Hallo, ik ben Ruben Mersch en ik schrijf voor de correspondent over Big Pharma. Vandaag wil ik het hebben over mijn eigen vooroordelen. Ruben trekt conclusies op basis van bronnen die die conclusies niet ondersteunen, belicht alles slechts van één kant en laat belangrijke aspecten buiten beschouwing. Toch even slikken als je dat te lezen krijgt. Die opmerking stond onder een stuk waarin ik stelde dat de farmaceutische industrie de eer en het geld kregen voor een rol in de ontwikkeling van de gewone vaccins, terwijl de wetenschappelijke kennis die deze vaccins mogelijk maakten grotendeels door overheden en universiteiten werd verkregen en met publiek geld werd betaald.

In een eerste reflex wilde ik ten strijde trekken. Mezelf verdedigen, de kritiek ondergraven en afdoen als onterecht. Die reflex heb ik niet gevolgd. Ik ben op een moment dat ik dit lees. Exact twee jaar correspondent Big Pharma. Een goed moment om stil te staan bij mijn correspondent schap. Om mij af te vragen of mijn criticus een punt heeft, draag ik oogkleppen, bekijk ik te vaak alles, slechts van één kant. Als journalist ben je natuurlijk nooit neutraal.

Je maakt altijd keuzes over welke thema's je schrijft. Welke experts geïnterviewd interviewt, welke bronnen je raadpleegt en met welke woorden je alles. Tot een Varel Smith bij elk van die stappen. Zij wil bewust en onbewust je eigen perspectief door. In die zin klopte dus ook. Ik heb een beperkte blik bij de component. Is het daarom een principe om zo open mogelijk te zijn over de vooronderstellingen? Achter die blik? Het morele vertrekpunt van mijn Correspondents Gap is dat volksgezondheid belangrijker is dan de winstmarges van de farmaceutische industrie.

Uit dat morele vertrekpunt worden ook mijn belangrijkste onderzoeksvraag. Hoe verhouden de belangen van de farmaceuten zich tot die van de samenleving? Is er een conflict tussen het verdienmodel van de industrie en onze gezondheid? Dat is een vraag over het systeem waarin deze farmaceutische industrie functioneert. Vandaar dat ik schreef over de patent wetgeving of het belang van correcte geneesmiddelen informatie of over de financial dosering van de industrie. Al die stukken gaan over de spelregels en machtsverhoudingen waarbinnen de industrie opereert. Ik baseer mij daarbij zelden op anekdotes over de misstappen van specifieke bedrijven, maar wel op de academische literatuur of de industrie als geheel.

Ik wil de weeffout in het systeem blootleggen. Geen bedrijven of personen aan de schandpaal nagelen. Nu ik mijn stukken met de uitspraken van mijn criticus in mijn achterhoofd herleest, zie ik dat het af en toe toch mis gaat. Het is verleidelijk om de wereld in te delen in de goeden en de slechten, de schurken en de helden. En soms kon ook ik die verleiding niet weerstaan. De kennis die deze vaccins mogelijk maakt, werd ontwikkeld door de wetenschappers aan universiteiten en overheidsinstellingen.

De farmaceutische industrie claimde vervolgens het eigendomsrecht, zette de laatste stapjes in een ontwikkelings traject en verkoop de vaccins nu met winst terug aan diezelfde overheden. Dat schreef ik bijvoorbeeld onlangs in een stuk over de ontwikkeling van de Garrone vaccins. Mijn criticus heeft gelijk. Hier ben ik het neerbuigend over de verdiensten van de industrie, de laatste stapjes. Dat klinkt als een fluitje van een cent. Maar deze laatste stap is dan ook de duurste. En ze zijn best ingewikkeld.

Het uitvoeren van klinische studies met tienduizenden proefpersonen, de opschaling van de productie en het organiseren van de distributie is echt niet zo eenvoudig. Iets te veel goed. De overheid versus slecht, de industrie dus ook. Als ik later in datzelfde stuk de winstmarges van de farmaceuten bespreekt, was iets meer nuance op zijn plaats geweest. Want al maken bedrijven als Pfizer en moderne mega winsten op de gewone vaccins, vergeleken met de kosten van een voortrazende pandemie zijn de miljarden die we aan de farmaceuten betalen klein bier.

Ook dat perspectief hadden kunnen en moeten vermelden. Daarbij kun je bedrijf verwijten de winsten willen maximaliseren. Ook is het niet zinvol om de verdiensten van de farmaceutische industrie te minimaliseren. Binnen die industrie is een enorme hoeveelheid talent, inzet en expertise aanwezig. Dat al die troeven in het huidige verdienmodel niet optimaal benut worden, betekent niet dat ze er niet zijn. Ik wil hier in de toekomst beter op letten. Niet enkel het intellectuele eerlijkheid, maar ook uit strategische overwegingen.

Als het door je woordkeuze of de feiten die je niet vermeld lijkt alsof je al aan één kant staat, wordt gepercipieerd als vooringenomen en dus onbetrouwbaar. Eenmaal behept met dat stigma wordt het vertrouwen herwinnen lastig. Maar net zoals ik een zekere zin oogkleppen draag, geldt dat ook voor jullie, mijn lezers ook. Jullie interpreteren mijn schrijfsels vanuit een bepaald perspectief. Zo vindt men criticus dat zinnen als Vervolgens slaagde ze erin om met publiek geld ontwikkelde technologie te patenteren en overheden doen het onderzoek.

Bedrijven patenteren het resultaat. Suggereren dat dit op een of andere manier op een slinkse, oneerlijke wijze gebeurt. Daar ben ik het niet mee eens. Ik beweer niet dat de industrie iets illegaals doet of de regels overtreedt. Hoog is dat die regels zelf oneerlijk zijn en ingaan tegen de belangen van de samenleving. Ook in de benaming van mijn correspondent schap Big Pharma zien sommige lezers vooringenomenheid. Een linkse journalist die schrijft over het grootkapitaal. Je kunt het ook anders zien.

De farmaceutische industrie is nu eenmaal groot en ik kreeg me bovendien op de grootste bedrijven binnen die industrie correspondent. Grote farmaceuten dus. Maar op mijn lezers de complexe werkelijkheid vanuit een ander perspectief bekijken is niet alleen een bron van kritiek. Het is natuurlijk ook een troef. Als je zelf oogkleppen draagt is de beste manier om meer te weten te komen via iemand die het probleem vanuit een andere hoek bekijkt. Vandaag ben ik net begonnen ben in The Great American Droogdal, een boek dat mij door een van mijn critici werd aangeraden en dat geschreven is door een investeerder in biotech.

De lessen die ik daaruit leer. Lees hier binnenkort. Veel dank voor het luisteren. Ben je nou nog geen lid van de correspondent? Wordt dat dan? En steun onze journalistiek? Ga naar de correspondent. Punten nul slash word lid. Heel veel dank.