NPO Radio 1. Outcast. Dit is een extra editie van de stemming van Vullings en Van der Wulp. Met die flauwekul natuurlijk wordt dat bouwstof uit het EenVandaag verkiezingsdebat. Ik wil dat debat graag, maar ook met een Rabe spreken, maar laten we dat nu niet hier doen. Hier zijn Joost Vullings en Xander van der Wulp. Ben ik me totaal niet van bewust. Welkom bij opnieuw een bonus track van podcast De Stemming. Wat is er nu weer te melden?

Ja, weer een debat. Een belangrijk debat. Vorige keer was het radio debat onder bezielende leiding van Xander van der Wulp. Ja, dat is toen veel beluisterd. Ook als podcast was handig. Kon je het allemaal na luisteren op het moment dat je het zelf wilde. Dus doen we dat deze keer weer met het EenVandaag debat. Ja, en dat is maandag. Maar ja, dan komt het ook uw podcast speler binnen. Maandagavond of dinsdagochtend komt u dit tegen?

Dan kunt u luisteren naar het EenVandaag verkiezingsdebat, waar drie één op één debat op het menu staan. Wat gaat daar dan gebeuren? Jij, jij leidt niet dat debat. Pieter Jan Hagens jij? Ja P.E. Doet dat? Ja en euh. Ik begeleid het op de radio. Euh. Maar goed, ik praat ernaartoe en ik praat er af. Maar daar hoef je dus niet naar te luisteren, want het is een bonustrack. Bij podcast De Stem.

Precies.

En dan krijg je gewoon drie kwartier H. Dit is iets korter dan het radio debat. Euh, minder inhoud? Nou nee. We hebben daarvoor gekozen niet allemaal lijsttrekkers neer te zetten die allemaal korte, steeds mensen over over dingen te laten zeggen en heel veel onderwerpen meteen de diepte in. 3. 3 n op n debatten. Wie krijgen we dan? Dan krijg je het duel Rutte Wilders. Het duel Klaver K.G. En het duel Hoekstra Bloemen. Mag ik dan de aankondiging doen?

Jij kreeg vorige keer zo'n mooie galm.

Ja, nou, ik zou zeggen tegen de dames en heren, beste luisteraars van podcast De Stemming. Luister naar het EenVandaag verkiezingsdebat.

Goedenavond! Live vanuit de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. De stembussen zijn open. De beslissende strijd om de laatste kiezers en dat zijn er veel! Begint hier. Zes politieke leiders nemen het tegen elkaar op. Jesse Klaver en Sigrid Kaag. Geert Wilders. Mark Rutte, Lilianne Ploumen en Wopke Hoekstra. Welkom bij het EenVandaag verkiezingsdebat.

Zo meteen. Gaat u leiders hier lijsttrekkers n op n debatteren over de onderwerpen die u zelf heeft aangedragen? Mijn collega Gijs Rademaker, die introduceert elk van de drie debatten. Hij weet met andere woorden hoe u er voorstaat. Eerst even kort alstublieft nieuws van dit moment. Uhm, het prikken met het AstraZeneca faxen is nu ook in Nederland zeker twee weken stopgezet. Dat betekent in elk geval dat 200 duizend prikken voorlopig niet gezet worden. Tegelijkertijd lopen de besmettingen en de ziekenhuisopnames allebei op.

Dus graag uw korte standpunten hierover. Meneer Klaver, u zei eerder in het laatste korona debat het hoger onderwijs moet direct open. Is dat nu nog vol te houden?

Jazeker. We kennen het hoger onderwijs niet langer dichthouden. En zeker als we gebruikmaken van de 30miljoen sneltest die in de opslag liggen, kan dat op verantwoorde wijze ook.

Ook in deze omstandigheden. Mevrouw K.G. U bent knarsetandend akkoord gegaan met de avondklok. Zou u akkoord gaan met een derde verlenging van de avondklok? Nou, u loopt erop vooruit. Ik denk dat belangrijker is dat we door AstraZeneca goed nog een keer te bekijken dat het vaccin vertrouwend vaccinatie vertrouwen, de mensen weer toeneemt. Want dat is een van de belangrijkste middelen om uit de crisis te komen. Met gratis snel testen, veilig en verantwoord van slot op, dan heb je de avondklok niet nodig op een gegeven.

Daar heeft u vertrouwen in een goed meneer Wilders. U zei de terrassen moeten open, onmiddellijk. Daar blijft u bij. Ook met de kennis van nu ja, buiten. Uhm, als je geen gekke dingen doet is de kans om besmet te raken bijna nul. Maar wat nog erger is nu dat AstraZeneca op. Terecht overigens even on hold is gezet. Dat als het kabinet iets meer haast had gemaakt met waar ik al heel lang voor pleit. Bijvoorbeeld die Russische Spoetnik vaccin.

Waar is dat dan? Hadden we nu dat in plaats van AstraZeneca?

Kan dan ook meneer Hoekstra ook voor u? De terrassen over ondanks AstraZeneca problemen, ondanks het feit dat tweehonderdduizend prikken niet gezet worden voorlopig. Nee, vind ik echt te makkelijk en vind ik kort door de bocht. Want je wil doen wat werkt. Je wil zoveel mogelijk zo snel mogelijk open en je kan dat mogelijk maken door teste en door vaccineren. Dit is een forse tegenvaller. Willen zo snel mogelijk willen we verder. Maar om dan nu even te roepen laten we vast verder versnellen.

Ja, dat gaat wel heel kort door de bocht he.

Mevrouw Bloemen, wat zou u platvis kortweg hier aan het kabinet hier aan Mark Rutte zijn? Ja, het advies is om de zaken op orde te krijgen, want we lopen nu weer achterstand op. Zo veel mensen die wachten op een vaccinatie moeten nu nog langer wachten. En mijn advies zou zijn. Zet alles op alles om die achterstand op z'n minst in te lopen en zorg ervoor dat mensen veilig en ook in de verpleeghuizen weer van elkaar kunnen ontmoeten. Ja meneer Rutte.

De avondklok lag boven aan de stapel zijn. Dat is het eerste wat u eraf zou gooien. Maar ja, kan dat nu nog met deze toestand? Met die 200 duizend prikken? Dat t. Het is heel vervelend dat zoveel mensen nu horen dat ze niet geprikt kunnen worden. En maar safety first he. Dat was een duidelijk advies. Stop het ook heel veel andere landen, heb het overgenomen. Daar staat echt los van de vraag wat. En we hebben volgende week weer zo'n moment dat we weer besluiten gaan nemen wat er dan wel of niet kan.

Dat staat echt los van deze kerst en t. Het vervelende is ook als ik even mag kijken dat AstraZeneca was bedoeld, vooral voor de groep 60 65 jarigen. Dat zijn de mensen die vooral ook op de IC's liggen, dus dat is uitermate vervelend dat dat nu juist wegvalt. Hadden ze van begin af aan een een? Een aantal van de fietser gekregen, daar waren de ICES nu al verder leeggelopen en dus ontzettend fout. Dat dit zo is gegaan?

Verwijt de nieuwe meneer Rutte tot slot. Wij volgen hier uiteraard de adviezen van de deskundigen. Allereerst zou zijn als Geert Wilders bepaald wie wanneer gevaccineerd wordt. Laat dat nou andere deskundigen over het zijn. Net zo doet de hele wereld is heel Europa, doelend op de manier zoals wij doen. Dit is een tegenvaller, maar dat hoort bij het bestrijden geklungel. Een pandemie. Uh, je hebt af en toe tegenvallers en dan moet je daarmee omgaan. En dan geldt altijd voor de regering, voor het kabinet, voor mij en voor Hugo.

De jonge veiligheid van de mensen in Nederland staat altijd voorop. Dank.

We gaan naar de één op één debatten. Voor alle duidelijkheid we hebben afgesproken niet zo weinig mogelijk door elkaar heen te praten. Mijn taak is ervoor te zorgen hier dat u allemaal ongeveer evenveel spreektijd krijgt. Belangrijk natuurlijk. Laten we beginnen, Gijs. Uhm, we gaan Wopke Hoekstra vragen het op te nemen tegen Lilianne Ploumen. Vice versa. Wat kun jij vertellen?

Ja, laten we beginnen met Wopke Hoekstra. Populaire minister van Financiën wil premier worden, maar tot nu toe verloopt zijn campagne zeer moeizaam. CDA haalde vier jaar geleden nog 19 zetels, maar daalt de laatste weken in de peilingen. 17 zijn het er nu. Maar het is nog niet gedaan en Hoekstra zal de komende minuten niet alleen Lilianne Ploumen proberen te overtuigen, maar ook de honderdduizenden kiezers. Want zoveel zijn het er die nog aarzelen tussen een stem op het CDA of de VVD.

Maar hoe moeilijk gaat Lilianne Ploumen te maken? Je ziet haar partij leed zwaar verlies in 2017. Kwam toen op negen zetels in de Kamer, maar dat aantal gaat ze denk ik wel halen. Wij peilen de PvdA nu op elf. Een halve ton meer worden, dat hangt mede af van vanavond, want we zien dat mensen Ploumen sympathiek en betrokken vinden. Maar daar alleen win je geen debatten of verkiezingen mee. Dus ik ben benieuwd welke ploumen we hier vandaag.

Zullen zien en we gaan debatteren over twee thema's dadelijk het thema van Hoekstra een sterke en eerlijke economie. Maar we beginnen met verdeeldheid van Lilianne Ploumen. Tweederde van de mensen in ons opiniepanel zegt dat de kloof tussen arm en rijk groter is geworden. Tijdens deze kabinetsperiode. En velen vragen zich af wat het volgende kabinet gaat doen en wie dat gaat betalen. Ja, mevrouw Bloemen, voor u de bal op de stip. Verdeeldheid in de samenleving is het onderwerp dat u kiest een korte aftrapt.

Ja, er is te veel verdeeldheid en de mensen hebben gelijk. De armen zijn armer geworden en de rijken zijn rijker geworden. Het is moeilijk om een betaalbaar huis te vinden en heel veel mensen kunnen gewoon niet rondkomen van wat ze verdienen, dus dat moet anders. En de Partij van de Arbeid heeft daar voorstellen voor. Ik schrok toen ik het programma van het CDA las, want ik ken het CDA van hun sociale gezicht. Maar wat staat nou in dat programma?

Onder andere de WW duur wordt met de helft bekort. Mensen gaan na een jaar naar de bijstand. Minimumloon wordt niet verhoogd. En als je ziek bent na vijven en in het weekend en je moet naar de huisartsenpost, dan moet je een eigen bijdrage van 25 procent betalen. Dat vind ik onfatsoenlijk. Ik vind het eerlijk gezegd ook asociaal. OK. Dat zijn maatregelen die hier genoemd worden minimumloon, WW trekken en ook de kosten. Als je naar de huisartsenpost gaat waarvan mevrouw Ploumen zegt.

Daarmee vergroot u de verdeeldheid. Ik zou tegen mevrouw Ploumen willen zeggen dat CDA staat voor meer zekerheid en meer vaste contracten en minder ongelijkheid zult u ook hebben gezien in die doorrekening. Maar ik moet zeggen dat ik het echt van lef vind getuigen dat juist uw partij met deze stelling komt. Want er is geen partij die zo heeft bijgedragen aan de ongelijkheid met een met een keur aan maatregelen. Alle studenten die nu zitten te kijken. Je zitten met een lening op de bank vanwege de PvdA sociale.

De sociale werkvoorziening is afgeschaft door de PvdA. En als klap op de vuurpijl krijgen al die mensen die een hypotheek willen afsluiten van uw partij geen hypotheekrente aftrek meer. Mijn vraag aan u. Wat zegt u tegen al die mensen?

Ja, die mensen hebben een oordeel daarover gegeven tijdens de verkiezingen in 2017. En dit zijn de verkiezingen van 2000. Eenentwintig. En dan constateer ik dat de heer Hoekstra en zijn CDA in hun voorstellen mensen alleen maar verder onzeker maken. Waarom moeten mensen gaan betalen als ze ziek worden? Wat voor mensbeeld zit daar eigenlijk achter? Alsof mensen voor hun plezier denken. Ik ga ze even naar de huisartsenpost. Waarom moeten mensen gestraft worden voor het feit dat ze werkeloos worden?

Waarom niet? Ons voorstel overgenomen en ze een werkgarantie gegeven? Ik denk dat ik het antwoord wel weet. Het CDA wil graag rechtsaf, want ook de VVD heeft voorstellen die meer marktwerking in de zorg weer introduceren. Ook D66 wil dat eigen bijdrage. U wil gewoon verder. U bent. En inderdaad. Het spijt me om het te zeggen. Het zijn asociale voorstellen. En u bent gewoon een reservewiel aan een rechtse coalitie met mevrouw Ploumen.

Ter geruststelling het CDA staat altijd ferm in het midden en dat doen we ook met dit programma. U heeft kunnen zien in die doorrekening van de ongelijkheid bij het CDA afneemt, maar u wilt het graag over die WW hebben, waarbij een fatsoenlijk verhaal hebben om meer mensen aan een vast contract te helpen, meer mensen te scholen, te zorgen dat mensen een hogere WW krijgen en die wel wat korter wordt. Dat is het plan heel genuanceerd van die zogenaamde commissie Borstlap.

Maar één ding heeft u niet verteld wat u doet is u legt die WW legt u neer bij de werkgever. U haalt in uw doorrekening drie en een half miljard 3 een half miljard of bij de WW. Die verplaatst u naar de werkgever. Die moet dat oplossen. Die gaat dat doen via verzekeringen. En wie is de klos? De gewone werknemer? Het is een kwestie van privatiseren. In een tijd waarin u de mond vol heeft over minder marktwerking.

Waarom doet u dat? En waarom vertelt u niet dat eerlijke verhaal?

Vertel ik heel graag dat eerlijke verhaal. Ik heb het ook al van de daken geschreeuwd, want wij vinden het belangrijk dat mensen niet werkeloos worden en dat ze van werk naar werk begeleid worden, zodat ze niet in uw plannen. Na een jaar in de bijstand terechtkomen. En ja, daar is een verantwoordelijkheid voor de werkgever, een verantwoordelijkheid voor de werknemer en een verantwoordelijkheid voor de overheid. En ik ben er van overtuigd dat mensen in ons plan om aan de aan het werk te helpen veel meer zekerheid zullen krijgen dan in uw plan waarmee ze in deze onzekere tijden mensen die soms.

En laten we nou, laat ik mezelf niet meer achtenvijftig ben. Ik stel je voor dat ik op straat komt te staan. Dan is het niet meer zo makkelijk, zeker nu in deze korona. Tijd om een baan te vinden. Die mensen, die stort u in onzekerheid, terwijl juist die mensen mee onze economie versterken. Geen sprake van brave voorstellen zijn asociaal.

Mevrouw Ploumen is geen sprake van en u weet dondersgoed dat er in tweeduizend vijfentwintig is. U weet ook dat weet u weet ook ik heb u laten uitpraten. Gunt u mij ook die gelegenheid alleen maar 2025? En wat u doet is u verplaatst die WW naar de werkgevers. Miljarden gaat u bij de werkgevers neerleggen en u neemt het risico met de WW van de werknemers. Maar het is een combinatie van een heleboel dingen. U heeft nu spijt van het leenstelsel?

U heeft nu spijt van die sociale werkplaatsen. Dat was asociaal en u heeft erbij gezeten. Idem voor ontwikkelingssamenwerking. Idem voor de verhuurdersheffing. Die heeft u ingevoerd op elk van die dingen. Heeft u onverstandige dingen gedaan? De afgelopen vier jaar was. N Grote Sori Tour, dus wat wilt u nou? En wat zegt u tegen die mensen? Ja, als u dat zo'n verdriet? Dan heeft u vier keer 365 dagen gehad om die maatregel te veranderen.

Hebben nagelaten. Kijk nu nog allemaal. Maar wat heeft u nagelaten? Uw plannen voor de WW en nogmaals het echt. Mensen vinden het verschrikkelijk. Die staan gewoon in de doorrekening. U boekt 600 miljoen en ons nu vijf keer zoveel mevrouw, ons vijf keer zoveel. Ons plan zegt wij zorgen dat mensen van werk naar werk gaan. Dan nemen we samen verantwoordelijkheid voor. En die ongelijkheid tussen werkenden en niet werkenden. Daar willen wij zoveel mogelijk een einde aan maken.

In uw plannen gaat dat niet gebeuren. Uw plan is. Ik zeg het nog maar eens. Asociaal. Mooie praatjes.

Dit eerste debat ronden we af en we draaien de rollen om. We vragen meneer Hoekstra om nu het initiatief te nemen. U wilt debatteren over een tweede onderwerp en dat is een sterke en eerlijke economie.

Dan denk je bijvoorbeeld aan meer banen. Gaat u gang?

Hebben allemaal gezien dat onze mkb duizenden ondernemers een heel erg lastig jaar achter de rug hebben. Daarom hebben we met elkaar vijfenzeventig miljard ter beschikking gesteld om banen overeind te houden en te zorgen dat ondernemers door kunnen. Ik heb een plan om sterker uit de crisis te komen. Van der AA doet wat anders. Daar worden de belastingen voor bedrijven extreem verhoogd met 42 miljard 42 miljard extra voor het bedrijfsleven. Dat zal zometeen bedrijven kapotmaken en ook banen kapotmaken. Mijn vraag is mevrouw Ploumen.

Waarom doet u dat?

Ik heb niet alleen uw doorrekening gelezen, ik heb ook mijn eigen doorrekening gelezen. En daar constateert het Centraal Planbureau dat in onze plannen de economie groeit, er honderdduizend banen bijkomen en de koopkracht stijgt. Ik constateer ook dat in deze korona crisis de Partij van de Arbeid de eerste was die zei zouden we die bedrijven niet eens moeten gaan steunen? En uw collega Wiebes zei nog ach, dat is ondernemersrisico of er sprake van. In onze plannen zorgen wij ervoor dat de economie sterk wordt, maar ook dat we de rekening verdelen.

Neem de topman van Ahold. Die gaat met 600 6miljoen bonus naar huis. De supermarkt medewerkers. U weet het. Zij vulde die schappen die wij zo snel leeg wisten. Hun cao onderhandelingen ligt stil omdat men niet over de brug wil komen. We hebben een andere economie nodig en het klopt. Het klopt. Dan worden bedrijven meer belast. Dan worden Millward lasten ons personeel ineens meer belast. We moeten een trendbreuk maken als we de verdeeldheid en ongelijkheid. Als we die een halt wil toeroepen, dan lukt dat het best.

Dit slaat aan een Partij van de Arbeid. Dit gaan wij waar we nu net over hadden. Mevrouw Bloemen zegt dus die 42 miljard euro die is nodig als lastenverzwaring is. In Duitsland is een om die verdeeldheid tegen te gaan. Ja, en het is een absurd bedrag. Want ja, je kan er voor kiezen. Heb ik ook eerder gezegd dat je aan die gaan, die bedrijven die het meeste winst hebben gemaakt in die crisis, juist vanwege de crisis dat je die tijdelijk wat extra's vraagt.

Wat kan je dan gebruiken om al die MKB ers die het zo lastig hebben om die straks een vliegende start te laten maken? Maar 42 miljard, dat is tienduizenden, vele tienduizenden euro's per onderneming. Dat is duizenden euro's per werknemer. Dus mijn vraag nog een keer aan u, mevrouw Bloemen. Wat zegt u tegen die Bakker die dat zometeen moet betalen en die heel veel meer broden moet verkopen? Wat zegt u tegen dat qav? Wat zometeen verder moet?

Wat zegt u tegen die meneer of mevrouw in een reisbureau? Want die krijgen allemaal die rekening betaald. Niet alleen nee, die is niet alleen. Die is niet alleen. Die is niet alleen voor de grote bedrijven.

Die stort u uit over al die bedrijven die straks in een hele lastige situatie opdoemen.

Mijn antwoord is duidelijk in onze plannen groeit de economie, de koopkracht groeit. Het is echter sluw om dat betekent dat mensen ook weer meer te besteden hebben. En u bent wel erg romantisch over die bakker op de hoek, want die is inmiddels weggeconcurreerd door de multinationals en de meeste bakkers op de hoek die dat zijn en die ik ken. Betalen gewoon netjes belasting, terwijl de multinationals de afgelopen jaren vooral van u en uw kabinet cadeaus kregen en belastingheffing ontliepen. Dat moet anders.

Ik ben zeker omdat de keuzes maken. Daar sta ik pal voor. Wij staan hier letterlijk tegenover elkaar. U maakt een bocht scherp, ik ben zeker Romantics, maak een bocht naar gerechtigheid en ik ben zeker kwijt.

Ik ben zeker romantisch over die bakker wat ik kon daar en die maakt zich grote zorgen over deze plannen. Het is nota bene uw oud staatssecretaris, de heer Vermeend geweest die heeft gezegd deze plannen zijn zoveel linkser dan links, zo buitengewoon onverstandig. De PvdA maakt de economie kapot en plaatst zichzelf gewoon buiten de realiteit. Dus ik zou zeggen stopt ermee. Doe het niet. Het maakt het onmogelijk voor ondernemers. Het maakt het onmogelijk voor gewone werknemers, want die zijn zometeen de sigaar.

Die kunnen de rekening betalen. Dit is mevrouw Ploumen. Het spijt me zeer. Niet fatsoenlijk.

Kijk uhm, wat wij beogen is een andere economie te bouwen. Een economie waarin mensen een vaste baan hebben waarin ze niet op de andere dag buiten staan. Waarin ze niet na een jaar naar de bijstand gaan waarin ze wat te besteden hebben. En waarin we met elkaar ook ervoor zorgen dat de mensen in de zorg en de leraren een fatsoenlijk salaris één keer dat bedraagt om dat vraagt om keuzes. Ik sta pal voor die keuze, maar reageert nog een keer.

En ik zou willen zeggen ik zou u ook willen zeggen ik sta pal voor die keuze. En ik word bevestigd door de rekenmeesters die aangeven in een andere economie. We hebben mensen nog steeds meer te besteden. Creëren wij honderdduizend banen? Groeit die economie? Wat doet?

Mevrouw Kroes, wat u de laatste minuut houdt in uw haalt al die al die banen? Die houdt u tijdelijk naar de overheid toe. En op de lange termijn gaat wat u doet ten koste van die economie. Dat is in precies diezelfde plannen is die overheden samen. Dus ik heb u net ook laat uit. Ja, maar die overheidsbanen zijn leraren, dat zijn verpleegkundigen. Het geld. Mevrouw meneer mevrouw meneer en mevrouw Ploumen. Je moet het geld wel eerst verdienen voordat je t kan uitgeven.

En dat geld belastinggeld. Dat is niet van u. Dat is ook niet voor mij. Dat is geld wat Nederlanders met hard werken verdiend hebben. En u en ik hebben de taak om daar verstandig en zuinig mee om te gaan. En dat doet u niet.

En ik ga met het belastinggeld sociaal om mee en is veel scheef gegroeid. We hebben gezien hoe moeilijk het is om leraren voor de klas te krijgen. We hebben ondervonden hoe belangrijk het is dat mensen in de zorg zich blijven kunnen inzetten en dat ze meer verdienen. U heeft hen dat allemaal ontzegd. In mijn plan kan dat allemaal en worden we daar allemaal beter van in plaats van alleen maar de Happy View en de multinationals en de miljonairs ontzien zoals in uw plan is mevrouw Ploumen hartelijk dank.

En ook meneer Hoekstra. Dank voor dit eerste debat vandaag en we gaan naar Gijs voor de tweede aflevering tussen Sigrid Kaag van D66 en Jesse Klaver van GroenLinks.

Gijs Ja, en we beginnen met Sigrid Kaag. Zij zou graag de eerste vrouwelijke premier zijn, maar D66 staat nog niet op winst.

19 zetels hebben ze nu in de Kamer. 14 in onze laatste peiling. Da's een gat van 5 zetels.

In andere onderzoeken stijgt de lijn en de debatten gaan goed, maar kiezers vragen zich af weet Kaag wel goed wat er speelt in het land? Vanavond kan ze linkse en rechtse kiezers daarvan overtuigen, want ik zie van VVD en CDA tot Partij van de Arbeid en GroenLinks. Veel van deze kiezers overwegen ook nog D66. En dat laatste wil Jesse Klaver natuurlijk het liefst voorkomen, want zijn GroenLinks haalde de vorige verkiezingen 14 zetels en hij wil daar nu graag overheen. Maar ook hij loopt nog wat achter staat op 12 zetels.

Klaver wil graag verbinden op links en samenwerken met zijn drie vrouwelijke concurrenten. Marijnissen, Bloemen en dus Sitka. Maar willen zij dat wel? Hoe dan ook, de komende minuten zullen veel kiezers juist letten op de verschillen. Want we gaan debatteren over twee thema's zodadelijk Klavers thema het klimaat. Maar we beginnen met Sigrid Kaag de kennis economie.

Want werkgelegenheid, maar vooral ook onderwijs is voor zowel kiezers van D66 als voor GroenLinks stemmers een belangrijk onderwerp bij de tafeltjes hier.

Jesse Klaver, Sigrid Kaag, Brouckaert. De kenniseconomie, dat is voor u dus een zeer belangrijk onderwerp in het kort. Uw uitleg waarom?

Het waarom? Het is een en het zou een prioriteit moeten zijn. Het is eigenlijk helemaal niet aan bod gekomen, ook in deze hele verkiezingscampagne. We zijn een land dat gebouw dat gebouwd is op kennis als minister voor Handel. Reis ik met veel bedrijven, startups, maar ook heel veel midden en kleinbedrijf die juist hun producten op. Van kennis met kennis opgebouwd weten te verkopen. Niet alleen in Europa, maar internationaal. Uhm, de Kennis Alliantie waar GroenLinks, PvdA, ChristenUnie en bij ons hebben bij hebben aangesloten.

Die vraagt om een grote investering van 3 procent in kennis en wetenschap. Dit is zo belangrijk voor het land. Ik heb een punt gekozen eigenlijk om te kijken wat wij kunnen doen voor de bedrijven, want ik hoor GroenLinks heel vaak kritisch over die bedrijven. Maar tegelijkertijd willen we de bedrijven een kans geven om door kennis de wereld in te kunnen en te kunnen groeien. En dat is belangrijk voor het herstel van Nederland.

Uw reactie, meneer Klaver. Het is van het grootste belang dat we investeren om die crisis uit te komen. Dat investeren. Wat moet je groen doen? Dat moeten we in duurzaamheid doen. Daarom zitten we ook samen in die Kennis Alliantie en daarmee het Jolings. Een heel groot investeringspakket. We willen 60 miljard investeren in die groene economie in waterstof geothermie. Allemaal fantastische nieuwe technologie die heel goed zijn voor onze economie straks, maar ook om duurzaam te worden. Ja, en heel belangrijk en fundamenteel wetenschappelijk onderzoek.

Het onderzoek moet niet alleen gedreven zijn om te kijken kunnen we er geld mee verdienen, maar gewoon kennis vergaren voor het kennis vergaren omdat daar de allermooiste dingen uiteindelijk uit voortkomen. Kennis wilt u er allebei?

Waar liggen de verschillen met elkaar? Verschillen liggen denk ik. Uhm, een beetje bij de introductie die ik al gaf. Ik hoor de heer Klaver als hij spreekt over ondernemers, bedrijven eigenlijk meestal. Praten over de multinationals. En ik ben het eens met een aantal partijen dat we natuurlijk de waarden en de normen echt scherp moeten. Houden We moeten belastingontwijking tegengaan. Moet het ervoor zorgen dat er duurzaam wordt geproduceerd? Euh. En we hebben een kritische lens daarop.

Maar hij vergeet er zijn partij heel vaak de 300 vijftigduizend midden en kleinbedrijven die geweldig werk doen. De motor zijn voor onze economie en die voelen zich heel vaak weggezet in de taal en de houding. En natuurlijk ook de investerings keuzes van GroenLinks.

En daar verschillen wij fundamenteel in de groep, te kritisch op het bedrijfsleven en met name op het grote bedrijfsleven. Maar MKB zegt u heeft daar last van?

Na het grote bedrijfsleven heeft Raqqa helemaal gelijk. En dan zijn we heel kritisch op wat die grote man bij ons deed. Want delen wij die doen aan belastingontwijking eigenlijk? Als je het hebt of het MKB juist niet? Dan zie je dat wij de lastenverlichting en zeker niet de startups waar het zojuist over gaat. Als er een kans zegt, dan ligt het bij startups. Beginnende bedrijven. Daar zit ontzettend veel innovatie en daar heb ik een zorg. Als we het hebben over wat nou de verschillen zijn tussen D66 en GroenLinks, zijn heel veel overeenkomsten.

Maar op één punt. Uiteindelijk is een kenniseconomie draait om mensen. Menselijk kapitaal. Het gaat om studenten en door het sociaal leenstelsel waar wij allebei voor waren. In 2014 is er nu een generatie die opgroeit met schulden. En ik vind wij vinden allebei dat de basisbeurs terecht moet komen. Maar ik vind ook dat die leenstelsel generatie die gecompenseerd moet worden. Want we moeten een nieuwe generatie niet met schulden opzadelen omdat dat de beste manier is dat zij weer die nieuwe startups kunnen gaan vormen.

Nu komt mijn vraag. In het programma van D66 zie ik dat er geen geld voor wordt uitgetrokken voor die compensatie en dat verbaast mij. Hoe komt dat?

Is een heel simpel antwoord. Het is geen structurele uitgaven. We hebben er anderhalf miljard voor gereserveerd. Dat komt neer op vierduizend euro per student. Is het genoeg? Voor de grote leningen die veel studenten zijn aangegaan? Nee, maar we hebben andere plannen om hen te helpen bij de aankoop van een huis bij. Naast de investeringen. Maar het grotere plaatje uiteindelijk, meneer Klaver. Ik heb u horen praten op verschillende momenten over eigenlijk bijna gratis geld. Als wij kijken naar onze investering en u bezuinigt op het voortgezet onderwijs met een fors bedrag.

Nou uhm dan. Dan kijken we naar hoe we midden en kleinbedrijf kunnen verder helpen. Welke investeringen er nodig zijn. En dan wil ik een voorstel doen. U weet ook dat we heel belangrijk zijn in Europa. Wij zijn een prominent handelsland. We hebben ook onze welvaart te danken aan de internationale afspraken die we maken. Ik stel u voor en ik weet dat het kan dat we met Joe Biden en Kamerlid Harris groene handels afspraken kunnen maken die duurzaam zijn.

Uw partij is altijd terughoudend. Of zeg ik nee tegen dit soort afspraken? Doet u mee groene handelsverdragen met de club?

Over die bezuinigingen klopt niet. Groene handels afspraken heel graag. Kijk, daarom ben ik tegen het handelsverdrag wat er nu ligt met Canada omdat er is gekeken. Wat doet dat? En daardoor groeit de CO2 uitstoot. Dat is een verdrag. Wat u als minister van Van Handel heeft gesloten vind ik een slecht idee. Maar een deal maken met de Verenigde Staten waarmee we ervoor zorgen dat de CO2 uitstoot in de wereld juist omlaag gaat, is een fantastisch en briljant idee.

En ik wil daar heel graag samen met winnen.

U bent dat dan, maar gaat het glas halfleeg? Het glas is halfvol. Met elke handels afspraak die we kunnen maken die duurzaam is. Gebaseerd op het Parijs ook akkoord van Parijs. Wat ik heb geregeld met de Fransen. Maar je moet wel meedoen en niet langs de zijlijn.

Dit doet graag mee. Heb ik begrepen. Toch zeker? En zeker als we akkoorden kunnen maken die de VVD fruitsoort naar beneden. De eerste afspraak is gemaakt. Dank voor dit eerste deel. We gaan er Jesse Klaver als aanjager van het volgende kleine debat als leider van GroenLinks attendeert u hier niet verbazingwekkend. Het klimaat? Duurzame energie? Denken we aan een tal van andere termen?

Uhm, uw aftrapt? Ja. Samen met D66 hebben we een heel ambitieus programma om klimaatverandering aan te pakken. En dat is belangrijk, want klimaatverandering is de grootste uitdaging van onze tijd en een volgend kabinet wat minder dan negen jaar de tijd om dat echt aan te pakken. Het is in dit kabinet. Maar nu is dit niet gelukt om de klimaat doelen te halen. En daarbij zijn er nog twee zaken afgesproken waar ik me grote zorgen over maakt. Ten eerste het openen van vliegveld Lelystad.

Ten tweede het kappen van eeuwenoude bomen bij Amelisweerd om een snelweg te verbreden. Mijn vraag aan u is gaan we in een volgend kabinet samen optrekken om voor te zorgen dat we die twee zaken niet gaan gebeuren? Eerst Lelystad. Nou nee, eerst de eerste kwestie is zijn wij trots als D66 op ons kabinet deelname? Wij denken dat we heel veel hebben bereikt en een aantal partijen zijn allemaal gevraagd destijds om mee te doen. Hebben ze niet gedaan. We hebben de verantwoordelijkheid genomen.

Dit was het groenste kabinet. Maar kom je terug op het glas halfvol? In dit geval. Wij willen veel meer. Onze klimaat ambitie is duidelijk. LELYSTAD Als je kijkt nu naar de stand van de luchtvaart. Eerlijk gezegd, het is helemaal niet aan de orde. Wij hebben duidelijke eisen gesteld als Lelystad überhaupt zou openen, maar op dit moment zetten we in op verduurzaming. Vergroening van de luchtvaart en de luchtvaartsector zelf zal veel tijd nodig hebben om dat te laten gebeuren, zegt dus niet.

Vliegveld Lelystad moeten we niet openen.

Ik denk dat het gewoon heel niet aan de orde komt. Is een beetje een kunstmatige. Wat graag willen we nou.

Ik denk dat nee, ik denk dat een hele relevante vraag is. Want ik zie Mark Rutte daar al likkebaarden. De VVD wil heel graag dat Lelystad open gaat. Het is een prestigeproject en daarvoor is het wel belangrijk dat groene en progressieve partijen zoals wij heel duidelijk, maar ik niet aan. Ik neem aan dat wij daarom heel duidelijk maken dat wij niet meegaan in prestigeprojecten en dat als het aan ons ligt en als wij goed samenwerken, dat we ervoor kunnen zorgen dat dat vliegveld er niet komt.

Want ik vind dat wel we in Nederland werken aan het duurzaam maken van onze economie. Lichtval kopen op basis van slecht in hun vraag is trekt u op samen? Tegen dat vliegveld? En u zegt dat het antwoord niet aan de orde.

Het is totaal niet aan de orde. Dit is een onverwachte vraag, maar het is helemaal niet aan de orde. Was er die andere kwestie over eeuwenoude bomen bij Amelisweerd, zei u? Dat is voor het verbreden van de snelweg als ik het goed heb. Hoe kijkt u daarnaar?

Nou, ik kijk met nostalgie naar het hele gebied, want ik ben in Zeist opgegroeid, dus ik fietste altijd langs Amelisweerd. En het is een hartstikke lastige kwestie. Als het gaat om bouwen en de infrastructuur moeten we slim zijn en je moet zeker altijd naar de duurzaamheid en natuur. Herstel en behoud kijken. En ik weet niet waar. Waar? Waar het dubbeltje zal vallen. Maar we moeten ook bouwen en we moeten een beetje in het groen bouwen en rondom de stad.

Nou, als dat. Nu heeft u het over huizen en daar kan je nog op heen. Maar het heeft te maken. Ook de woningbouw. Niet alleen de weg komen we op. Daar komen nog op hele moeilijke kwesties. Maar deze bomen daar moeten gekapt worden vanwege de verbreding van de snelweg. En we zijn één van de weinige partijen in de Kamer die ons hiertegen verzet. En ik kijk even door na 17 maart een volgend kabinet en ik wil eigenlijk van u weten.

Trekken we dan samen op om ervoor te zorgen dat die bomen niet gekapt worden? Dat is ontzettend belangrijk. Bomen zijn de beste CD2 van ons die daar zijn, dus die moeten we niet kappen. Heldere vraag.

Ja, ik denk dat ik. Ik weet eerlijk gezegd het specifieke antwoord heb ik niet op Amelisweerd en de bomen. Ik zei al ik ben heel erg opgesteld. Maar u draait het eigenlijk om? Want u hebt niet meegedaan deze kabinetsperiode? U begint nu te bevragen over een paar hele belangrijke bomen in Amelisweerd, een geweldig natuurgebied. Maar mijn vraag is hoe gaan we die hele klimaat opgave bereiken? Hoe gaan we dat betalen? Hoe gaan we de economie herstarten op een duurzame manier?

Dan kunnen we ook slim kijken naar natuurbehoud en herstel. En inderdaad, de bomen zijn ontzettend belangrijk. Wij willen ze planten. We willen ze behouden, net zoals u.

Maar het antwoord op die vraag hoe we dat gaan doen, dat is als wij er in slagen om echt met elkaar samen te werken. Als er niet een heruitgave komt van het vorige kabinet, maar een nieuw en veel progressief kabinet. En u ging wel vrij snel voorbij aan de boom, zei je moet naar t groot replays krijgen. Tuurlijk. Maar eeuwenoude bomen kappen om de snelweg te verbreden. Dat staat symbool voor hoe de overheid al jarenlang nadenkt over de economie.

En daarom vind ik uw antwoord daarop wel relevant en vind ik niet dat ik kan zeggen ja, ik heb dat niet helemaal scherp. Dat moet u wel scherp hebben, want dit is geen detail. Dit gaat over honderden bomen. Dit gaat over de verbreding van de snelweg. Gaat over meer stikstofuitstoot. En mijn concrete vraag blijft in een volgend kabinet. Gaan wij dan samen optrekken om voor te zorgen dat die bomen worden gered? Meneer Klaver?

Eerst moeten we de zetels binnenhalen. Tweede is mijn klimaat. Ambitie is groter, is efficiënter en brengt meer banen naar Nederland op een slimme manier die goed is voor behoud van milieu en natuur en waarschijnlijk inclusief Amelisweerd. Maar ik zou me niet vastklampen nu op deze pogingen die u nu doet tussen posters en andere verzoeken. Laten we eerst de kiezer overtuigen van een duurzame, rendabele klimaat ambitie, want een aantal partijen hebben die helemaal niet samen optrekken waar het Candia. Maar u moet wel meedoen.

Dat heeft u niet gedaan.

Ook heel hartelijk dank allebei voor dit tweede debat. Dan ga ze weer voor het derde en laatste n op een debat tussen Mark Rutte deze keer Geert Wilders Gijs Ja, en we beginnen met demissionair premier Mark Rutte.

Zijn VVD werd in 2017 al de grootste met 33 zetels. Staat nu in de peilingen nog hoger op 39. Virtueel lijkt die al bijna weer premier. Maar mensen worden moe van de korona regels en dat kan. Deze zetels nog beïnvloeden. En het regent deze campagne politieke aanvallen op Rutte. Maar de vraag is of dat werkt, want hij kreeg dit korona jaar juist vertrouwen en respect van de kiezers van bijna alle partijen die hier vanavond staan. Ik zeg bijna alle partijen, want niet van de kiezers van Geert Wilders.

Zijn PVV haalden vorige verkiezingen 20 zetels en staat nu ook tweede in de peilingen. Juist vanwege zijn kritiek op kabinet en premier. Kritiek die altijd vlijmscherp overbrengt he? Vriend en vijand in het opiniepanel. Die vinden Wilders dan ook één van de beste politieke debaters van het land. Al hopen velen dat ie wel wat varieert. En vanavond wat de termen puinhoop en Pinokkio kennissen inmiddels wel. Nou, zo dadelijk het thema van Rutte de economie na de crisis, maar eerst het thema van Wilders.

Immigratie met de meeste panelleden vinden dat oorlogsvluchtelingen altijd welkom moeten zijn. Maar velen willen wel een strenger immigratiebeleid.

Ik nieuwkomers. We beginnen met u. Uhm, immigratie is uw thema. Dat is uw keuze. En een beetje vriendelijk. Heb je gehoord en geen puinhoop? En heb nog. Goed kijken. De boodschap van mijn partij, de PVV aan Nederland is dat wij eindelijk Nederlanders weer op in willen zetten. Nederlanders hebben de afgelopen tien jaar toen u meneer Rutte aan de macht was en nog steeds bent, hebben ze een enorme prijs betaald voor die massa immigratie. Ze hebben.

En het heeft miljarden gekost. Miljarden die we aan pensioenen, aan lagere huren, aan investeringen de zorg hadden kunnen besteden. We hadden dat geld hier in Nederland een eigen onze eigen mensen kunnen besteden en nu heeft dat niet gedaan. Daarom zeg ik inderdaad maar dat is mij nogmaals waar ik Nederland mee verleidt. Deze campagne zet Nederlanders. Kent u dat woord nog thans? Meneer Rutte, Nederlanders zet Nederlanders weer op n en stop die massa immigratie. Ja, daar gaan we weer, want deze riedel houdt u al zo lang.

Die is meer verlengd langs de man van Soldaat van Oranje. Dat was mijn geval. Zeker nu ga ik om over wat ik eigenlijk. Een goeie grap. En hij past helemaal op u. Kijk, dat neemt niet weg dat dat thema van belang is. Thema migratie. Ook ik wil minder migratie. Maar terwijl u inderdaad woedend op de bank zat te twitteren, heb ik de afgelopen jaren ervoor gezorgd dat het aantal migranten het aantal vluchtelingen uit Syrië met negentig procent is afgenomen door deals te sluiten met Turkije.

Er zijn inmiddels bezig op basis daarvan nieuwe afspraken te maken als Europa met andere delen in Afrika en Azië om voor te zorgen dat we daar mensen kunnen opvangen. Het aantal migranten dat hier naartoe komt terugloopt naar nul, zodat we zelf kunnen besluiten wie we hier willen hebben. Mensen op uitnodiging, mensen die men zelf hiernaartoe komen. Terwijl u zit te schreeuwen ben ik aan het bestuur en dat is eigenlijk feitelijk het grootste verschil tussen ons twee. Nou ja. Ik heb vanmorgen nog eens gekeken naar de cijfers van het COA.

En wat blijkt? De asielzoekerscentra zitten overvol. Ze zat bomvol. Ze hebben geen plek meer. En wat zegt dat al bij. Ik geloof nog alleen nu al zevenentwintig duizend mensen te wachten op een vergunning die ze waarschijnlijk van u gaan krijgen. En ook zevenduizend Syriërs zetten vandaag de dag gratis. Die afspraken van u dat dat zou hebben geleid tot minder Syriërs en minder vluchteling, is een overvol, bomvol zette de asielzoekerscentra nu vandaag. Maar meneer Rutte wil het er niet over hebben.

Daar is dus onlangs een heel belangrijk rapport verschenen. Wat de cijfers liet zien de kosten van de massa immigratie. En dat liet zien dat dat niet alleen honderden miljarden heeft gekost, maar dat dat de komende 20 jaar. Als wij zo doorgaan 600 miljard euro gaat kosten. Dat het leidt tot één miljoen meer niet westerse allochtonen. En ik heb ook concrete vragen. We hebben nu in Nederland al bijna twee en een half miljoen niet westerse allochtonen. De drie grootste steden van Nederland zijn de meerderheid al allochtoon.

Wanneer zegt u een keer genoeg? Is genoeg? Moeten die? Is dat nu met twee en een half? Wat de PVV zegt of zeker? Nee, het mogen dan wel 3D mogen wat drieëneenhalf worden. Wanneer is voor Mark Rutte en de VVD en is eerlijk het is verkiezingstijd. Wat zegt u tegen de mensen? Wanneer is het genoeg? Daar zeg ik tegen dat ik inderdaad het aantal Wiegand wat in Nederland komt, zeker het aantal vluchtelingen wil terugdringen.

Maar dat betekent wel dat je dat nou eens een stap moet doen meneer Wilders. En wat u doet is door alleen maar boos te zijn door alleen maar. De mensen die hier terecht zijn blijven dus ook heel veel vluchtelingen die hier mogen zijn. Die G die v vecht u ook allemaal op één hoop? U zat alleen maar te schelden en te mopperen aan de zijlijn. U heeft niets bijgedragen. Anders dan mensen opjutten. Ja, ik stel dus vast.

Het is belangrijk voor de mensen thuis om te horen dat u geen antwoord geeft op de vraag. Geen antwoord of tweeënhalf miljoen genoeg is of dat er nog wat bijkomt. Dat is belangrijk. Ik snap ook wel dat je dat niet wil zeggen, want je wilt na de verkiezingen wil die met mevrouw Kaken, met Partij van de Arbeid misschien zelfs wel met de SP en met GroenLinks wilde gaan regeren. En dan krijgen we in Nederland natuurlijk eerder meer dan minder immigranten.

En dat betekent dus dat een stem op de VVD dezer dagen betekent dat nog meer Nederlanders meneer Rutte zich vreemde eigen straat, zich vreemde in hun eigen wijken en een eigen stad zullen voelen. U durft niet te zeggen wanneer het genoeg is. U gaat over links en de PVV is de enige partij, de enige partij waarmee mensen thuis weten dat zij weer op n kunnen staan en dat het aantal immigranten zal worden. U laat uw kiezers structureel in de steek.

U heeft werk uw laatste structuur in de steek, want u komt met schijnoplossing. U dit probleem onder controle krijgen kan niet anders dan dat je dat stap voor stap doet. Dat is ingewikkeld. Het zijn geen perfecte afspraken die je maakt, zijn geen perfecte deals. Maar u geeft hier de illusie dat u het kunt oplossen door Nederlandse grenzen sluit. Heeft u al gezegd iedereen weg te sturen? Dat kan allemaal helemaal niet zo heel schadelijk voor onze economie. En dat is ook fundamenteel verschil met deze verkiezingen.

Hier staat de leider van een partij die probeert de zaken echt op te lossen. We willen uiteindelijk terug naar nul mensen die op eigen initiatief hiernaartoe komen als vluchteling, zodat de mensen daar beperkte aantallen kunnen uitnodigingen naartoe zal komen. Dat die mensen in de tweede verschillende Wilders maar het leven met een ieder wil ik in deze samenleving steken. Echt een bestaan waar het andere punt wat u zei meneer Wilders was. Dat was dat. Een stem op u zou betekenen.

Een stem op links hoorde ik dan zeggen, omdat u eigenlijk mogelijkerwijs in Wilders gaat regeren en immigratie. Bent u Evert opstappremie? Wil Optimix gratie? Bent u zoals u uitlegt? Nu gaat weer naar links. Ik zal er precies uit, twee keer links. Ik ga tuypens, maak je nog geen rechts meneer Wilders. Het woord is aan de heer Rutte ja. In In Den Haag moet de Tweede Kamer. Meneer Wilders is een rechtse meerderheid om migratie te beperken.

Daar zit u ook bij. Maar vervolgens als u in een kabinet zou zitten. U bent linkser op minstens zo links als de socialistische partij. En bijna alle snuitje in Den Haag gaan over geld. U wilt de overheidsuitgaven laten stijgen? U wilt allerlei dingen die slecht zijn voor de economie en onze bedrijven. Dus u en een kabinet is een van de meest linkse partij in een kabinet? Ja, obligatie bent u rechts. Maar daar hebben wij uw stem al in de Tweede Kamer.

Nee, dat krijgt u zeker niet. Mag reageren op dit verwijt. Neemt het het beleid van de VVD de afgelopen 10 jaar kan wel weer groter worden praten. Maar wat gebeurt er aan de werkelijkheid? Of premier Rutte en de VVD? Hebben mensen een verblijfsvergunning gegeven? Heel veel. Als ze dat niet hebben gedaan, kwamen ze wel met een generaal pardon. Als je ook niet in aanmerking kwam voor een generaal pardon, dan kreeg je wel bad, bed, bad en brood.

U leek wel een undercover groen linkse activist in het kabinet. U heeft het beleid van je claver gevoerd en het kabinet heeft de grenzen opengezet. Die heeft mensen bed, bad en brood illegalen geholpen. Ik zeg gewoon groen links beleid uitgevoerd.

Tuurlijk hebben gewerkt gaan met Turkije. U was daartegen. U was daar tegen. We hebben afspraken maken Turkije, wat heeft geleid tot een terugloop van het aantal Syrische vluchtelingen. Ik maak m. Wat mag ik dit punt afmaken? Wat heeft geleid tot een terugloop van het aantal Syrische vluchtelingen met negentig procent? Dat is in de praktijk in een moeilijke onderwerpen van migratie en vluchtelingen problemen oplossen. We zijn nu bezig met een volgende stap te zetten om dat aantal wat hier zelf naartoe komt.

Die de levensgevaarlijke overtocht te maken met de bootjes naar nul terug te brengen. Ach meneer Rutte. En dat is echt bestuur en dus ook verantwoordelijk, maar nog geen vrede. Nu meneer Rutte, want de stembussen zijn open en heel veel kiezers zullen dat antwoord toch echt belangrijk vinden. U heeft eerder gezegd ik ga niet met meneer Wilders in zee. Na de verkiezingen, dat sluit u nog steeds in zijn ogen kijkend. CATEGORISCH kan het vanavond oplossen? Euh, ik kan alles oplossen.

Hij kan het oplossen door twee dingen te doen. Ten eerste excuus te maken voor de minder, minder Marokkanen uitspraak waarmee hij grote groepen Nederlanders inmiddels heeft weggezet. Ik neem aan dat zeer kwalijk ja. En het tweede wat je kan doen is schrappen uit zijn verkiezingsprogramma. Die belachelijke passages over het sluiten van de moskeeën, het afpakken van de korans en het zeggen tegen Marokkanen die hun tweede nationaliteit niet kunnen opgeven. U heeft geen stemrecht meer. Wat vindt u van de voorwaarden?

Zegt u maar meneer Wilders, als u dat wel zeggen en geen eerbewijs zou zijn. Honderdduizend jaar kijkt u waar de islam in Nederland toe heeft geleid. Ik hoor de heer Rutte niet over kijk naar uw Lapere. Kijk. Laat ben ik nu aan het woord. Kijk naar die dappere Turkse vrouw, mevrouw Gulden. Drieëntwintigjarige schrijfster die de islam heeft verlaten en die nu wordt bedreigd. Die moet, die moet, wiebelt, opgejaagd. Die moet onderduiken. En dat is Luna.

Dat is het bewijs dat de Turkse islam dat de islam in Nederland niet integreert. Als iemand de islam verleidt, moeten ze voor hun leven rennen. Die mensen heeft u naar binnen gehaald en dus moet ze afstand nemen. Ook moet de afstand van het laatste punt is ook helder. Uw dank uw kiezers daarmee in de steek laten. Natuurlijk laat echter iedereen in Nederland in de steek. Want met premier Rutte wordt Nederland n grote achterbuurt.

Mag ik u danken meneer Rutte, meneer Wilders? Ja, hartelijk dank voor het slot van dit debat. Volgens mij hebben nog een stelling voor mij ik economie.

Ja ja. Pardon? Ik denk. We zijn er al helemaal van zulke zaken, Roland. We gaan rondrijden. Inderdaad, we gaan zorgen dat we veel maakte dat u als eerste uit het feit dat u als eerste nu euh euh. Het thema kunt rekenen. Mina Corona gaat het over investeren, wederopbouw, groei. Wanneer is dat na Corona? We hopen tegen de zomer dat ze een heel eind zijn. We weten niet of er dan weer helemaal terug zijn naar het oude normaal, maar naar wat ik genoemd heb.

Een soort normale normaal. Maar ik denk dat je dan richting augustus moet of september voordat je weer enigszins naar een normale samenleving kan. OK. Maar ik vind ook even de gelegenheid heb uw aftrap over. Ik heb niet de centrale vraag die vorige bij deze verkiezing is. Welke partij is in staat dit land door de crisis te loodsen en vervolgens weer op te bouwen wat nodig is? Als we dadelijk inderdaad op uw vraag zo richting juni juli zijn dat we zo snel mogelijk onze restaurants, onze winkels, onze bakkers, onze reisbureaus, onze theaters en bioscopen weer aan de gang helpen.

Daarna moeten we flink investeren en ik denk dat dat kan. Is het slim doen en lastenverlichting voor de middenklasse en lastenverlichting voor het midden en kleinbedrijf? Maar meneer Wilders, ik ben geschrokken. Ik stond afgelopen zaterdag met u in Den Bosch in een debat. Wat Van t Zuiden zei eergisteren nee, dat was na de mooie opnames van het Jeugdjournaal debat. En toen zei u daar ja. Luister nou eens eventjes. Ik wil eigenlijk nu al terrassen openen. Ik wil eigenlijk nu al de winkels open, terwijl we hebben er netjes over gehad.

We zien het aantal besmettingen stijgen. Het aantal mensen wat in de ziekenhuizen ligt, zien we stijgen. Da's heel gevaarlijk. Het is ook heel erg de politiek van de illusie. Want u geeft mij de indruk dat dat kan. Een individueel restaurant kan prima open, maar alle restaurants niet. Een individueel winkel kan open, maar alle winkels niet. En wat u daarmee doet is niet alleen grote risico's lopen met onze ziekenhuizen, maar ook grote risico's nemen met onze economie.

Waarom doet u dat? Nee. Nou, om te beginnen is buiten de kans op besmettingen nagenoeg nul, dus het zijn totale fabeltjes en zijn rapporten al van Wuhan in China. Academische rapporten die zeggen dat de kans om buiten besmet te worden gelooft nul komma nul, nul 7 procent nu de oplopende. Dat komt niet uit Yamaha's, maar nog niet. Maar niet op dat moment. Het was men niet door mensen buiten en die terrassen. Ja meneer Rutte, als je buiten en niet besmet raakt en mensen gaan in een park.

Daar tegenover. Want het zonnetje schijnt massaal zetten. En die horeca ondernemer die ziet zijn terrassen en wat die half failliet is omdat ie dicht moest van nu aan de mensen 2 meter verder in het gras zetten met een biertje en een wijntje. Dan kun je toch niet volhouden dat het niet kan? Ik zeg we hebben in Nederland een hele zeer verantwoordelijke midden en kleinbedrijf. Hebben ondernemers en de horeca die bij u geen voet aan de grond krijgen, maar die ontzettende goeie plannen hadden om met een acht aanneming van de basisregels en hun eigen protocollen open konden zonder dat dat zou leiden tot extra besmettingen?

U zegt tegen allemaal die bedrijven die je kan de pot op. En ik zeg u dat is onverantwoord. Niet mijn gedrag is onverantwoord, want alles wat ik zeg is met een acht inneming van de basisregels. Dit ben geen ontkennen, maar veel jezuïetenklooster op slot. En u maakt Nederlands en onze economie eerder meegewogen als het gaat over eerlijke politiek zeker. En geen beloftes doen die je niet kunt waarmaken. Zo is er wat u hier doet is zeggen, terwijl vandaag er weer zo'n zesduizend besmettingen zijn of 55 om men niet bijster 6000.

Als je tegelijkertijd ziet dat op dit moment op de intensive care bijna 600 mensen liggen en je het gezien de daad bij het schaatsen wat er gebeurde met het aantal besmettingen toen zoveel mensen buitenbaden dus dat verhaal dat het buiten niet gebeurd is simpelweg niet waar. Het is griep. Dan is het wel absoluut. Ben ik met u eens dat individuele restaurants probleem niet, want die doen het inderdaad goed. Maar neem dus ook die winkels doen het goed. Nee, het is de optelsom en daarmee al die bewegingen.

En dan vind ik wat u wil premier van Nederland worden. U bent tweede partij in de peilingen. U bent nu leider van de oppositie en dat kan zo zijn dat ze donderdag wakker worden de grootste partij bent. Ik hoop dat dat niet gebeurt. Het zal gebeuren stem VVD. Als je dat wil voorkomen. Maar dan vind ik ook dat ze die ambitie hebt. Dat u eerlijk moet zijn. Terug naar Nederland. Daar moet u eerlijk zijn tegen Nederland te zeggen.

Dat kan nu niet. Dat is niet alleen slecht voor die ziekenhuizen. U komt op voor de zorg. Ja. Het Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg noemde u in het debat vorige week als voorbeeld hoe zwaar ze het daar hebben. Ik verzeker u als gebeurt wat u wilt, dan zal het aantal besmettingen alleen maar oplopen. Ook in de ziekenhuizen en de economie zal daaronder lijden. Meneer T. Het aantal besmettingen loopt niet op. Buiten is de kans op besmetting een nul.

En als u in outposts zo'n grote mond hebt over de zorg, dan moet u eens goed in de spiegel kijken. Want u heeft ervoor gezorgd dat we nu met zo weinig intensive care plekken zitten. U heeft de afgelopen jaren. Dat is premier Rutte geweest. Dat is de VVD geweest. U vijf ziekenhuizen gesloten in vijftien spoedeisende hulpposten gesloten en nu 19 intensive care kost gesloten. En als de PVV een voorstel doet om meer geld voor zorg voor mensen in de zorg die helpen om daar waar u ook heen tot een enorm tekort aan medewerkers streeft om daar extra geld uit te besteden, dan rennen de VVD als als hazen uit de Tweede Kamer weg als hazen.

Ben ik een weggelopen? U bent de komende kiezer nog. Ik zie ze nog vanuit de Kamerfractie van de parkeergarage en nu heeft bezuinigd op de zorg. En dat is een van de redenen. Ik vrijend dezelfde meneer Wilders. Nee, ik wil het af en zin afmaken. Ik wrijf u als heer is niet aan, maar wel de afbraak van de zon. De VVD staat voor de. Van de zorg komt er komend jaar acht miljard bij. Echt onzin.

U laat uw stem! Kiezers in de steek. Ik heb net een kans geboden om te zeggen sorry van minder, minder Marokkanen. En die idiote passage in het verkiezingsprogramma te schrappen als u dat hier zou doen. Als ik van plan te zeggen inderdaad, dan ben ik bereid na de verkiezingen met u te gaan praten. U heeft opnieuw ook afgelopen donderdag bij Pauw dat debat wat we daar hadden. Heeft u opnieuw gezegd dat doe ik niet? U sluit zichzelf uit van die formatie.

U doet uw kiezers absoluut tekort. En ik hoop dat ze dat zien. En ik hoop dat ze van harte willen overwegen om dan op rechts een partij sterk te maken. De VVD die voor hun belangen opkomen. De VVD dank meneer Wilders gaat met links naar ik ben de enige partij die er voor zorgt dat Nederland voor de Nederlanders blijft.

Dank u wel voor dit debat. En dit was het dan wel het n vandaag verkiezingsdebat. Ik dank alle lijsttrekkers hier aanwezig allemaal voor uw hartstochtelijke bijdrage aan dit debat. Ik wens u succes met de laatste twee dagen, de zware dagen van deze campagne.