Transcribe your podcast
[00:00:00]

Beste luisteraar, mijn naam is Jelmer Mommers ik ben correspondent democratie en klimaat bij de correspondent. Ik ga een verhaal voorlezen over het klimaatbeleid van het kabinet, rutte en Het Kabinet liduinaplein eigen van belangrijke wil maken door de polder in 2019 werd in het klimaatakkoord aan afgesproken dat er voortaan regionale zouden worden gemaakt voor zonnepanelen en windmolens op land, maar de Burger werd daarbij gepasseerd. Die staat niet aan tafel en die komt pas in beeld als die dwars ligt tegen zulke plannen. Wordt het beleid de komende jaren democratischer of gaan bestuurders hun zin door drukken daar over gaat het in dit stuk en eigenlijk is dit stuk.

[00:00:45]

Tweede deel van een tweeluik in een eerder artikel beschreef ik dat het kabinet rutte. 3 eigenlijk met de democratie omging alsof het een botsauto is terwijl de Democratische rechtsstaat is een kwetsbare en ingewikkelde machine.

[00:00:59]

Iets waar je voorzichtig mee moet omgaan en het klimaatbeleid waar ik het nu over hebben is eigenlijk een voorbeeld waar je kunt zien hoe onze schuldige kabinet omging met de democratie. Het is hier op in te zoenen, omdat het klimaatbeleid nu zo is vormgegeven dat het de democratie en vertrouwen in de overheid kansschade terwijl precies het tegenovergestelde nodig is sterk klimaatbeleid zou hand in moeten gaan met een versterking van democratie, want alleen zo kunnen we in de toekomst belandde waar de aarde leefbaar blijft en de zeggenschap houden over ons eigen leven het een mag niet ten koste gaan van een ander.

[00:01:38]

Voordat ik Inzoomen op het klimaatbeleid een korte bespiegeling op de bestuurlijke cultuur in Nederland die is in één woord te vangen. De polder de kabinet-rutte ware kampioen polderen. Er zijn sinds 2010, maar liefst 11 Polder akkoorden gesloten op alle terreinen van pensioenen sport en klimaat het idee van overleg in de polder, is dat bedrijven overleden belanghebbende samen met deskundige plannen maken voor de oplossing van een probleem. Het zogenaamde preventieakkoord is een goed voorbeeld daarin werden afspraken gemaakt en burgers minder te laten roken drinken en snoep. Ik kom eigenlijk meer op vergaderen met coca-cola over obesitas en daar zie je gelijk een groot mango van het poldermodel belanghebbende praten mee en daarom is een compromis vaak het hoogst.

[00:02:25]

Haalbare. We gaan De oplossingen niet ver genoeg. Daar staat dan wel weer draagvlak tegenover omdat de belangrijkste zelf mee konden praten.

[00:02:34]

Fundamentele probleem van het poldermodel is dat het overleg buiten het publiek en buiten het parlement omgaat de overleg Partners 11 vertegenwoordigen elk wel een achterban, maar de bus zit niet aan tafel en hij kan de overleg paarden ook niet weg stemmen bij verkiezingen. Dit verklaart deels waarom het oude poldermodel weer zo populair werd onder kabinet-rutte. Het is lekker even sturen zonder tegenspraak van Burgers en parlementsleden.

[00:03:04]

Madepolder ondermijnd Welk klimaat van de politiek het idee dat over belangrijke zaken vooral door het parlement moet worden besloten. Het gevolg is dat de regering steeds machtigen wordt het steeds verder het onderspit, Delft en steeds meer het nakijken heeft bij de besluitvorming. Dat schrijft hoogleraar Staats en bestuursrecht. Wim voermans in zijn recente boek het land moet bestuurd worden. Hij schrijft dat als er een Afspraak is gemaakt. De eigenlijk geen weg meer terug is en dan is alle tegenspraak een hindernis datzelfde speelt niet alleen in de polder, maar ook bij regeerakkoorden die regeringspartijen aansluiten.

[00:03:41]

Ook dat zijn lange was lijsten van gedetailleerde afspraken die ik heb net vervolgens zo efficiënt mogelijk wil uitvoeren en uitvoering van die akkoorden komt dan vaak. Ze liggen bij bestuurders besturen zien als vak op zich en die vaak vooral met elkaar en een eigen organisaties in de weer zijn zij voermans ze laat zich niet langer leiden door wat te kiezen wil, maar door de maatregelen die nu eenmaal zijn afgesproken.

[00:04:04]

En die over het land moeten worden uitgerold en vaak wordt daarvoor aangeklopt bij de lokale overheid die vlakbij de Burger zit.

[00:04:12]

Dit alles wat ik net vertel over hoe die Polder werkt en hoevaak uiteindelijk wordt aangevuld bij lokale overheden onbepaald. De lijst wat in de polder is bedacht uit te voeren. Komt allemaal samen in het huidige lijkt op verzoek van Rutte III bereikt, overheid en bedrijfsleven in 2019 namelijk overeenstemming over het klimaatakkoord dat aanzienlijk deel van het Nederlands klimaatbeleid tot 2030 vastlegt.

[00:04:36]

Nederland werd daarbij opgedeeld in 30 energie regio's die elk in een regionale energiestrategie en hou je vast in een transitie visie warmte moesten vastleggen hoe ze de productie van energie met zonnepanelen en windmolens op land wilde verhogen en hoe ze de gebouwen in een regio van het gas af willen krijgen een gigantisch opgave die het rijk niet zelf kan realiseren. Dat moet de lokale overheid doen, want Eric Wiebes die destijds minister van Economische Zaken en klimaat was lokale overheden zei hij moeten de helden van de transitie worden dus hij de financiering toe zodat gemeenteambtenaren landschapsarchitect en Adviesbureau Cindy energie regio's aan de plannen konden gaan werken gemeenteraden moesten die daarna gaan goedkeuren.

[00:05:23]

Nico van deze aanpak, is dat de Burger zich gepasseerd kan voelen. Hij zat niet aan tafel bij de onderhandelingen voor het klimaatakkoord en hij komt pas in beeld als de plannen voor lokale energieopwekking op warmtenetten gesmeten.

[00:05:36]

Veel energie regio's hebben inwoners wel uitgenodigd voor inspraakavond of energie cafés, maar tot nu toe betrokken 36 van die energie regio's Burgers ook op Zoom dat plannen dat werkelijk aangepast worden.

[00:05:52]

Gevolg is een democratisch tekort om een Polder akkoord uit te voeren werken bestuurders op regio niveau steeds meer samen, maar de plannen die zijn produceren worden pas achteraf gecontroleerd door volksvertegenwoordigers in gemeenteraad met de energieregio. Ze is dus eigenlijk een nieuwe bestuurslaag gecreëerd, maar volksvertegenwoordigers niet altijd Grip op hebben ze worden niet volledig gepasseerd, maar ze lopen ook niet voorop in de regionale plannenmakerij dat doen namelijk ambtenaren landschapsarchitect en consultant in de praktijk voelen gemeenteraadsleden zich niet altijd even goed geïnformeerd bevestiging gewoon sommige heb het gevoel dat hij door die energie regio's Eigen plan wordt opgelegd.

[00:06:33]

Sommige van die regionale energiestrategieën zijn daar allemaal in de conceptfase. Getorpedeerd, gemeenteraad of wethouders wandelplekken Leiden ze nu al. Tot veel ophef.

[00:06:44]

Feit het bijna alle gemeenten financiële problemen hebben helpt niet mee. Vooral kleine gemeentes hebben te weinig mankracht om de uitvoering van het klimaatbeleid behoorlijk in te richten. Het door Wiebes toegezegd. Dat is voor hen onvoldoende of het komt te laat. De komende jaren kan het met het regionale energiebeleid twee kanten op als overheden bedrijf en burgers. Het binnen. De verschillende energie is jouw Steenvoorde over plannen en als alle regio's tezamen ook nog de Doelen uit klimaatakkoord halen. Dan wordt zegt geerten Boogaard hoogleraar decentrale overheden aan de Universiteit Leiden het ideaal van Thorbecke zelf bereikt.

[00:07:23]

Dat is nogal wat zijn ideaal was zegt Boogaard dat de overheid als eenheid opereert, Omdat alle hetzelfde willen als Leiden de komende jaren gaan staan voor de plannen die in de regen naar de Energiestraat 4 zijn vastgelegd heeft de decentralisering van dit deel van klimaatbeleid gewerkt, maar een dubbeltje kan ook de.

[00:07:44]

Alle feiten inwoners laat en onvoldoende betrokken zijn bij het klimaatakkoord kan mensen ook tegen plan in het Harnas jagen. Raadsleden kunnen de regionale plannen wegstemmen. Het kan ook zo zijn dat regionale plannen niet voldoende zijn om bij elkaar opgeteld. Het landelijke doel te halen en het klimaatakkoorden zijn afgesproken dat regio zo eerst samen uit probeert te komen en zwart koehandel, maar als dat niet lukt, kan het rijk als nog ingrijpen en de energie regio's dwingen te doen wat nodig is het rijk heeft die macht en dat gebeurt, dan doen ze heel ander beeld op niet het beeld van Thorbecke die zin ideaal verwezenlijkt zien worden, maar eerder gedeeld van de Rijksoverheid die de uitvoering van het beleid uitbesteed zonder lokale overheden ook die autonomie te geven die bij decentralisering hoort.

[00:08:37]

In woorden van geerten Boogaard als er geen ruimte meer is om nee te zeggen als die windmolens. Er moeten komen dan parasiteert. Het rijk juist op de autonomie van gemeente klimaatakkoord. Zou dan de geschiedenisboeken in gaan als het product van Haagse bestuursleden logica die optimistisch omgaat en lagere overheden Burgers onvoldoende betrekt enzo vrouwen in de overheid ondergraaft. Dan was het beter geweest als die Rijksoverheid klimaatopgave zelf samen met de Tweede Kamer had uitgewerkt iets vergelijkbaars. Als dit zijn jouw gebeurde eerder al met de jeugdzorg in 2015 hevel derde Rijk De inkoop van die zorg over naar gemeente in de veronderstelling dat zij goedkoper en beter bezorgkosten verlenen.

[00:09:25]

Wat is maatwerk zouden kunnen leveren, maar toen dat niet bleek te kloppen, maar met Rijk de taken weer over gemeentes die over het zelf voorstander van die decentralisatie waren geweest.

[00:09:37]

Gebruikt achter en de zorg ging achteruit politie willen natuurlijk een herhaling van dit fiasco voorkomen en omdat de roep van Burgers om zeggenschap ook steeds lui klinkt zien. Veel politieke partijen nu het licht CDA D66 GroenLinks SGP en partijvoordedieren hebben in hun verkiezingsprogramma's opgenomen dat Burger braden Burger for a of burgerpanels genoemd moeten gaan mee besluiten over belangrijke thema's zoals het klimaatbeleid de VVD nog geen specifieke vorm voor dit soort zeggenschap, maar zegt burgers en bedrijven die in de praktijk met papier te maken krijgen ook moeten worden betrokken bij het opstellen van dat beleid.

[00:10:20]

Is dit het begin van een Kentering dat ze Vraag gaat het volgend kabinet meer met Burgers samenwerken of is de insteek hier toch vooral dat er draagvlak moet worden verkregen voor maatregelen. Die verzonnen zijn moet de Burger overtuigd worden van beleid of krijgt hij wat te zeggen worden benaderd vanuit wantrouwen als er mogelijk obstakel of uit vertrouwen als een bron van kennis en in die tijd als een volgend kabinet geen goed antwoord geeft op die vragen is de kans groot dat er nieuwe vormen van inspraak komen die tandeloos zijn dan worden Burgers vaker geraadpleegd, maar krijg zijn ouders de ruimte om zelf met oplossingen te komen.

[00:10:59]

Defacto worden ze dan gevraagd de tekenen bij het kruisje met meer cynisme over de overheid dat gevolgen honden Democratische rechtsstaat blijkt toekomstbestendig te maken is echt iets fundamentele nodig zoeken naar nieuwe manieren van zeggenschap echte participatie doorbreekt deel van de bevolking op basis van.

[00:11:20]

Toewerken naar een ober democratie dus waarin Burgers voortdurend met experts en politie samenwerken om de toekomst vorm te geven.

[00:11:34]

Dat is mijn verhaal over het klimaatbeleid en hoe democratisch dat is of kan worden heel veel bedankt voor het luisteren. En ben je nou nog geen lid van de correspondent, maar wil je wel dit soort journalistiek mogelijk maken? Ga dan naar de koers van den punt nl slash wordt lid. Dankjewel.

[00:11:53]

Is.