NPO Radio 1 podcast Suitcase. Ach, ik kom gewoon uit een nette omgeving en zelfs daar gebeurt het en zelfs daar is het een een. Dat wil dat jongeren messen meenemen.

Er is maar één dader en er is maar één iemand die elk mes in de rug van mijn broers heeft gestoken. Maar als andere mensen misschien iets beter hun best hadden gedaan, had het ook nooit hoeven te gebeuren. Ik voel me dankbaar. Fuik, twintig jaar lang met succes geweest, wordt nooit meer als voor de moord. Familieleden van slachtoffers die door jongeren met messen om het leven zijn gebracht, hebben de afgelopen maanden een indrukwekkende film gemaakt die ze willen laten zien op scholen.

In de hoop natuurlijk dat scholieren er nog eens goed over nadenken voordat ze met een mes op pad gaan. Een nieuwe poging dus om iets te doen tegen de vele steekpartijen waar tieners bij betrokken zijn. Het is iets waar al lange tijd zorgen over zijn. Ouders, schoolkinderen, jongerenwerkers, wijkagenten, burgemeesters, Tweede-Kamerleden en ook de minister van Justitie. Zowat iedereen signaleert dat er een zorgwekkend aantal jongeren messen bij zich draagt en dat het bovendien al vanaf heel jonge leeftijd gebeurt vanaf 10, 12 14 jaar.

En daarbij wordt volop gespeculeerd over de oorzaken. Maar de conclusies die er in de politieke media getrokken worden, kloppen vaak niet, zegt iemand die hier echt onderzoek naar deed. Vandaag in de podcast. En de manier waarop er aandacht voor is, kan zelfs averechts werken. Fijn dat je luistert. Ik ben er Liesbeth Steins en de dag is vrijdag 19 februari.

Bij een middelbare school in Deurne is een man neergestoken. Volgens Omroep Brabant is het een leerling, maar de politie heeft dat nog niet bevestigd.

Je hoort en ziet er bijna iedere week wel nieuwsberichten over steekpartijen waar jongeren bij betrokken zijn. Zoals dit bericht van vorige week of deze week nog, toen er in Middelburg twee jongens van 16 gewond raakten bij twee steekpartijen. Of laatst een man van 61 die neergestoken werd nadat hij twee jongens had aangesproken die sneeuwballen aan het gooien waren. Wij kijken er al bijna niet meer van op. Vandaar ook die campagne van nabestaanden die dit weekend gelanceerd wordt. Het is een nieuwe poging om door te dringen tot jongeren die met mensen rondlopen.

Want als je zo'n mes bij je draagt, is de gedachte, dan is de kans dat je hem gebruikt ook groter. En de gevolgen kunnen verwoestend zijn. Ik ben opgegroeid zonder vader en de dader heeft me eigenlijk mijn vader afgenomen, maar ook Magasin, want anders had hij misschien ook broertjes en zusjes gehad. Als het over jongeren en mensen gaat, dan gaat het ook al snel over bril, red.

Muziek waarin geweld verheerlijkt wordt, inclusief enge videoclips van rappers met maskers op en zwaaiend met gigantische messen en reportages en documentaires over messen, geweld.

Ligt de focus vaak daar? Want dat trekt natuurlijk ook meteen de aandacht, lokt reacties uit van verbazing, afschuw, noem het allemaal maar op. En zo wordt er een verband gelegd dat er eigenlijk helemaal niet is, zegt criminoloog Jeroen van den Broeck van de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Mijn collega Robin Roks en ik, euh, mede criminoloog aan de Erasmus Universiteit. Wij. Wij verbaasden ons over het gemak waarmee eigenlijk dat causale verband in de in de media met name werd gesuggereerd of bijna werd aangenomen het causale verband tussen dril, muziek en geweld. Met andere woorden dat dat geweld onder jongeren dat messen geweld veroorzaakt zou worden door die muziekvorm. En wij dachten misschien is het goed om daar eerst eens wetenschappelijk onderzoek naar te doen. Dus wij zijn in opdracht van de gemeente Rotterdam aan de slag gegaan met het onderzoeken van de in eerste instantie Rotterdamse dril cultuur.

Dus wat daar nou eigenlijk gebeurde? Welke jongeren daar actief waren? Wat voor muziek die maakte? Wat in de muziek allemaal terug te horen was. Hoe deze jongeren zich op social media profileerden? En we hebben politiedossiers bekeken. Zesenvijftig zaken uit 2018 en 2019 waarin jonge mensen betrokken waren bij steekincident als verdachte. En daaruit bleek eigenlijk dat niet zozeer dril, maar veel meer de onderliggende straatcultuur waar deze jongeren binnen zijn ingebed. Veel bepalende is voor of iets uit de hand loopt of niet.

Dus dat de. De link die gelegd wordt in eerste instantie misschien wel logisch lijkt, gezien het feit dat binnen die muziek ook veel over geweld wordt gerept en dat er veel mensen in die videoclips te zien zijn. Vanuit dat idee is het logisch dat er een verband gezocht wordt. Of eigenlijk bid vooral de meest zichtbare uitingsvorm is van die bredere straatcultuur waarbinnen al deze jongeren zijn ingebed.

Het beeld dat vooral rappen, jongeren opjutten of er zelfs toe aanzet om een mens te dragen of te gebruiken. Dat klopt volgens Jeroen dus niet. Het heeft meer met een straatcultuur te maken waarin geweld status geeft en dat is iets wat van alle tijden is. Daarmee is niet gezegd dat de gewelddadige muziek en videoclips helemaal geen invloed hebben. In het programma Denni op straat spreekt presentator Danny Gosen bijvoorbeeld met een jongen die zelf ook met een eng masker op repte over heftige dingen.

Maar daarmee stopt omdat hij bang is dat ik jongeren toch aanzet tot narigheid. Ik heb niks, maar is dat een toeval dan dat er nu heel veel jongeren rondlopen met messen en steekpartijen en dril muziek? Ik vind wel dat Dril Dulce even verderop is van Gooiland gehoord is. Veel van die gasten zouden zeggen het is niet zo, maar zoals Dendrobates die zegt wel dat ie was neersteekt wat gewoon klinkklare onzin is en niet zomaar gezegd wordt. Dessain slappe ik bedoel je hebt ook gasten die liegen dat ze in een Mercedes reden.

Maar waarom doen jongens dat voor onderbezet als iemand hersteld hebben? Waarom zeggen ze denken dat ze dat iemand gaan neersteken? Is het storend? Stond dat school stoer willen lijken? Zacht spelen is makkelijk, toch? Je gezicht bedekken en dan dingen roepen wat niet waar zijn. Maar jongens, die jonge jongens, die weten niet dat dat stoer praten. Die denken dat hij weet dat het allemaal net. Als iedereen echt deed wat ze repte. Zat vanmorgen allemaal vast, maar daar zijn ook offel leugenaars.

Ik denk ook niet dat wel vooraf dinsdag al bij stilstaan wat ze waar ze mee bezig zijn en dat vertekende beeld wat in het groters in nitril REB video's naar voren komt. Dat is iets wat je in veel bredere zin online ziet gebeuren. Wie online straatcultuur zoals Jeroen dat noemt en waar ie al tien jaar onderzoek naar doet, daar zit volgens hem een groot deel van het probleem wat je duizend dus eigenlijk dat jongeren bezig zijn een bepaald imago van zichzelf te claimen online.

En dat het online domein daar, net als wat dat voor jou en mij dat biedt, een heel mooi kader voor biedt. Je kunt online zijn wie je wil, je kunt daar een beeld van jezelf neerzetten dat jij graag wil overbrengen aan. Andere mensen veel beter dan dat je dat offline kunt doen en wat je ziet is dat jongeren daar bijvoorbeeld zichzelf te profileren als iemand die bereid is tot het gebruik van geweld. Iemand die met betrekking tot criminaliteit de kneepjes van het vak kent.

Bepaalde insiders termen kant zich begeeft in de wereld. Jongeren maken gebruik van hospik QS consumption zoals ze dat binnen de literatuur noemen opzichtige consumptie. Het is laten zien dat je geld hebt en dat je het kunt uitgeven brengen luxeproducten in beeld. Je zou kunnen zeggen dat dat op een hoge abstractie niveau niet zoveel verschilt van de gemiddelde tijdlijn op Instagram. Bijvoorbeeld als je zelf je je tijdlijn doorspeelt, zie je ook veel mensen die aan het bloggen zijn. Alleen de manier waarop deze jongeren dat vormgeven en de symbolen die ze daarbij omarmen zijn wel degelijk anders dan binnen die bredere samenleving.

Dus bijvoorbeeld jongens die grote partijen cashgeld in beeld brengen of die die daarmee dus zinspelen op de manier waarop ze aan het geld zijn gekomen. En wat ze verder doen is bijvoorbeeld het benadrukken van hun lokale context. Heel hyper lokaal dus. Binnen ons onderzoek zagen we dat jongeren zelfs verwezen naar de parkeerzone van waar zij uitkwamen, waar zij, waar zij, waar zij wonen bijvoorbeeld. Of de straat of het pleintje waar ze wonen. Maar echt echte hype lokaal.

Dus niet zozeer de stad of het deel van de stad, maar nog veel lokale dan dat ze echt van dit deed is.

Dit is mijn hoek. Dit is mijn plein of dit is mijn straat.

Ja, precies. Volwassenen in deze wijk opgegroeid. Er is geen leuk hoofdbaan. Mambour hoofdbaan, dienstmeisjes, hoofdbasis. Kleinsman ze eerlijk bedoel ik cova niks broer of niks kan fokking Blondi eten met MMX broer Maasakker waren leeg, leeg, leeg, niets te eten. Bloem Cranbrook in home schap broers. Dit zijn echter wezens zijn.

En wat opvallend is daarbij is dat aan de hand van social media jongeren alles kunnen claimen als ze dat willen. Dus ze kunnen zeggen dat ze daar, wanneer ze kunnen zeggen dat ze overal vandaan komen. Ze kunnen zich overal mee associëren. Maar dat is dus juist heel erg teruggrijpen naar dat kleine Rottweil. Of die dit het kleine straatje of de het keerpunt van de tram waar ze soms naar verwijzen of een parkeerzone. Nogmaals, dat is op zichzelf al interessant, maar nog interessant is dat ze niet zozeer de goede dingen van hun wijk in beeld brengen.

Ze zijn heel trots op hun wijk, maar door vooral te benadrukken dat het een achtergestelde wijk is dus. Een bekende criminoloog zei ooit Pipo is dat Gerard bendgate kamfer, waarbij het nee behoedt. Dat is een beetje het idee. Dus die jongens proberen het negatieve stigma dat op hun buurt rust te omarmen en uit te vergroten en dus te doen alsof ze uit een hele gevaarlijke situatie komen. En dat zijn allemaal elementen die bijdragen. En dat creëert een geloofwaardige context voor die performers van straat.

Identiteit dus voor het neerzetten van dat imago. Dat jij een echte ware jongen van je straat bent.

En wat heeft dat met jou gedaan? Heeft dat ook een sabbatjaren tot wie ik ben moeten werken van alles Lyssens graaf in Smiths? Een moeder en twee banen, broer en zus, stelen op straat broers. Je kan toch ook werken? Maar ja, Carnosauria ga je. Ga jij je vier weken wachten tot je geld komt? Je hebt succes, dus de ouder. Wat ga je doen? Ja, ja, maar je kan online jezelf natuurlijk heel makkelijk grootser voordoen dan je bent, of in hun geval misschien gewelddadiger of gevaarlijker dan daadwerkelijk zo is, maar dat vertaalt zich misschien uiteindelijk toch ook weer naar de offline wereld.

Dus hoe het er echt aan toegaat op straat? Hij heeft dat in die zin toch effect op elkaar?

Nee, dat zeg je denk ik heel goed. Dat is verre van vrijblijvend, dus je kunt online een bepaald imago claimen dat misschien heel ver af ligt van de werkelijkheid. Maar je moet daar wel navolging aan geven als je vervolgens op die fysieke straat komt. Je gaat getest worden door andere mensen. Dus dat is precies wat er gebeurt. Jongeren claimen bijvoorbeeld binnen die droom muziek, maar dus breder dan dat binnen die straatcultuur, die onlangs straatcultuur. In bredere zin een bepaald imago, maar kunnen daar niet altijd meer afstand van doen.

Ja dus. Dat is ook één van de van de aanbevelingen die wij in dat onderzoek hebben gedaan. Zorg dat je online bent, zorg dat je dit in een vroeg stadium inzicht krijgt en dat je jongeren kunt begeleiden en dat je ze wijsmaakt. Want dit is niet een spel. Dit is niet een online wereld waarin je maar eventjes dat imago kunt claimen, zonder dat je daar vervolgens de de gevolgen van dient te dragen. En dat is gewoon een goed voorbeeld daarvan.

Is een jongen die een tijdje geleden in een documentaire op tv zat een dril rappen. In dit geval die zich voordeed als een super gevaarlijke jongen en die vervolgens door de echte gevaarlijke jongens tussen aanhalingstekens werd. Bedrijven die inmiddels 9 kilo is afgevallen van de stress en die ja maar wat graag van dat imago af wil. Maar dat is niet meer zo makkelijk op een moment dat andere mensen jou daarover aanzien en ook bij jou proberen te houden aan dat imago.

Er is de afgelopen jaren veel aandacht voor dit fenomeen geweest en er waren ook verontrustende cijfers over de toename van het aantal steken incidenten waarbij jongeren betrokken zijn. Het aantal minderjarigen dat betrokken is bij steekincident is landelijk verdubbeld. Dat blijkt uit cijfers die de NOS bij de Nationale Politie heeft opgevraagd. Toch benadrukt Jeroen dat het moeilijk is om iets over die cijfers te zeggen. Ook daar heeft hij uitgebreid onderzoek naar gedaan en het probleem is dat de politie niet specifiek de incidenten met mensen registreert.

Daardoor circuleren er allerlei verschillende cijfers en omdat er nu ook meer aandacht voor het onderwerp is, wordt het inmiddels beter geregistreerd, wat dan ook weer voor een stijging kan zorgen. Wat wel echt opvalt is dat het al vanaf heel jonge leeftijd gebeurt.

Waarschijnlijk wel als hij bedenkt lopen. Loop je met zo'n ding rond Setia? Maar serieus, waarom? Hoe kom je aan zo'n ding? Voor de winkels waar jij op termijn rondhing? En waarom wordt de Protect wit of zwart? Dat is wel jammer. Marjanne Eigenlijk. Alle betrokken partijen zijn het er wel over eens dat er iets aan het Messer probleem gedaan moet worden. Eind vorig jaar riepen burgemeesters op tot een landelijk verkoopverbod van mensen aan jongeren.

Ons gaat erom dat kinderen niet met wapens de straat op kunnen en daar moet je op alle manieren drempels opwerpen.

En het kabinet werkt inmiddels ook aan een wet die dat moet regelen. We gaan echt een verbod op verkoop aan minderjarigen invoeren, dus winkels ook online zullen daar echt op moeten gaan rekenen. We gaan dat gewoon niet meer tolereren.

Daarnaast zijn er plannen om ook ouders verantwoordelijk te maken. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam wil bijvoorbeeld dat zij hoge boetes kunnen krijgen als hun kind voor de tweede keer betrapt wordt met een mes als een eerste mes aantreffen bij een kind van 12 of 13, dat er daar een waarschuwing voor krijgt en bij de volgende keer is het aftikken 20.000 euro. Heel belangrijk is volgens Jeroen om iets te doen aan het gevoel dat jongeren hebben dat ze een mes nodig hebben om zich te kunnen verdedigen.

Er is een beeld ontstaan dat het op straat onveilig is, onder andere dus door wat ze op social media voorbij zien komen.

En je ziet daar dat ook voor de jonge jongens waar jij het net over houdt. Heel veel van dit soort gewelddadige zaken, zonder tussenkomst, zonder filter, zonder tussenkomst van een volwassene die dat kan nuanceren bij die tieners heel vaak nog op hun netvlies belanden. En er is veel onderzoek gedaan naar videogames en naar Netflix series, bijvoorbeeld op het gedrag van mensen en op de perceptie van mensen. Alleen de invloed van social media is wel wezenlijk anders, omdat het en veel meer uren per dag gebeurt, omdat het zonder tussenkomst van een van een nuanceren de volwassenen gebeurt en omdat het heel moeilijk is online een onderscheid te maken tussen wat echt is en wat niet.

Dat blijkt uit talloze onderzoeken voor volwassenen al moeilijk, laat staan voor iemand van een jaar of twaalf, dertien. En ik denk dat daar een hele grote winst te behalen is door jongeren mee te nemen in hoe je online signalen duidt. En dat gaat dan bijvoorbeeld om dril, muziek en Dryhoel nummers, maar veel breder om gewelddadige content die je online ziet. Dus als wij jongeren kunnen leren dat niet alles wat zo rekbaar lijkt, toch niet alles wat je op social media ziet echt is en dat zij zelf een afweging kunnen maken over de dingen die zij online tegenkomen.

Ik denk dat dat heel veel kan schelen in de perceptie die. Bij jongeren leeft met betrekking tot dit soort gewelddadige content. Dit zijn ook twee verschillende dingen. In mijn ogen gaan we in de eerste plaats is er misschien iets mis met de veiligheid. Maar er is ook met name iets mis met de veiligheids gevoelens. Jongeren hebben ook het gevoel dat ze onveilig zijn in veel wijken en dat wordt deels veroorzaakt door de performances die zij zelf neerzetten en het opblazen van hun eigen buurt alsof het de Bronx bijna is.

Maar daar doen wij denk ik met z'n allen, waaronder de media, ook aan mee door helemaal mee te gaan dat na sportief een hele tijd bewust of onbewust dat te voeden. En we kunnen die jongeren die dat juist proberen geen grote plezier doen dan hun wij constant neer te zetten als een plek waar dit aan de orde van de dag is en waar je uit nodig is om een mes bij je te dragen.

De begin wordt nu een campagne gestart waarin slachtoffers of nabestaanden van slachtoffers duidelijk maken hoe groot de impact is van zo'n steekpartij. Denk je dat dat zo'n boodschap aankomt bij die pubers die zich hebben laten meeslepen in die straatcultuur?

Nou, dat denk ik wel degelijk, want we hebben hier te maken met jongeren die soms nog zo jong zijn dat ze de gevolgen helemaal niet goed kunnen overzien. Ook bijvoorbeeld de gevolgen voor zichzelf. Want het gaat niet alleen maar om de om het slachtoffer en de familie van het slachtoffer om wat kapot wordt gemaakt. Maar dan moet je maar eens voorstellen wat er met jou als dader gebeurt. Als jij met een scherp voorwerp iemand zijn buikwand doorboort en dan in zijn ingewanden terechtkomen, dat is feitelijk wel wat er gebeurt en ook duizenden.

Dus denk ik veel te weinig bij stilstaan en wat dat vervolgens met jouw familie doet. Dus ik denk dat al die afwegingen, al die die keren dat ze met de neus op de feiten worden gedrukt heel goed helpen en dat dit ook een probleem is wat niet alleen maar opgelost wordt door bijvoorbeeld de pakkans te verhogen, of alleen maar door meer op social media te monitoren en of alleen maar door gastlessen van professionals in het onderwijs. En ook niet alleen maar door zo'n video die hij net noemt, maar dat dit alles bij mekaar iets doet met de perceptie van jongeren over dit thema.

Met de bewustwording onder jongeren dus dat het zeker bijdraagt.

Dus aandacht is wel goed, maar dan wel de goede aandacht. Exact en een onbewust zijn we het soms aan het verheerlijken door. Denk als je als je de beelden ziet van maakt eigenlijk niet uit welk programma dan komen eerst die clips van Dril nummers met die grote messen in beeld dat de jongens op een schommel zitten. Daarmee zijn we onbewust heel de hele tijd dat beeld aan het bestendig en dat narratief van onder andere dril, muziek, maar van die straatcultuur in bredere zin aan het aan het bekrachtigen.

En dat is ook een van de aanbevelingen in ons onderzoek. Laten we daar nou een beetje voorzichtig mee zijn. Laten we het hele verhaal vertellen. Dus niet als er een een incident gebeurt dat we dat niet moeten vermelden? Absoluut niet. Dit is geen oproep om dingen te verzwijgen, maar het is eerder een oproep om het hele verhaal te vertellen. Want in die wijken gebeuren ook heel veel andere dingen. Het is nou eenmaal in de in de media een stuk aantrekkelijker om iets te vertellen over jonge jongens die elkaar neersteken.

Want dat vinden we. Dat vinden we allemaal iets van. Dat vinden we schokkend, dat stuit ons tegen de borst. Daar is nou eenmaal veel meer aandacht voor dan een genuanceerd verhaal, waaruit blijkt dat niet zozeer de muziek het probleem is en dat wel een beetje het probleem in in het beeld dat we daarmee met elkaar creëren. En dat was er meer, maandag aan het begin van de middag. Daar staat alweer een nieuwe podcast voor je klaar. Geheimagent?