NPO Radio 1 podcast Suitcase. Kurtág, Resellers, de food promotion tuta wat Ryckewaert in de nemer mannelijke alleen is Jay-Z Bernhardlaan Twenty One de pornofoto's against noordwestenwind. De machines vreet aan de Pirita vortex pubescens. Schokkend beeld is. Unaniem en onder luid applaus werd deze week in het Schotse parlement een wet aangenomen waarmee maandverband en tampons gratis worden voor vrouwen die daarvoor te weinig geld hebben. En dat is baanbrekend, want nergens anders ter wereld is dat zo geregeld. En dat terwijl er op veel meer plekken menstruatie armoede heerst, zoals dat met een lelijk woord is gaan heten.

In Groot-Brittannië heeft één op de tien meisjes wel eens een wc papier, luiers of lappen stof gebruikt omdat ze niet aan maandverband konden komen. Dat zegt wat over de armoede daar. Maar het heeft ook met schaamte te maken om over het onderwerp te praten. En dat is iets wat ook hier in Nederland speelt. In feministische kringen zijn vrouwen al een paar jaar druk bezig om het onderwerp menstruatie meer bespreekbaar te maken en het taboe te doorbreken. Waarom is dat nodig?

Ook in Nederland? Fijn dat je luistert. Ik ben Elisabeth Steins. De dag is donderdag 26 november en vandaag waarom we over tampons en menstruatie moeten praten.

Deze gevoelens zijn. Vrij zijn, blij zijn. Een heerlijk gevoel, Mouna. Het beeld uit de tampons en maandverband reclames dat we jarenlang voorgeschoteld hebben gekregen, strookt voor de meeste vrouwen bepaald niet met de realiteit.

Fraai wij hem stilaan enigma pyriet waarin wij aan vijf Naipaul.

We zien vrouwen sporten, bungeejumpen, springen en dansen, meestal in witte kleren. Alles om maar te laten zien dat zij dankzij die producten hun gewone leven kunnen voortzetten, zonder door te lekken en zonder zich rot te voelen.

I don't want anything getting in the wind machines so Lineart something in het lome Les Petits. Goed, dat zijn reclames en die schetsen een geïdealiseerde werkelijkheid, maar ook in films, tv series of boeken gaat het er eigenlijk nooit op een normale manier over menstruatie. Als het al ter sprake komt, is het meestal om aan te geven dat een personage hormonaal of chagrijnig is na of wat.

Veel dessain vrouwen onderling praten ook vaak in verdekte termen over die tijd van de maand, bijvoorbeeld of over je Mondays. Over het algemeen wordt er nogal geheimzinnig gedaan over alles wat met ongesteldheid te maken heeft. Comédienne Amy Schumer zei dat in een van haar shows ook heel herkenbaar neer.

Vivaqua dat je haar niet heeft. Dat banmolen R.M. Saberi hoe je auto is. First Hilux round. Hij kreeg in een zeestroming races te Schijndel. Ga je alleen in en om je Downie, want zijn nog wel. Hoe ik ga ik aan. Het is een Imerina. We hebben hun. Hoorden we wat later jaar. Daar. Schumer heeft zich trouwens daarna aan een bekende tampon fabrikant verbonden om het taboe rondom tampons en menstrueren te doorbreken.

Het kan niet, maar het hence en daarna hebben we binnen de Reino werden al bij al om nadeel aan Stormy Weather aanpak is het hackten weerballon. Wayne Rooney Real in Nou pyriet en Begijnend.

Zij en nog veel meer mensen uit met name feministische kringen werkt actief aan het afbreken van de schaamte rondom menstruatie. Ze vinden dat ongesteldheid bespreekbaar gemaakt moet worden om verschillende redenen. Medische bijvoorbeeld. Naar schatting 10 procent van de vrouwen in de wereld heeft de chronische ziekte endometriose. Die gaat gepaard met hevige buikkrampen, maar wordt vaak niet herkend omdat vrouwen niet met elkaar over die pijnen praten. Ze denken dat het erbij hoort en schamen zich om het erover te hebben. Ook Paula Krachten, schrijfster van het boek Mooi, Rood is niet lelijk en oprichter van het online magazine Pyriet, zegt dat het taboe rondom menstruatie veel verder strekt dan mensen denken.

Het is er echt niet alleen in onderontwikkelde landen of bij kansarme gezinnen.

Dat wordt van generatie op generatie doorgegeven. Van menstrueren is iets wat je nou in in het geniep doet, zou ik bijna zeggen. Stiekum discreet, al die woorden. Je merkt het ook in de taal. We hebben het over solitaire producten en hygiëneproducten. Discreet doorslikken is het ergste wat je kan overkomen. Euh, lijkt het wel. Het is natuurlijk gestold in het feit dat men het fenomeen menstrueren niet begreep. Vroeger van euh. Echt om t plat te zeggen.

Vrouwen die vijf dagen bloeden en niet doodgaan. Die zijn gewoon dood en men probeerde te duiden waar dit voorkwam. En in de oudheid heeft men toebedacht van dat menstruatie een soort ontgiften is en dat. En dat vind je nog in alles terug in en in allerlei reinheid, voorschriften én voedsel. Taboes bijvoorbeeld vrouwen met zeewerende vrouwen die uit de keuken worden gebannen. Letterlijk en van OPO komt op bezoek. Dus die angst voor menstruatie bloedt en dat het onhygiënisch is.

En ook tot dat menstrueren de vrouwen een soort van superkracht daarover beschikken, maar dan in een negatieve zin. Weet je wel, kunnen spiegels laten doeve worden, oogsten vernietigen, het veestapels laten sterven. Dat. We begrijpen nu dat dat natuurlijk niet meer zo is tenminste. Euh, dat wil zeggen in de jaren zeventig van de vorige eeuw werd er nog in wetenschappelijke tijdschriften gediscussieerd over meno toxine, menstruatie, gif of dat wel of niet bestond.

Ze was aanvankelijk weinig kennis, veel fabels. Maar er is wel ook veel veranderd in de afgelopen decennia. Ja, zou je denken, maar dat vind ik dan toch wel bedroevend, want ik ben echt enorm geschrokken van naar lezers vragen die er bijvoorbeeld binnenkomen waar maar je echt kan merken dat het enorm droevig gesteld is met kennis over hoe je lichaam functioneert. Maar ook over product. Gebruik bijvoorbeeld ervan hoe, euh, hoe je een tampon in moet brengen. Maar ook vrouwen zelf merk je vaak van dat als je over het onderwerp begint en ze durven daar.

Euh, zeg maar wat openheid van zaken te geven, dan komt er een enorm leed vaak euh vandaan. En dat dat. Dat heeft allemaal te maken, elke keer weer met het feit dat we dit verstoppen. Ha, waar je denkt die denkt dat je tegen je vriendinnen wel kan zeggen van aka kramp of wat dan ook. Ik denk dat de vrouwen zich weinig bewust zijn van het feit van dat ze die schaamtecultuur eigenlijk nog steeds van generatie op generatie doorgeven.

En nu ook nog.

Er wordt de laatste jaren wereldwijd wel steeds meer gedaan om menstruatie uit die taboesfeer te halen. En met succes. Zo werden vorig jaar bijvoorbeeld een menstruatie icoontje aan het emoji aanbod toegevoegd.

Ja, dit is een. De menstruatie emoji een druppel bloed oma gehad. Het zijn dus Debboudt Spica.

In India wordt een heel cricketteam gesponsord door een groot maandverband merk vetstof. Judith, Introducing Blatt, Nono en Kemphaan Sam heet het.

Een paar jaar geleden werd ook in commercials de blauwe vloeistof vervangen voor de kleur rood, om aan te geven dat bloed niet vies is. We leven in een woud der hitz bwz en Sheens. Bij mijn verheffingen en menstruatie komt ook vaker terloops voorbij in films of op tv, zoals in de Britse serie In Medisch Troilo, waarin tijdens een seksscène terloops ter sprake komt en te zien is hoe de hoofdpersoon ongesteld is.

Keer kon Harry had samengesteld. Ben je naar de singletje Feldmeijer of. Nee, Izzard. Er is volgens krachten wereldwijd een beweging gaande een menstruele revolutie nam, zij het die soms wat haar betreft ook wel een beetje doorslaat op bijvoorbeeld Instagram accounts, waar vrouwen hun gebruikte maandverband of tampons laten zien. Maar dat is volgens haar soms ook nodig om een punt te maken, namelijk dat er openlijk over menstruatie gepraat moet worden. En Nederland loopt daar volgens haar echt in achter.

Wat best grote gevolgen kan hebben zijn zo gewend dat je het niet mag merken eigenlijk van dat je zo discreet en en je wilde geen last van hebben. Je wil die invloed voor die cyclus niet voelen. Niet in je werk en zo. Dus we zijn gewend om niet niet naar de cyclus te kijken. En daarmee doe je jezelf dus wel tekort. Euh, ook voor je gezondheid. Je herkent signalen niet als er wel degelijk wat aan de hand is. Iets als endometriose?

Euh. Ha van dat krijgt dan nu eindelijk meer aandacht. Maar dat is natuurlijk geen nieuwe aandoening. Euh. En je hebt. Euh. November is de campagne maand bloedserieus. En dat is ook de naam van de inzamelingsactie voor menstruatie, armoede, maar ook de naam om ruchtbaarheid te geven dat 500 000 vrouwen tussen de 35 en 55 om en nabij kampen met een medische aandoening. Hevig menstruele bloedverlies. Dat is ook de de de naam van de aandoening waarvoor ze eigenlijk medische hulp zouden euh.

Kunnen krijgen we tot er zijn behandel opties voor. Maar er zit zo ingebakken dat je daarmee doorloopt en dat je daarmee worstelt en dat die problemen erbij horen. Het hoort er gewoon eenmaal bij en ik moet precies even doorzetten. Ja maar ja, precies. Maar bij heel veel vrouwen euh, bepaalt het gewoon de agenda. En je hebt dat ook. Euh hé. Een paar jaar terug of twee jaar terug had je een grote SUV van Radboud waaruit bleek dat hij hoeveel vrouwen eigenlijk werkverzuim of gewoon ziek zit te zijn op de zaak.

Of of we worden beïnvloed in hun prestaties, eigenlijk door menstruatie problemen. Jij noemde het woord menstruatie armoede. En dat woord, dat duikt steeds vaker op. Wat is dat? Ja, nou, in de kern betekent het gewoon dat je te weinig geld hebt om menstruatie arm producten te kunnen aanschaffen. Oh dus dus. En dat is natuurlijk wel. Dat heeft negatieve impact op je functioneren. Je kunt daardoor niet naar school, niet naar je werk of je je verzuimt.

En daardoor levert het achterstand op in je ontwikkeling in je economische kansen. Komt het ook in Nederland voor? Nou, drie jaar geleden heb ik hier een rondje over gebeld omdat het wereldwijd echt op de agenda stond. H Plan Jocqué had we onderzoek gedaan en natuurlijk in ontwikkelingsgebieden. Is dit echt een thema van als je mensen wil emanciperen loon dan begin je met UH met hun menstruele hygiëne. En nou gebruik ik het woord zelf ook. Drie jaar geleden was de daklozenopvang de voedselbank.

Euh jeugdorganisaties. Iedereen kijkt me met grote, glazige ogen aan van A. Dat hebben we hier niet. Weet je wel neu. Maar dat. Natuurlijk hebben we dat hier wel, want we hebben hier armoede. Daar zijn hier mensen die beneden de armoedegrens leven. Dus. Als je geen geld hebt voor voedsel, heb je dat logischerwijs ook niet voor maandverband of voor lenzen, vloeistof of voor wat dan ook. En je ziet nu dat, zeg maar vorig jaar.

Uhm, is het opgepakt dat onderwerpen in de politiek? Uhm, uh, door de bovengrondse en door plan Nederland. Uh? En nu staat het onderwerp hier ook op de agenda en heb je jouw lokale inzamelingsactie initiatieven. En uhm, ik begrijp dat er opnieuw Kamervragen worden gesteld nu. Of over. Of dit of we hier het Schotse voorbeeld moeten volgen om onmensen gebruikt in producten voor alle vrouwen gratis beschikbaar te maken. Maar Nederland loopt niet echt op de troepen vooruit.

Uhm, zoals vaker met dit onderwerp en waar in Schotland dus wel. Waarom eigenlijk juist daar? Nou nou, het armoedeprobleem is daar sowieso heel erg groot, maar de cultuur is is om aandacht te besteden aan menstruatie. Armoede of schaamte is daar. Dat is al wijder verbreid daar de hele discussie bijvoorbeeld over over tampon, belasting tot uhm, maandverband, tampons, een hoger btw tarief uh hadden dan bijvoorbeeld Viagra of helicopter onderhoud dat e. Dat heeft een hele vlucht genomen over de wereld en overal voor veranderingen gezorgd.

Nederland denkt altijd erg vooruit te lopen. En en en scherp te zijn. Maar de Jocqué is gewoon en Schotland veel eerder begonnen met dit thema.

Aymon niet gaan winnen en eindelijk Horsting aan mijn beste peil in de taakgroep. Dit poffert C en D komen te delen dragen ook bij mijn ik ga nou voortaan gewoon. O anderzijds heb gehoord. Dat staat in het oor gaat terwijl wij met pijn. Neem dan een uitbarsting daar heel fijn werd. Een grote werd heel dom. Alles uit Westhinder eten geesten bij Kapinga Gaast in I have declareert meije members speelclub proto. Gistel Riegel Chitty Örnsköldsvik ministers, ze pas testteam op wijting, Frie anesthesisten, het grote aantal betogers opgezet, Jettie een skulls korreltjes aan university's.

Ze pre-paid tevreden spencers en Der Troilus. Hij wordt hier is Manipur, zegt Proosterbos. Nesbic foto en hij Go' jubelt haart door 0 voor ze gains de enorm sanctions, de machines, de vreet aan de pyriet productie plebisciet. Een schokkend beeld is baas.

Ik heb dus niet het idee dat het. Ja, er zijn Kamervragen gesteld, maar er is verder ook niet zoveel van gekomen. Ik heb niet het idee dat in Nederland nou erg op de politieke agenda staat. Nou, ik begreep dat Lilianne Ploumen opnieuw naar de Kamer stapt, net als vorig jaar opnieuw Kamervragen gaat stellen. Dat is toen eigenlijk afgewezen. Het voorstel om ook maandverband en euh, want het begon eigenlijk met het Schotse voorstel of met een Schotse aanname dat het op scholen en universiteiten gratis beschikbaar was.

En nu in Schotland dus een stapje verder gegaan. Dus het is de lokale politiek is nu verantwoordelijk om te regelen dat openbare gebouwen voor alle vrouwen menstruatie, producten toegankelijk is. En nu wil de PvdA wil dat het opnieuw op de agenda zetten. Dat dat hier ook navolging zou moeten krijgen.

En dan hebben we het eigenlijk vooral dus over een economisch verhaal over armoede. Ja, en is dat ook het gesprek over menstruatie? Wat. Wat jou betreft in Nederland vooral gevoerd moet worden? Of nee, dat waarschijnlijk een groot deel van het verhaal. Nou, dat heb je scherper gezien. Want euh ik. Dat stoort mij inderdaad. Dat we het hier als een een een een teveel als een economisch probleem. Kijk tot menstruaties schaamte en dat dat mensen er niet om durven vragen.

Dat wordt wel genoemd, maar dat krijgt in mijn optiek niet de aandacht die het verdient. Want hiervan, dat heeft voor mijn gevoel niet zoveel zin om armoede te gaan differentiëren in menstruatie. Armoede, tandpasta, armoede weet je wel. Je kunt er wel een woord voor plakken, maar je hebt armoede en je hebt menstruaties, schaamte en euh. Die armoede zit er hier dus vooral in mijn optiek ook tussen de oren van. Euh, je moet mensen opvoeden.

Euh, jongeren opvoeden. Vrouwen opvoeden met de gedachten van H. Van D. Wat een gezonde menstruatie is, wat een normale menstruatie is en het onderwerp op die manier normaliseren. Dan komt de vraag vanzelf wel. En wat zou daar wat jou betreft moeten gebeuren om die schaamte te doorbreken? Wat zou helpen? Nou, op zich is het idee om over een menstruatie producten neer te leggen of te verspreiden helemaal niet zo'n slecht idee. Maak het wat zichtbaarder wat je wilt, dus dat is dat.

Maar dat heeft dan meer te maken met de gewenning aan het fenomeen. Omdat uit het verborgene te halen. En dat bedoel ik niet dat je bloed moet laten zien, maar dat zoals je in een euh in een restaurantje op het toilet een en een schaaltje vindt met maandverband en tampons. Vind ik fijn. Dat geeft mij het idee van euh. Nou, er wordt hier voor mij gezorgd. En zo zouden ook jeugd, hulpverleners en leraren zoals je een een medicijn kid hebt en aspirine hebt en pleisters hebt.

Zo zou je eigenlijk ook gewoon maandverband ofzo in huis moeten hebben. Gewoon voor het geval dat omdat de helft van de vruchtbare vrouwen nu eenmaal meest geweerd. In het algemeen en vrouwen onderling.

Uh, nou, het gesprek zou wel wat meer open mogen. Toch denk ik maar dat. Dat moet je natuurlijk ook zelf weten. De ene heeft het liever over een culinaire dingen en andere over z'n gezondheid. Maar ik denk dat Uhm t wel zou helpen als je uhm en ook bijvoorbeeld richting werkgevers. Dat je het benoemt weet je als je thuisblijft vanwege de menstruatie probleem of niet kunt sporten vanwege menstruatie probleem. Benoem dat dan ook. En dat zie je ook alweer uit onderzoek cijfers.

Uh, of uit Surface en enquêtes dat iets minder dan 50 procent gaat überhaupt naar de huisarts met ernstige medische klachten. Maar daar ging het ook over. Met wie bespreek je dit? En dan was het de helft van de vrouwen dit met vriendinnen durft te bespreken. Nou denk je nou goed, goed gescoord de helft maar. Maar de andere helft durft dat dus niet. Nee, en dat is toch wel heel bijzonder vind je. En om het dan, als dat al zo ingewikkeld is om het dan op werk te bespreken is misschien ook wel echt voor je.

Dat is ook wel een brug. Ja ja, nee, dat snap ik ook hoor. Dat is dan misschien een plan B ofzo, want we hebben deze week bijvoorbeeld ook dat rapport gehad over zwangerschaps discriminatie. Ja, dat is. Ja ja, nee, dit helpt niet. En dan kom je ook inderdaad bij de discussie van 1, net als door de overheid geregeld of topbedrijf geregeld menstruatie verlof lijkt mij ook geen snel spoor naar de top. Ik snap dat dat allemaal heel euh gevoelig ligt.

En euh, maar toch. Uhm. D. Daar ligt ook een rol denk ik voor. Euh, voor allerlei instanties en de wetenschap om hier meer onderzoek naar te doen, meer grip op te krijgen, meer antwoorden te hebben, ook voor als het uit de bocht vliegen. Eigenlijk is jouw verhaal dat het gesprek overal gevoerd moet worden, dus zowel in de media, in de zin van in boeken, in films en series, dat er op een normale manier wordt omgegaan en ook op werk.

En ook euh, in de politiek. Nou, we gaan de goeie kant op. Echt waar in D. Als je nu kijkt naar het aantal publicaties vroeger kon ik dat uh nou een beetje on uh eerbiedige zegt met twee vingers in mijn neus bijhouden wat er in de wereld geschreven werd over dit onderwerp. Nu ja, nu zou je daar in een redactie voor nodig hebben om dat allemaal in kaart te brengen. Dus ook 1 tijdschrift glossy's. Uh ha uhm.

Televisieprogramma is het onderwerp. Leeft veel meer. Je ziet het nu ook als onderwerp in films. Wel laatst op Amsterdam Fringe Festival. Had je maar liefst twee theater voor. Voorstellingen over het menstruatie taboe dus het is het je merkt dat het leeft omdat het wordt opgepakt, ook door. Door studentes in de sprint wereld levert denk ik iets meer van euh. Euh, meer jonge vrouwen die dat taboe euh omarmen en daar tegen tegen ageren eigenlijk. Dat is leuk om te zien.

Dat vind ik een geweldige ontwikkeling, maar ik denk dat we nog iets verder terug moeten gaan. Ik denk dat ze nog eerder onderwijs moet geven over dit onderwerp en niet zozeer over hoe het biologisch werkt dat. Daar valt ook nog een slag te winnen, dat wel. Maar vooral ook over dat taboe. Die cultuurhistorie. En dan moet je zeker ook jongens en mannen in betrekken, want die profiteren hier uiteindelijk dan toch ook weer van als ze zich willen voortplanten.

En dat was er meer morgen aan het begin van de middag. Dan staat er weer een nieuwe podcast voor je klaar. Fijne dag.