. Of dat. Euh euh. ABW denkt van nou, dat moet toch weer wel worden aangepast?

Dan kom je in allerlei procedures in Nederland terecht, waarbij zo'n aanvraag vaak dat daar nou 6 tot 12 weken overheen gaan. Hij organiseert overigens al die aanpassingen, dus alles wat de RDW en wat andere keurige instanties van hem vragen. Uhm, dat, uhm, dat regels allemaal. Het voertuig was overigens ook al TÜV gekeurd. Dat is een Duitse keuring. Maar even jou een beeld geven over wat die dan allemaal aanpassen. Dat is. Er komt een rol.

Beugel zo dat als het voertuig om UK v komt te vallen dat je daarin beschermd bent. En er worden choros euh aangelegd. Bovendien komt er een extra rem op het voertuig. Maar het duurde dus allemaal ja, tot deze week eigenlijk om tot een versie te komen die goedgekeurd is. Welke rol speelt het ministerie daarin nou? Het ministerie beloofde vorig jaar zomer eigenlijk al om het voertuig weer zo snel mogelijk op de weg te brengen. De Kamer werd geïnformeerd en we doen er alles aan.

Vooral ook onder druk van de kinderopvang branche. Euh, omdat ie dat voertuig zo graag terug wilde. Uhm. Euh, ja, zei zij in de Kamer. Wij zullen er alles aan doen om het voertuig terug te brengen. Nou en dan is het toch wel zeer opmerkelijk dat een procedure die normaal gesproken zo'n 12 weken zou duren. Uh, 14 maanden uiteindelijk duurt. En wat? Wat daar in Ternat gebeuren op het ministerie? Ja, dat zou heel mooi zijn om nog iets uit te zoeken, want die documenten hebben we niet.

Nee, maar het heeft er alle schijn van dat er zo. Euh ja. Het is zo'n gevoelig dossier geworden dat er zoveel voorzichtigheid was dat eigenlijk niemand zich daar aan durfde te branden om om die stipt weer de weg op te laten gaan. Ja, het is natuurlijk een heel beladen ongeluk. Een ongeluk met kinderen. Uhm grijpt heel erg in in onze samenleving. Misschien moet je ook bedenken dat. Stel dat dat nou was gebeurd met een volwassene op een tractor, dan was het heel anders geweest.

En waarschijnlijk hadden we dan niet alle tractoren in Nederland verboden. Euh. Per direct zo'n beetje. Dus inderdaad euh. Wat jij zegt ja. Het is een beladen gevoelig onderwerp. En wij willen in onze samenleving natuurlijk niet dat er kinderen omkomen bij ongelukken.

Voor Edwin Renze betekende dit dat hij twee jaar lang praktisch zonder inkomsten zat, maar wel doorlopende kosten had doordat die de Sint naar alle veiligheidseisen telkens maar weer moesten aanpassen. En net toen hij bekend had gemaakt dat hij nu écht kopje onder zou gaan en hij al afscheid had genomen van zijn personeel, kwam daar een telefoontje 1 krijgen. Het stuk via de telefoon van t ministerie was de honden aan het uitlaten. Euh, zeggen heel de minister heeft de keuze gemaakt.

Ik zeg nee ok. Ik ga evengoed staan. Maar ja, zeg het maar. Weet je, het is duidelijk. Ik dacht dat het definitief over en uit was. Ja uiteraard. Tot euh. Ik zag deze echt niet aankomen, dus ik schoot ook even vol. De arme meneer van het ministerie kreeg een jankende man aan de lijn. Euh. Dus we hebben ook heel kort gehouden. Ik wilde hem daar ook niet verder mee vermoeien. Daar komt wat emotie vrij tussen.

Lang de twee jaar. De aanleiding is vreselijk en euh. Maar wel blij dat we uiteindelijk op een feitelijke beoordeling zitten. Uhm, mensen, emotie en aanleiding. En dat soort zaken spelen natuurlijk ook een rol. Dus je vindt het ergens euh, ook dapper dat dit nog kan.

Nu is er toch groen licht gekomen? Hij kan verder. Maar hoe gaat u dat doen? Ja, dat zal niet makkelijk zijn. Uhm. Hij vertelde mij deze week euh, dat. Euh nou, hij had net de loods zo goed als schoon opgeleverd aan de verhuurder zodat euh bij faillissement dat weer snel opgeleverd kon worden. Euh euh. Ook z'n personeel. Euh heeft hij ontslagen? Waarbij hij zegt ja, daar zaten echt hele goede jongens en meisjes tussen.

En ja, die heb ik maar niet zomaar weer terug. Nu heeft ie goede hoop omdat ze nog in een soort van euh. Nou ja, post, dit faillissement is nog niet helemaal rond dat hij toch nog een aantal van die mensen wel weer terug kan krijgen. Maar een aantal heeft ook gewoon een andere baan gevonden. Uh, nou ja, dan zijn er ook nog allerlei technische aspecten natuurlijk die weer helemaal opgetuigd moeten worden.

Vanaf nul hebben ze er nog wel zin om door te gaan. Na al dit geworstel van de afgelopen twee jaar met steeds maar weer geen vergunning krijgen en door en uh beschuldigingen en uberhaupt het vertrouwen in de stand wat nog weer helemaal teruggewonnen moet worden. Het is wel een ja, je moet er maar zin in hebben. Nou zeker? En euh. Hij voelt zich vooral heel erg gesteund door de kinderopvang branche. Alle partijen in de kinderopvang branche hebben hem altijd en zijn hem altijd blijven steunen hebben gezegd dat dit de veiligste manier is van kinderen vervoer en dat het helemaal niet gaat om het voertuig an sich, maar dat het gaat om veilig kinderen vervoer.

En dus vindt hij dat hij voor zijn klanten. Uhm. Uh het beste moet doen en ook weer het voertuig. En zeker nu die zo is aangepast weer op de weg moet brengen. Ja, en de kinderdagverblijven? Denk je dat die durven straks om met die BSO bus de weg op te gaan? Ja, dat durven ze zeker. Euh, want hij heeft nog vijftienhonderd orders op dit moment staan en ik vermoed. Nu dit allemaal. Euh, er doorheen is dat veel kinderopvang.

Uh euh, bedrijven bedenken. Nou, dit is nu eenmaal het veiligste voertuig. Zeker nadat dit bedrijf zo onder de loep is gelegd, kunnen daar bijna geen ongelukken meer gebeuren door technische mankementen. Het is echt helemaal binnenstebuiten gekeerd. Uhm, en dan moet je misschien ook bedenken dat de meeste ongelukken in Nederland met voertuigen gebeuren. Natuurlijk door menselijk falen falen en niet door een technisch mankement aan een voertuig.

En dat was dan weer maandag aan het begin van de middag. Dan staat er weer een nieuwe podcast voor je klaar. Fijn weekend! Om.