NPO Radio 1 podcast Suitcase. De dag zijn uiteindelijk pas beschermd als er een vaccin is. Ondertussen hebben we het virus terug te brengen naar een beheersbaar niveau en juist met een grillig virus moet onze aanpak voorspelbaar zijn. En daarom hebben we routekaart gemaakt waarop we voor iedereen duidelijk maken welke maatregelen op welk moment nodig zijn om het aantal besmettingen onder controle te krijgen. We zitten nog wel even opgescheept met het coronavirus. Het kabinet hoopt dat er begin volgend jaar een vaccin komt dat verlichting brengt.

Maar tot die tijd zullen, afhankelijk van de besmetting cijfers, de maatregelen steeds maar weer aangescherpt of afgeschakeld worden. En grote vraag is hoe krijg je burgers daarin mee? Als je nu al ziet dat het draagvlak steeds verder afbrokkelt? Het nieuwe toverwoord is de routekaart. Die moet ervoor zorgen dat burgers en bedrijven minder verrast worden door de regels, dat hen ook perspectief wordt geboden op betere tijden en dat daardoor dus ook het draagvlak voor de regels wordt vergroot. Het Ierse model wordt het genoemd, want daar gebruiken ze het al.

Hoe werkt het? En is het de sleutel tot een succesvol korona beleid dat ons niet meer laat verrassen door een volgende korona golf? Fijn dat je luistert. Ik ben Elisabeth Steins en de dag is woensdag 14 oktober.

Ik begrijp dat maatregelen discussie oproepen voor de éénzijdige niet streng genoeg, voor de ander misschien te rigoureus. Maar discussiëren over de maatregelen krijgen we het virus er niet onder. Het virus is niet vatbaar voor discussie. De constante discussie over korona maatregelen helpt ons niet verder. Dat was gisteravond één van de belangrijke boodschappen van het kabinet, want daardoor worden maatregelen te laat ingevoerd en brokkelt ook het draagvlak af. Mensen kunnen de besluitvorming niet meer volgen en houden zich dan ook minder goed aan de regels.

Daarom benadrukte minister De Jonghe het nog maar eens hoe meer besmettingen, hoe meer beperkingen. En het is aan iedereen om zich er voor in te zetten.

Het aantal besmettingen te laten dalen en de snelste manier om van maatregelen af te komen is door ons er gewoon aan te houden. Het gaat om ons gedrag. Uiteindelijk hebben we samen in de hand of we onze vrijheden kunnen herwinnen of dat we ze verder moeten inleveren. Om meer duidelijkheid te scheppen presenteerde hij een routekaart. Een overzicht dat iedereen erbij kan pakken om te zien welke beperkingen erbij welk aantal besmettingen past. En daar hoeft dat niet telkens weer een wetenschappelijk politiek of publiek debat over gevoerd te worden via risico niveaus bij elk risiconiveau.

De maatregelen die nodig zijn. Voor iedereen terug te vinden op rijksoverheid, punctueel sluisje, routekaarten, routekaart het is geen nieuw idee. Deskundigen pleiten al veel langer voor een escalatie, ladder of stoplicht systeem met signaal waardes waaraan dan maatregelen gekoppeld zijn. Het kabinet juichte ook al eens het zogeheten Korona Dashboard op.

Weet je het nog eens? En ken je dat nog? Supercoole website met het aantal positieve testen en het aantal bezette ziekenhuisbedden enzo. En er zijn ook signaal waarden. Dat zijn aantallen waar we niet boven mogen komen. Dat zijn de soort alarmbellen voor als het misgaat.

We hebben nu een landelijk dashboard met ook goede signaal waarden, zodat ook de regio weet. Als je dit signaal waarden overschrijdt, dan moet je eigenlijk wel ingrijpen. Maar probleem was dat de maatregelen uitbleven als die signaal waardes overschreden werden. Amsterdam ging bijvoorbeeld al op 9 augustus door de signaal waarden voor besmetting heen. Maar toen duurde het nog 42 dagen voordat er werd ingegrepen door de kafjes iets eerder dicht te laten gaan.

Dat kon dus beter. Zoals in Ierland, waar de premier half september na allerlei korte termijn plannen voor het eerst een plan presenteerde dat heel nadrukkelijk naar de lange termijn kijkt. In Ierland zeggen ze. We moeten leren leven met koolwitje en er eerlijk over zijn dat het voorlopig nog niet weg is. Dus moeten we houvast hebben om te leven met deze nieuwe realiteit. En dat houvast wordt dan geboden in eenzelfde soort routekaart.

Dit is een no approach to the journey going management of the Colbert Spaans en Chris Juffer Piepel. Een treffend scenarios.

Nederland wil dit houvast nu dus ook introduceren. En dat komt misschien wat laat, maar is wel een belangrijke stap in de goede richting, zegt Marco Zanotti van het COT. Het Instituut voor Veiligheids en Crisismanagement. Hij adviseert onder meer veiligheidsrisico's en gemeenten over de uitwerking en aanpak van alle korona maatregelen. En hij pleit al langer voor een helder systeem waarin maatregelen verbonden zijn aan hoe ernstig de situatie is met het virus. Want de afgelopen maanden was het beleid volgens hem veel te rommelig.

Ik denk dat hem in de maanden hiervoor we allemaal wel wat zoekend waren, iedereen zijn eigen opvatting had. En misschien een rol heeft over het risico, maar waar we eerder wat houvast hadden. In de toespraak van minister president in maart over de scenario's en daarna, toen in lockdown, gingen de het spoorboekje om er weer uit te komen. Dan wist je steeds van waar we naartoe werkten. En eigenlijk was elke persconferentie was weer een moment waarop je wist. Ook daar horen we of we nog op de goede weg zitten of het water gaan halen dat dingen misschien vroeger worden.

Maar je had houvast en de afgelopen tijd was eigenlijk elke persconferentie toch wel weer een verrassing. Afgezien van de gelekte uitkomst of de gelekte maatregelen dachten Vormer kon eigenlijk alles zijn en ook nu kon je eigenlijk van week tot week denken ook. Is dit dan de week waarin je lokt en gaan we? Wat wordt de volgende stap? Dus er was geen referentie om een referentiekader en ook geen ja letterlijk geen route waar je het aan konden kon spiegelen.

En is dat wat u betreft ook de reden geweest dat het draagvlak steeds verder afbrokkelde voor de maatregelen? Ik denk dat het draagvlak voor de maatregelen uhm is afgebrokkeld door een euh, vanwege een aantal redenen. Eigenlijk een aantal redenen die we van tevoren ook wel zagen aankomen en die deels onvermijdelijk zijn als het gevaar lijkt af te nemen. Als we niet meer het leed zien, maar we ervaren wel de overlast van maatregelen, dan is eigenlijk je persoonlijke balans in het risico dat je ziet en ervaart Furse de overlast die je ervaart die verandert.

En ja, als je minder risico ziet en gevaar ervaart. Maar je merkt wel de last die het van maatregelen en dan slaat dat door. En dan denk je er wacht even en die maatregelen zijn helemaal niet nodig. Of in ieder geval niets voor mij. Uhm. Dus dat was een enkele belangrijke factor, maar ook wel gewoon naar een tijdje. Ben je wel klaar met maatregelen? Willen we ruimte? Dus ik denk dat onvermijdelijk is dat er een periode is als het wordt versoepeld.

Dat het ook echt weer wat losser wordt. Dat het niet vol te houden is zolang de staat werkt allemaal mee in minder draagvlak voor voor maatregelen, onduidelijkheid en communicatie, proefballonnetjes, politiek gedoe. Dat helpt natuurlijk allemaal niet. Want dat wat, dat voedt eigenlijk discussie en twijfel. Hetzelfde geldt voor allerlei critici die het ook nog eens onderling oneens zijn. Dus als je al twijfelt, dan kan je al zo iemand vinden waar je je bevestiging in ziet. Dan zie je hij of zij zegt het ook en die heeft er verstand van.

Dus verschillende factoren die je draagvlak kunnen beïnvloeden.

De duidelijkheid waar het de laatste tijd aan ontbrak heeft het kabinet dus proberen te vangen in een routekaart. De langetermijnplanning voor de Korona crisis. De kaart bestaat uit vier risico niveaus waakzaam, zorgelijk, ernstig en zeer ernstig, maar dan per niveau maatregelen aan gekoppeld zijn. Die maatregelen gelden niet voor een vaste periode in tijd, maar hangen dus af van het aantal besmettingen op een bepaalde plek. Momenteel zit Nederland in het hoogste niveau. Zeer ernstig en dus past daarbij een gameren in een gedeeltelijk.

Lockdown en deze gedeeltelijke lockdown zullen we zeker een week of vier moeten volhouden. Er is een kans dat het langer duurt, maar over twee weken maken we de balans is wat we nu doen. Goed genoeg moeten we zelfs nog meer doen. Als het niet goed genoeg is, dan is een totale lockdown onvermijdelijk. Wat opvalt vergeleken met eerdere plannen is volgens Anohni dat er meer nagedacht is over hoe burgers deze waarschijnlijk nog best wel een lange periode van maatregelen vol gaan houden.

Je ziet ook wel dat er heel veel dingen wel nog kunnen. Dus je ziet tussen de regels door dat er is gekeken. Maar er moeten mogelijkheden zijn voor ontspanning. Er moeten mogelijkheden zijn voor sport en we zijn voorzichtig met hele sectoren sluiten. Dat onderwijs moet open blijven. Er zitten eigenlijk allerlei principes onder die je tussen de regels terugziet in in de maatregelen. Ik had wel liever gezien dat dat soort principes en appart waren benoemd als foldertje in de routekaart. Waar al die maatregelen komt dat er ook instaat voor.

Hoe hebben we nu gekeken en hoe beslisten we nou eigenlijk met elkaar?

Ja, want is dat duidelijk van hoe? Hoe is die kaart tot stand gekomen? Van wat daar dan op staat en wanneer wat mag?

Er werd al veel langer gewerkt aan een zogenoemde escalaties ladder en aan de. De gereedschapskist die de minister de jongen al eerder had genoemd, is een overzicht van mogelijke maatregelen die of in de regio's genomen kunnen worden of landelijk. En daar is veel discussie geweest over wat de maatregelen zouden moeten zijn. Hoe ver die gaan, et cetera. Maar die gevaar is nu een overzicht. Voor een deel lag dat dus al op tafel, voor een deel aangevuld en netjes geordend.

Maar het blijft natuurlijk toch een beetje papier. En je zult in de echte situatie moeten kijken. Hoe pakt het uit? Werkt het? Hoe we willen dat het werkt? Wat weten we over het virus? Inmiddels zijn er nieuwe inzichten. Dus ook dit zal werk in uitvoering blijven.

Maar daar lag natuurlijk ook al dat. Dat dashboard hier en daar. Het achterliggende principe daarvan was ook van we houden in de gaten hoezeer de besmettingen oplopen. En als het veel is dan als de signaal waarden wordt overschreden, werd er dan gezegd. Dan moeten de maatregelen aangescherpt worden, maar dat is nooit gebeurd. We hadden een signaal waar dat ze wel werden overschreden. Het interessante denkt terugkijkend ook op dat dashboard en zeker ook op de getallen van die signalen waarde.

En dat straalt ik ook wel uit. Het vertrouwen dat het niet zo hard zou gaan en op moment dat dat signaal waarden overschreden worden gebeurt eigenlijk maar één ding. Dat is dat je alert wordt. Het zijn signaal waarden is het signaleert een volgestort gesprek. Daar is een analyse voor nodig. Hoe komen die getallen zo hoog zijn dat enkele hele specifieke clusters of haarden? Op welke plekken in het land is het dus eigenlijk? Is er alleen maar een trekker om opnieuw te gaan kijken terwijl je verwacht misschien van ja, daar horen een soort automatisme bij of maatregelen.

Dat is niet zo. Er waren geen maatregelen gekoppeld aan signaal, maar dat is puur. Wij gaan met elkaar in gesprek. We houden vinger aan de pols. We kijken waar het vandaan komt. We kijken wat we kunnen doen. Dus dat illustreert dat je er ook van uitgaat dat het tijd is dat de ruimte is. En dat is ook niet zo hard zou gaan.

Na dat gesprek, dat is nu in deze routekaart. Is er dan niet meer die discussie? Die wordt eigenlijk uit de weg geruimd na het.

Het mooie aan de routekaart is dat het een combinatie is van vaste maatregelen. Wij bij dit niveau horen deze maatregelen en een hele lijst van variabele maatregelen en variabel, zegt het al. Dat betekent dat er wat te kiezen is, dus ook daar zit een gesprek achter. Ook daar zit een cyclus achter waarin het Rijk met de voorzitters veiligheidsregio's spreekt. Of straks, als we weer naar toch wat regionale maatregelen gaan. En na versoepeling van landelijke ja, dan moet je met die voorzitter veilig gezwegen gaan spreken en ook een analyse doen.

Wat verklaart dat in. In dat gebied? Dus er blijft nog heel veel te kiezen over. Het grote voordeel is wel dat niet alleen maar de industriële burger weet weet je eigenlijk weten waar die aan toe is? Maar ook bedrijven, zorginstellingen, onderwijsinstellingen nu kunnen zien? OK. Dit zijn dus de maatregelen waar het kabinet aan denkt. Dit zijn maatregelen die zeker in zullen gaan. Wat betekent dat nou voor onze? Hoe kunnen wij ons daarop op voorbereiden?

Maar ook als er straks weer versoepeld zal worden? Waar moeten we dan nog aan denken? Wat blijft er dan nog over? Dus het geeft je in voorbereidingsfase tijd en een houvast en perspectief? Ja, je kan. Je kan inderdaad weten we wachten even. Als het straks versoepeld wordt na wacht, dan gaan we die kant op. Of dan zit het verschil vooral in dat dan de restaurants of de horeca weer weer open kan, of dat we weer met zoveel mensen bij een evenement mogen zijn.

In dat opzicht biedt het perspectief en hiervoor was het toch wel echt een beetje raden. Wat is eigenlijk de volgende stap, zowel in strenger als wat een volgende stap zou zijn in te versoepelen? Dus in dat opzicht is er is er perspectieven?

Zitten daar ook nadelen aan die routekaart?

Euh, er zitten altijd nadelen aan welk overzicht van maatregelen dan ook. Want moment dat je toch iets anders wil gaan doen dan. Dan kunnen mensen zeggen ja maar wacht even. Dit was toch de maatregel? Of het kan ook de verwachting wekken dat het bijvoorbeeld in één keer wordt versoepeld, hebben we. We hebben nu een aantal extra landelijke maatregelen stijl. Het lukt om die. Het aantal besmettingen terug te brengen en op gegeven moment kom je op op dat lage getal zou je denken aan dat.

Nu gaan we dus terug, maar daar kunnen we ook redenen zijn om te zeggen ja maar wacht even. Er zijn nog. Er zijn nog twijfels, dus we gaan nog even niet terug en we gaan niet alles versoepelen. Maar we gaan een deel van de maatregelen. Soep en andere houden we toch nog overeind. Het is. Het risico is dat het veel te hard wordt gezien als kijk. Dit is het vaste pakket. Dit zijn nationaal waarden en dus gaat het omhoog bij dit getal en omlaag bij dat getal, terwijl de werkelijkheid complexer zou zijn.

Er kleven dus ook wel risico's aan de routekaart en ook in Ierland zie je dat de politieke discussie er niet door wordt weggenomen. Zo adviseerde het Ierse al meteen ruim een week geleden vanwege de sterk oplopende besmetting cijfers om het hele land weer op code rood te zetten en inlogde aan te gaan. Maar dat advies werd door de regering terzijde geschoven omdat het te snel ging, legde de vicepremier in het parlement uit.

Er was een zak. Dit kan duizenden blauwe Bernat uit fors Norbertijner Frankrijk ook. De premier zei dat de wetenschappelijke adviesgroep niet goed had nagedacht over de impact op burgers. Later bleek dat hij contact had gehad met de Britse premier Boris Johnson, die bang was dat veel Ieren naar Noord-Ierland zouden gaan, waar de regels minder streng zijn. Volgens Anohni is het dus zeker niet gezegd dat een routekaart alles oplost. Het is goed om vooruit te kijken en burgers daar ook inzicht in te geven, maar uiteindelijk maakt het een situatie natuurlijk niet minder vervelend.

Maakt het niet minder erg. Het maakt de lok tanks niet minder vervelend en en het maakt ook de politiek eromheen niet anders. Als je naar de het Verenigd Koninkrijk kijkt dat ook een een routekaart heeft, gepresenteerd hij eergisteren drie fasen waarin je op lokaal niveau, in fases of in een ja en een niveaus wordt ingedeeld. Daar is vervolgens allerlei discussie tussen bijvoorbeeld burgemeesters en uh en het kabinet over of iets wel nodig is of niet te zwaar is of niet te licht is.

Het is het. Het geeft duidelijkheid, maar het is geen wondermiddel waarmee iedereen het opeens eens is, iedereen opeens begrijpt waarom maatregelen worden getroffen. Het zegt eigenlijk alleen maar wat je gaat doen. Eenzaten discussie is niet helemaal weg. Dus uh, die routekaarten zeker wat niet? The holy grail of de sleutel tot dat iedereen zich achter de maatregelen gaat scharen. Het is absoluut niet een holy grail voor voor draagvlak. Het geeft perspectief en houvast en dat is bij crises altijd belangrijk.

Zelfs als het in je nadeel is, of je wordt er niet blij van. Dan helpt het om houvast te hebben, informatie te hebben, perspectief en perspectief te hebben. Maar dat betekent niet dat je niet kunt discussieren over waarom staat de ene maatregel dan wel op en de andere niet? Waarom moet in fasen of in niveau 4 nu de horeca sluiten en mag iets anders openblijven? Die discussies gaan daarmee niet, ze niet weg. Je kunt ze alleen maar eerder voeren of je kunt ze in ieder geval laten zien van kijk euh.

Hier hebben we mee te maken. En er is nog één groot voordeel moment dat er zometeen misschien regelingen komen en de nieuwe wetgeving de noodvoorzieningen. Ga weg! Kun je ook zeggen. Kijk, dit is een totaalpakket. Dat kun je ook met het parlement afstemmen en daar ook instemming op krijgen, zodat je weet. Nou ja, op dit palet. Daar zitten dus ook de politieke ruimte. En Johnson heeft zijn pakket en ook die drie niveaus voorgelegd aan het parlement.

Dat heeft gisteren mee ingestemd. Daarmee heb je dus dus niet alleen maar een routekaart voor het publiek, maar ook een routekaart waar mandaat achter zit. Dit is dus de maat, een set van maatregelen die de overheid kan treffen. Gaat het eigenlijk hier ook gebeuren? Ik denk het wel. Uhm, nee, niet. Niet zozeer van bent u het eens met de routekaart? Maar er zullen. Uhm ja, min scheerden. Regelingen moeten komen rond de de de wet tijdelijke maatregelen rond Covington die die noodverordening moet ze moet vervangen.

Daarin zal moeten staan wat de maatregelen zijn. En ja, die zullen afgestemd zijn op deze op deze routekaart. Dus in die zin helpt het kabinet ook om naar het parlement te laten zien. En dit dit is wat wij willen doen en dit is waar wij ook mandaat voor vragen. En dat was er meer morgen aan het begin van de middag, dan staat er weer een nieuwe podcast voor je klaar. Fijne dag.