46. Wat kunnen wij leren van beurscrashes? (met Paul Wigt) | € 198.300
Jong Beleggen, de podcast- 1,333 views
- 1 Apr 2021
Optiehandelaar-in-ruste Paul Wigt zet grote crises in de geschiedenis op een rij. Van tulpenmanie tot de Grote Depressie die volgde op 1929, tot de dotcom-bubbel en de kredietcrisis. Welke lessen hebben we geleerd, of trekken we ons koppig niets (meer) van aan? En wat kan een jong belegger met die kennis? Goed opletten!► Uitgebreide show notes en achtergrondinformatie: http://jongbeleggendepodcast.nl► Word Vriend van de Show: https://vriendvandeshow.nl/jongbeleggen► Dagelijkse updates via Instagram: https://www.instagram.com/jongbeleggen► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: https://forms.gle/phwa7yRSz2UZg2rk6Door de toenemende populariteit van de podcast blijkt het echter onmogelijk om alle berichten te beantwoorden; hoe graag ik dat ook zou willen. Veel vragen die gemaild worden krijgen een antwoord in de podcast. De kans is heel groot dat jouw vraag al besproken is in één van alle afleveringen. Voor veelgestelde vragen verwijs ik je graag door naar de website, waar een pagina hiervoor is ingericht. Klik hier voor alle veelgestelde vragen.Deze podcast is 100% expertise-vrij en alleen geschikt voor amusementsdoeleinden. De inhoud mag niet worden beschouwd als financieel advies.
Deze podcast is 100 procent expertise vrij en alleen geschikt voor amusement doeleinden. De inhoud mag niet worden beschouwd als financieel advies.
Dit is omeletten leggen, de podcast Ik ben Miloen en ik ben Wim. En daar zit Paul Wight, want die is weer bij ons te gast. En hij heeft een hele mooie aflevering voorbereid over de geschiedenis eigenlijk. We gaan de geschiedenis in. Beurscrash? Ja, tulpenmanie. De Grote Depressie na 1989. Crises? Plasmans En wat kunnen we hier als Yohann beleggers van leren? Ja en overheidsfonds hebben het ook nog. Ja, zo ja, ik doe het wel gewoon even voor je.
Maar alles al gezegd gaan beginnen.
Ja. Allo Allo Allo is een plasser. Je moet je microfoon nog even wat hoger hoger zetten. Ja, dat is beter. Hallo hallo, hoe gaat het goed? Jij?
Ik zie jou alleen maar fietsen op sociale media.
Ja ja, ik ben nog steeds op Janda in ruste. En toen heb ik me ingeschreven voor de De Arabic. Het is de zwaarste mountainbike marathon van acht dagen die er is in Italië. Ik hoop dat die doorgaat in juli. De vaccins gaan nog niet zo hard in Europa, dus je bent minder hard aan trainen.
Ja, ik had me ingeschreven en ik had toen pas goed naar het parkoers gekeken en het is vrij heftig. Dus nou, vrij heftig. Een understatement. Acht dagen en honderd kilometer per dag door de berg heen had verteld. Er worden meer hoogtemeters gemaakt dan in de derde week van de Tour de France. Het is ongeveer tweederde van de hoogtemeters in de Tour de France, maar dan in één week gestopt. Dus ja, ik ik. Ik durfde me niet weer uit te schrijven.
Dat vond ik een ergere afgang dan dan. Maar heel hard trainen dus daar weet ik niet mee bezig is. OK, Ipenburg kan je. Het is wel leuk om te trainen en ik kan heel veel podcasts luisteren ondertussen, dus dat is ziet er afgewerkt uit.
Maar als je in je eentje ook nog uit bent iemand anders.
Ik ga met een paar andere mensen fietsen, maar die wonen ver weg. Fiets af en toe met hen, maar meestal met mijn beste vriend. De podcast is leuk, zo nauw ambitieus en daarna word je lijsebetten.
Wat je weer op handelaar of wat na het kijken.
Maar waarschijnlijk ga ik per stemmen gewoon weer lekker opties handelen. Wat we ook hartstikke leuk is, want je mist het een beetje. Ja, dat is goed om te horen.
Ja, wat gaan we doen? Jij hebt eigenlijk dat deze aflevering voorbereid? Ik Misschien kan jij het beste uitleggen.
Ja, het leek me wel mooi om een keer de geschiedenis in te gaan en eigenlijk alle Grote Markt crèches te behandelen. Euh, ik. Ik ben ook bergbeklimmer en in de bergsport is een is een gezegde dat een goede berggids is een oude bergrit. En dat geldt als mij ook een beetje voor beleggers dan een goede belegger eigenlijk een oude belegger is die al zo lang en zoveel krisis zijn, zoveel dingen heeft meegemaakt en die over die zo lange tijd constant geld kunnen verdienen.
Ik hoop eigenlijk dat met geschiedenis dat we eigenlijk als jonge beleggers toch een beetje ouder kunnen worden en een beetje lees ervaring kunnen opdoen, zodat we dat weer kunnen gebruiken in in de toekomst en we leren van de fouten van anderen. Ja, foutje van van de mensheid en de beleggers wereld in totaal, want het is vaak altijd de grote verrassing. En achteraf blijkt het allemaal verklaarbaar te blijven als beleggings gemeenschap. Natuurlijk steeds leren van wat er in het verleden gebeurd is ook heel vaak weer dezelfde fouten maken.
Precies.
En ik vraag me dan echt af of dat nou dan echt zo is, of dat we gewoon toch weer telkens vervallen in oude systemen.
Bijvoorbeeld ook naar de crisis in 2008.
Maar goed, en zullen we vast allemaal geen goed begin waar ik langs alle grote beurscrash de afgelopen 100 jaar en dan pakken we de grootsten uit de pakken de gouden ruit naar moeten gaan bekijken van we komen vaak bubbels tegen. Waarom eigenlijk tegen bubbels ingaan zo moeilijk is als het over kersjes hebben, kunnen we ook niet om de plek van heen. De Blacksburg dat geschreven is.
En dan gaan we aan het eind van zo'n poëtische, mooie titel. Dat heeft me al de afgelopen weken in al geïntegreerd sinds ik weet dat we het hier over gaan hebben. Een Nassim. Het is ook een heel poëtisch boek. Oh ja, en nationale. Die heeft volgens mij in een serie van vijf geschreven. Niet alleen maar de Blacks, maar daar Cenk de bekendste aartjes. Er zitten nog vier boeken na, denk ik. En het is volgens mij een leuk boek om te lezen.
En we eindigen denk ik met wat? Wat? Wat kunnen wij ervan leren? Wat hebben we dan nog? Een interessant nieuwsfeit dat heel erg goed in deze zal. Toevallig past Cliffhanger. Hadden we allemaal signalementen denken? De Tulpenmanie? Je zou me eigenlijk kunnen noemen als de moeder van alle bubbels. Heel ingewikkeld was het niet. Maar ja, dopinghandel kwam op Matheo zijn we zijn in de zeventiende eeuw. En het was eigenlijk vooral heel erg populair onder kleine ondernemers.
Mensen met een beetje geld over, maar ook weer niet hele grote investeerders. En die dachten allemaal snel rijk te kunnen worden met tulpenbollen met tulpenbollen. En ja, de enige reden waarom je ze zou kopen is dat je hoopte dat er in de toekomst een andere gek was die ze voor meer van je wilde weer van je wilden verkopen dan. Ja, dat is eigenlijk de enige reden waarom je ze had. En tulpenbollen waren ook meer waard dan een grachtenpand.
Maar ja, het gaat omhoog. En ja, je ziet je buurman rijk worden en een eindje ojee, ojee. Dat ging omhoog en omhoog en omhoog tot op een gegeven ik niet meer omhoog ging. En ja, toen startte het weer vreselijk in.
We kennen allemaal inderdaad ik wel. Het verhaal uit de geschiedenisboeken is dat je een grachtenpand kon kopen voor één tulpenbollen. Dan weet ik het. Maar wat gebeurde daarna? Dan was het opeens van jou. Nu vinden we tulpen niet meer zo boeiend. Ja, dan op een gegeven.
Het gaat er iets minder hard omhoog. En dan denkt iemand nou, misschien is nu het moment om er even uit te stappen. En dan op een moment dat iemand uitstapt. Dan gaat die meter naar beneden en dan denkt iemand anders oh, dan moet ik er ook uitstappen en vervolgens gaat hij naar beneden en dan wordt het haar redding voor de exit. Dan gaan we met z'n allen door de uitgeholde ondergaan en zal de uitgang.
Dynamiek is wel hetzelfde wat je nog steeds ziet.
In die zin zijn we er niks van aan en uiteindelijk staat er ook niet zo heel veel mensen in. En ze hadden ook niet heel erg veel sympathie van de rest van de bevolking. Is op een gegeven heeft is er ook een wet aangenomen om dat rechters en deurwaarders ook gewoon niet meer bezig mochten houden met iets op een tulpenbollen te maken had. Dus het is vooral heeft het veel impact omdat het gewoon een spectaculair verhaal is. Het is zou niet lullig tulpenbollen dat je volgens mij nu voor een paar cent kan kopen, wat ineens de waarheid er niet zo hoog staat.
Daarmee staat het eigenlijk symbool voor alle bubbels die opkomen. Dit zal nooit in een bubbel zijn waarbij iemand niet begint over over de tulpenmanie. Ja, en je hebt ook opgegeven. De Distimo is different ja, en dat is volgens mij natuurlijk altijd terug te zeggen. Moet ik verdedigen waarom het omhoog gaat? Ja zeg dan dat zijn aanwezig. De meest gevaarlijke woorden die we hebben met beleggen. En als je taxichauffeur over tulpen begint, dan weet je het ook wel.
Die had je toen nog niet. Wat? Wat vind je nou van dat Bitcoin en GameStop daarmee eigenlijk wordt vergeleken? Ja, dat wel. Dat kan natuurlijk altijd alleen achteraf zeggen is op dit moment staat Bitcoin nog heel hoog. Dus ja, je je zal nooit weten wie je wie er gelijk heeft totdat het is ingestort. GameStop is natuurlijk al ingestort. Dus dat is duidelijk een tulpenmanie.
Dat niet alles uiteindelijk instorten.
Nou, ik denk wat ik eerder zei als je iets koopt met alleen de reden dat er in de toekomst iemand is die het voor meer van je wil ver wil kopen, dan heb je misschien wel met een bubbel te maken. Bij Bitcoin gold natuurlijk wel van euh ja, dit is een nieuw betaalsysteem. Dit is een innovatieve technologie en het gaat de bestaande betaalsystemen vervangen. Dat is misschien een goed verhaal, waarom verschillend is? Ik denk dat dat kwam ook een beetje uit jullie bitcoin aflevering.
Dat het bitcoin als betaalsysteem toch niet zulke hele goede papieren heeft? Ja, maar dat was een paar jaar geleden. Was het eigenlijk anders en toen wisten dat nog niet. En toen was bij Portugaels ook nog niet zo duur. Hij maakte een hele grote sprong in de tijd naar 1929. En dat is eigenlijk de moeder van alle beurscrash. Is waarschijnlijk ook de moeder aller bubbels.
En dit is de moeder aller beurzen en grote economische crisissen die daarna kwamen en die volgden op de roaring twenties waar vaak aan gerefereerd wordt. En we hopen dat dat nu ook weer gaat gebeuren en dat mensen die daar hopen hopen dat het vooral veel optimisme is en grote feesten. Maar je had natuurlijk ook heel veel nieuwe technologieën komen. Telefoongrap mensen kregen een auto en je ziet ook dat bedrijven die die maakten die naam heel erg in waarde toe. Het is dus de Dow Jones is tegen doen over 5 jaar zo'n 4 4 100 procent in waarde.
En wat ook gebeurde is dat heel veel mensen gingen beleggen. Want het ging omhoog dus. En deze keer was het ook echt anders dan vroeger. Want vroeger, toen had je nog geen telefonie en die al niet al die technologiereus was een goede reden waarom de beurskoersen hoger waren. Maar wat ook heel populair was, is hefboomeffect leverage met geleend geld, beleggen en brokers die gaven. Toen noem je dan twee dingen margin. Die gingen tot 90 procent van de waarde van beleggingen gingen ze financieren.
Het betekent dus dat je voor elke euro die je investeert tien keer zoveel winst maakt dan als je dat anders zou doen. Maar dat de beurskoersen ook maar 10 procent naar beneden konden gaan. En dan was je al je geld kwijt en daaronder. Dan ging je heel hard verliezen. Dan zorgden die brokers ook wel dat voordat dat ging gebeuren gingen ze automatisch verkopen. En je kon dus.
Dat was een systeem dat hier ook veel meer kon verliezen. Niet alleen je inleg, maar meer dan dat.
Of ja, dat je met geleend geld. Beleggen is gewoon heel veel risico en dat betekent dat je als je winst maakt. Gaat het erom? Gaat het heel hard. En als je verlies maakt gaat het ook heel hard. Maar is dat niet een beetje de trendy? Dus aangezien die toen al was en er nu nog steeds Ariq is? Is het moment dat de beurzen heel lange tijd omhoog gaan. Dan gaan steeds meer mensen beleggen met geleend geld, is de de hefboom.
Er komt heel veel druk op. Veel mensen voelen zich steeds veiliger omdat het gaat de hele tijd omhoog. Dus ja, dan word je steeds comfortabeler. En dat is eigenlijk toch een patroon. De beurs zakt. Wie gaat zich opbouwen? En op een gegeven krijgen mensen steeds meer vertrouwen. Die gaan steeds meer handelen met geleend geld en aan de. De hefboom wordt steeds groter en op een gegeven moment is er een correctie. En dan moet iedereen krijgt een margin call.
Iedereen moet z'n onderpand bijvullen, maar dat lukt niet. Nou verkopen, verkopen, verkopen en dat zorgde voor meer verkopen. Zo krijg je een hele IS waterval effect van. Maar dit is eigenlijk iets wat zich gewoon non-stop herhaalt eigenlijk. Dan krijg je een soort paniek waarbij iedereen zegt ik moet eruit en niemand wil meer kopen. En dan valt eigenlijk ook de bodem onder de beurskoersen weg.
En waarom? Waarom weten de moeder dan vooral de crisis? Was die paniek zo extreem groot of ging het zo extreem hard?
Ik denk dat het vooral komt door de enorme economische recessie die daarop volgde. Want omdat er ook zoveel mensen in zaten wat wel eens veel als het even kon kijken. Maar ik denk dat 20 procent van de Amerikanen ongeveer belegt. Maar dat waren ook mensen die er zo met zoveel Leffers zoveel geld in zaten dat ze ook gewoon al hun geld kwijt raken. Dat heeft nogal impact op de consumptie. Veel banken zaten er ook in en daar had je investment banks die handelen voor eigen rekening en die in IPO's risicovolle werken en spaarbanken.
Die zaten samen, maar die viel al spaargeld kwijt. Dat betekent dat de consumptie nogal inzakt en daardoor komt er een enorme grote economische crisis. Die duurde ook heel lang, want toen was de overheid was nog veel meer in Nachtwake staat die niet intervenieerde. Daarna zijn ook dingen gekomen als de New Deal. Er was heel veel politieke onvrede. Er is daarna nog een soort oorlog gekomen waar ook nog veel over geschreven is. Zo'n oorlog. Hoelang heeft het geduurd?
Nou, ik denk dat de depressie is met de New Deal van Roosevelt. IS is in Amerika wel redelijk goed gekomen, maar je hebt in Duitsland. Die zat na de Eerste Wereldoorlog, kreeg nog enorme herstelbetalingen. Die konden daar helemaal niet bij halen. Daardoor is Hitler dus mede dankzij de economische crisis veel groter kunnen worden. Ik denk ook dat het. De economisch kans is heel erg in die tijd gevormd van ja, je moet voorkomen dat er zo'n paniek ontstaat.
Je moet anti cyclisch begrotings overheid om dus juist als het slecht gaat met de economie als overheid wat meer te doen. Als het goed gaat met de economie als overheid wat minder te doen. Je ziet dat heel veel van de economisch beleid uit de jaren zestig tot begin jaren 70. En dat is heel erg. Die Kasia is een consensus waarbij iedereen het erover eens was. Na dit alles zou er slecht in, mag nooit meer gebeuren en we moeten als overheid altijd sturen om te zorgen dat er weer zoiets greetings met de economie gebeurt.
Het is in de jaren 70 al heel erg uit de mode geraakt toen hij zei dat de overheid veel te groot is geworden. En nog even terug op een gevolg van 1929, voordat in de jaren 80 doorgaan. Want dan komen weer grote veranderingen waarbij er weer nieuwe nieuwe soort crisis kwamen treden handelen. Op Margin met 90 procent levert dat. Dat is heel erg teruggeschroefd. Is dit het bookies die zij nu? Die gaan nu tot 50 procent. Dit soort Bakels Itna te voorkomen en een andere hele belangrijkste class Tiago act.
En dat is een wet die is aangenomen door het Amerikaanse Congres. En het meest bekende wat daar uitkwam is dat men investeringsbanken en consumenten banken is gaan scheiden. Waarom deden ze dat? Omdat men bij consumenten banken ook hun spaargeld beveiliging heeft ingevoerd. Dat was vroeger in Nederland al zo'n 20.000 euro. Dat is in 2008 verhoogd naar 100.000 euro. Want op moment dat je spaargeld daar niet veilig is, dan maak je ook heel kwetsbaar tegen een bankrun. Dat men zeker een bank gaat failliet.
Ik ga snel mijn geld terughalen. Maar ja, als iedereen dat doet gaat de bank failliet. Maar omdat men die risicovolle activiteiten dus weg wilde halen, zei men ook vandaag mag zakenbank hebben. Maar die mogen dan geen consumenten geld hebben. Dat komt doordat bedrijven er hele belangrijke werd. Nou ja, natuurlijk die Keniaanse concensus gehad. Na in de jaren 70 80 naar een heel ander verhaal, ging het allemaal wat minder met de economie. En toen kwam het neoliberalisme over als hij Hainje, Reagan, Thatcher jaren begon.
Eigenlijk vooral waarmee men zei dat de overheid is het probleem en niet de oplossing. En het moet allemaal kleiner.
Ik heb mijn fragmentje van Margaret Thatcher. Dat zegt Actief Later.
Een schot op de paal, al trok Hauert to run deals al gauw, want zo'n deal stak zelfs zo de duurste ownership in elkaar. Niemand anders was toen Lommel op haar slaapkamer not too inlands is is, dus dat is heel bekend uit die tijd.
Wij hebben nog veel meer revoluties. De idee kwam op waardoor berekeningen over risico's in portefeuilles die vroeger met de hand bijna niet doen waar ik kon niet door computers gedaan worden. De met Mariko Finanz of het toepassen van wiskundige technieken werd enorm verbeterd. Uit de optie aflevering kan ik ook de blik Charles formule. Die komt ook uit de jaren tachtig, waarbij men de waarde van de opinies veel beter kon rekenen. De modderen portfolio theorie, waarbij men een optimaal risico en rendement kon afwegen, werd verbeterd met een geschiedenisboek bij wat je allemaal zou denken dat je mouw schudt.
En van de tijdlijn. Nu hebben we zijn evga en we gaan nu 19 jaar 70 80 jaar. We zijn van 19 tot 30, dus de manner van Christus zijn we een hele grote sprong, de grote sprong gemaakt. Maar we hebben nu niet echt over een crash, meer over een bepaalde ontwikkeling ontwikkelingen. Ja, inderdaad is dat maar zo belangrijk om de volgende crisis. Het is dus allemaal heel interessante ontwikkelingen die gewoon veel financiele innovatie inluiden, waardoor het dus meer mogelijk was, maar ook allemaal nieuw is.
Er gebeuren wel als dat onverwachte dingen en een van de dingen die daar in zaten is dat veel van dat soort modellen werd gewerkt met de normale verdeling. Wat even vraag tussendoor is dit een beetje mijn Israeliers? Deformatie werken van uitgaat dat iedereen weet wat het is een normale verdeling.
Na een normale verdeling is en zo'n wiskundige grafiek toch duidelijk was dat afgeleefd.
De normale curve van de Belcar ligt nog even toe. Wat is dat ook na de normale verdeling? Wordt eigenlijk heel erg gebruikt om een verklaring te geven hoeveel verschillende ergens tussen kunnen bestaan. Misschien het makkelijkst om voor te stellen is hoelang is de gemiddelde Nederlander na de uitreiking niet hoeven in 80 ofzo? Je kan al zien dat het over mannen nog. Ja ja en dan kunnen we met de standaarddeviatie kunnen we ongeveer zeggen Verna. Laten we zeggen dat tweederde van de mensen valt over tussen 10 centimeter onder en 10 centimeter daarboven.
Ja, dan heb je ook nog 2.
Standaarddeviatie is dan een heel klein. Is standaardafwijking standaardafwijking. Ja. En dan kan je zeggen dat ongeveer 95 procent van de mensen die valt binnen 20 centimeter daaronder 20 centimeter erboven en er zijn nog wel mensen in is een nog kleiner en nog langer. Maar dat wordt heel zeldzaam en eigenlijk bijna onmogelijk. Komen later ook nog terug als het over The Black Swan hebben. Ja, maar in ieder geval kwam het erop neer dat men ook ging kijken naar hoeveel beweegt de beurskoers na verwachting?
Is dat? Wat is de beurskoers vandaag? Dat is ook een beetje mijn grootste met mijn beste. GOK voor wat de beurskoers morgen is. Ik denk dat ik wel bijna zeker weet dat die binnen +2 of 2 procent van wat het vandaag is dat daar ga ik erbovenuit naar kijken. Ook wel een beetje naar de VIX. De angst Meeter die gekte ook al een beetje in staat. Die hoogten is het wat meer is het algemeen. Ook van de de volstond op de VIX stond op 20 in de jaren 80.
Dan kan je eigenlijk zeggen dat dat van de ene op de andere dag dat de beurskoers meer dan 5 procent hoger of lager staat. Die kans is eigenlijk eens in de 110 jaar, dus heel erg klein. De kans dat de beurskoers meer dan 20 procent hoger of lager staat dan vandaag. Die kans is anderhalf met 60 nullen jaar, dus dat is ongeveer dat is ouder dan de leeftijd van het universum. Dat kan gebeuren, dus dat was niet mogelijk.
En daar waren alle risico modellen op ingericht en alle opties mee geprijsd. En alle diversificatie schema's gebeurden toch. Maar dat kon niet na doen als er dus al paniek en iedereen in ging.
Tuurlijk ja, automatische handels agreement ook al. Maar waar gingen automatisch verkooporders nog meer naar beneden gingen? En dat was een enorme schok. Dat is zwarte maandag en hebben het over 1987.
Dow Jones is gevallen. Wat grappig eigenlijk dat we zeggen dat kan niet. Maar dat suggereert dus dat beleggen niet iets is waar je een kansberekening op los kan laten.
Ja, inderdaad, dit is een heel goed punt. En daarbij de zwarte zwaan komen daar terug. Je daar eigenlijk een andere manier van denken voor moet hebben. Zwarte Maandag heeft niet echt een hele grote recessie tot gevolg gehad. Het is vooral iets van de financiele markten zelf, maar wel echt een enorme schok voor iedereen die daar was. Dus opties die vroeger in het met alleen een normale verdeling werden geprijsd. Die onderschatte eigenlijk de kans op een hele grote beweging.
Toen waren die put en co opties die helemaal in de staart van de verdeling zaten, dus die ver weg zouden de water heel goedkoop. De mensen die die toen gekocht hebben omdat ze sowieso al nooit in de normale verdeling geloofden. Die zijn toen heel rijk geworden. Nageven die handelaren was Nassim Taleb Libanese oliehandelaar nu ook in ruste, zoals hij zelf grana schrijver geworden van vele interessante boeken. Maar die was daar toen handelaren op de vloer. En die gelooft nooit in de normale verdeling.
En die heeft hij toen. Die heeft hij toen gekocht. Maar hij is eigenlijk dus multimiljonair geworden op die ene dag. Ja, daar heeft hij zijn financiële ondergang. Ik had mijn dank. Ja, en daarna is die boeken gaan schuiven.
Puur omdat u niet gelooft in die normaal verdeling, wat u dus goed had. Ja is is zat. Zijn er zo. Af en toe loopt er iemand rond die echt extreem slim is en hij of die misschien wel heel veel geluk heeft.
Of wist u het zelf ook? Ja, dat weet je. Dat weet je nooit. Dat is ook iets wat vaak in zijn boeken wordt beschreven. Als je kijkt naar de winnaars en dan ga je beredeneren waarom zij winnaar zijn geworden. Kijk bijvoorbeeld naar Bill Gates en Rijksmunt wereld. Het is alweer iets goed te hebben gedaan. Nou, hoe is die rijksmark de wereld geworden? Nou, dan ga je levensloop kijken en dan zie je nou universiteit niet afgemaakt.
Als ik dat dan ook doe, dan word ik ook zo rijk. Nou, dat is dus een denkfout. Want voor Bill Gates zijn natuurlijk heel veel andere mensen die universiteit niet hebben afgemaakt die niet zo rijk zijn geworden. Dus ben ik daar al zijn dat ie geluk heeft gehad. Maar hij legt wel heel erg goed uit de boeken Willibald. Even dacht ik maar wacht hem, want binnen de universiteit niet afgemaakt?
Nee. Dan zit naast dat niet werkt. Zou hij dat voor deze hele pijnlijke boodschap? Maar als ik zie hoe je nu met deze podcast bezig ben is, ben je wel op weg naar Bill Gates. Kijk ik Gaya er voorlopig elke dag een beetje naartoe, toch? Van een lange wandeling nog. Maar ja, maar om mijn verweer terug te pakken naar de tijdlijn. Waar zitten we nu? 1987 is nog een andere ding. Wat ook uit je uit die tijd komt is dat beurze nu surfboard brekers hebben.
Dus vaak als er een grote beweging is geweest, wordt de beurs even stopgezet, kan iedereen weer tot rust komen en dat heeft even geholpen om de paniek. Wat? Wat? Dan wordt de Vermin een half uur stilgelegd ofzo. Ja, dat verschilt BPR, ze hebben allemaal wat anders een paar keer gebeurd. Korona gebeurde dat heel vaak, maar dit zijn Blackman. Na in die zin relatief klein vergeleken met de slagvelden tot 1921 heeft aangericht. Maar wel een hele leerzame voor risico modellen voor derivaten.
Voor IT systemen en dus voor beurzen. Dat is beter dan twee jaar later. Is de beurskoers ook alweer volledig hersteld. Het is ook een loutere, nietzo niet zo'n slagveld als die die anderen nu toe is daar nog een crash tussen doorgekomen. Ook een relatief kleine, maar wel een interessante gegeven het het nieuws wat we hebben in de jaren 80 zijn ook de tijden van de financiële wiskunde. Toen zijn ook de Nobelprijs voor de Economie gingen naar natuurkundigen die zich met derivaten prijzen bezighielden, zoals plekken en shows.
Wij zeggen waar je de vorige keer dat je. Het is ook de tijd van de hedgefunds. Dat is precies een hedgefund, dus eigenlijk gewoon een soort vermogens fonds. Maar die gebruiken we geavanceerde technieken dan. De meeste vermogensbeheerders die vaak alleen lonen niet gewoon alleen long aandelen lang vasthouden. Hedge funds. Daar mag je alleen in investeren. Op moment dat je een soort bepaald vermogen erin legt, dus vanaf een miljoen of 5 miljoen. Daardoor vallen ze buiten de normale regulering en mogen ze veel risicovolle technieken doen.
Zij doen vaak dingen als het ene aandeel long gaan, in het andere short gaan, zullen ze die tegen elkaar weg kunnen strepen. Een hele bekende in de jaren 80 was een Long Term Capital Management en die hadden ook een aantal van die Nobelprijswinnaars aan het roer staan. Daarmee kreeg het stuk. Dat was voor de verkoop was het heel goed en dit was zo'n hedgefund. Dit was een hedge fund hebben we nog tussendoor, want je vertelt het ons of het logisch is.
Dus als je meer geld hebt, dan mag je dus ook meer doen aan de vermogensbeheerder. Misschien niet zo dat je zoveel moet inleggen, maar niks ben. Mogen ze heel veel inleggen en mogen ze dat?
Dat zijn mensen die proberen consumenten te beschermen. Ze gaan ervan uit dat iemand die 5 miljoen kan investeren wel iets beter financieel onderlegd is dan iemand die misschien 100 euro spaarloon eigenlijk.
En dat staat ook veel meer op het spel lijkt mij. Ja, dat klopt. Met name kijken als die miljonairs zelf hun geld verliezen is dan nog tot daar aan toe. Je hoopt dat ze nog genoeg over hebben om daar niet niet niet in de bijstand terecht te komen of hun Lamborghini moeten verkopen. Nog erger. Maar in dit geval was het Hertsens zo groot geworden, omdat ze namelijk in de eerste jaren ook 40 procent rendement maakten, dus werden nog populairder.
Iedereen wilde aandelen. In dat hedge fund is ook steeds meer geld te beleggen, waardoor ze hun positie steeds groter moesten maken. Ook dat hij het vindt, geloofde heel erg in een normale verdeling. Wat hij wist, die gingen niet uit van grote bewegingen. Die kunnen we eigenlijk negeren. Dat zit daar vaak wel in, want dat maakt niet uit. Maar toen was er een of andere roebelcrisis in Rusland. En toen in één keer ging één van die strategieën die die blies op en stortte het hele hedgefonds in.
En het was niet alleen een paar miljonairs die daardoor armer werden, maar ook alle banken die toen zaken hadden gedaan met dat hedge fund. Die waren er tegenpartij. En op een gegeven moment was het de schade die dat hedgefund kon doen was ongeveer 2,3 miljard dollar en dat was zoveel geld dat dat op een gegeven het hele financiële systeem te gronde leek te richten. Dus er zijn allemaal grote investment banks. Die hebben een enorm reddingsfonds opgezet om dit. Dit had dus eigenlijk te redden om daarmee in het instorten van het financiële systeem te voorkomen.
Bijna alle grote. Ja, eigenlijk wel ja. Dit was de eerste waarschuwing naar voor. Het kwam daarna nog een keer wat groter terug. Eigenlijk alle grote investeringsbanken. De grote zakenbanken hebben daar aan meegedaan. Alleen Bear Stearns, die zei van ja, we doen niet mee. We gaan wel freeride op al die andere investeringsbanken doen. Dat zijn die andere investeringsbank overigens niet vergeten is. Dat kon per sterns nog een keertje tegen. Het valt mij wel op dat.
Dat hebben we nagaan wat zakt bij het nieuws over. Maar het blijft nog steeds dat de zakenbanken geld lenen in de in al die hard shit en dan nog steeds daar extreem van risicomanagement. Ze zitten daardoor eigenlijk constant met het financiële systeem een beetje te grabbel. Als ik een vuurtje aan Pym verkoop, dan dan zijn we eigenlijk aan elkaar verbonden. Dus als Pim failliet raakt, dan wordt dat ook mijn probleem. Ja, dat is daarom goed om inderdaad altijd een goed beeld van je klanten te hebben waarmee je zaken doet.
Maar dat soort idee wat volgens mij constant fout gaat. De bank die dan denkt oké, ik leen het uit en daardoor verleg ik het risico naar de andere partijen en ik krijg daar gewoon een VIO. Maar dat is natuurlijk allemaal niet zo. Maar als die partij Vitra ben jij het ook?
Precies. En daar zijn natuurlijk ook verzekeringen voor. Maar ja, je ziet dat. Na een crash is iedereen altijd heel voorzichtig. Maar daarna nemen mensen ook steeds meer risico. En een andere ontwikkeling die in de jaren 80 plaatsvond en ook weer eigenlijk de volgende paar crisissen inluidt, is het centrale bank beleid van de Ferrari van van Amerika. En de baas daarvan was Alan Greenspan. En dat was ook toen echt een. Die had ook een goddelijke status. Nadat kennen we eigenlijk nu nog steeds?
Hadden centrale bankiers soms goddelijke status hadden en eigenlijk wat hij deed was elke keer op moment dat het economisch even tegenzat, bijvoorbeeld bij Blackman of met de Golfoorlog of met de Mexicaanse peso crisis. Het allemaal kleine crises en ook met long term capital management. Dat hij dan gewoon de rente verlaagd euh, staatsobligaties gaat opkopen en quantitative easing gewoon Kossmann bans gaat wolkeloze draaien. Oh nee. Dus elke keer als er ook maar iets mis dreigt te gaan, dan doe je nu nog beter.
Dat zijn ze inderdaad niet gaan doen. Daarom zeg ik oh nee, zeggen ze weer al die instrumenten in om te zorgen dat de beurs toch weer omhoog blijft gaan. Twee effecten. 1. Moral hazard, oftewel beleggers gaan gewoon wennen aan het idee van beurskoersen. Kunnen eigenlijk niet omlaag, want dat komt. Alan Greenspan, die zou beweren dat ze daarna weer omhoog gaan. Dat wordt ook wel de Greenspan put genoemd, een put optie die eigenlijk gewoon de verzekering is tegen alle US, alle dalingen van de markt en omdat de rente heel laag wordt.
Begin je mensen te dwingen om dat op hun spaarrekening? En het hele businessmodel van banken is eigenlijk ook rente omdat die zo laag worden omdat steeds meer risicovolle activiteiten op te zoeken om nog iets van rendement te halen. En ze zullen allemaal in de jaren negentig. Maar het zou zou niet verteld kunnen worden en zeggen ja, beurskoersen is toen wel even wat tikken gehad, maar niet niet iets heel serieus. Dus ja, het zal wel evenveel zijn, maar dit dikwijls vrouwen.
Is het wel goed dat het fonds zo groot kunnen worden dat ze het hele financiële systeem kunnen bedreigen? En ja, daar is concreet niet zo heel veel mee gebeurd. Want daarna? En we hebben in 2008 moet nog komen, want we gaan nu meer richting het nu. Ja, we komen nu langs te raken naarmate we verder praat volgens mij. Dan is de volgende. Als we een je had net in 2008, maar daarvoor zit er natuurlijk nog een.
De dotcom bij. Dat kan bij beleggers weer over een bubbel. Ja, precies is eigenlijk een hele klassieke bubbel ook gewoon wat je ziet bij nieuwe technologie. Er komt een nieuwe technologie op. Heel veel bedrijven starten daarin. Dat was toen de IT informatica. Dat zou alles veranderen. Het businessmodel van veel van die bedrijven leek ook heel erg op elkaar. Groei, groei, groei en we mikken er alleen maar op om een monopolist te worden. Iedereen wilde meedoen.
Beurskoersen gingen omhoog. Meer mensen gingen meedoen. Koersen gingen verder omhoog. Nog meer mensen gingen beleggen. Daardoor liep het heel erg op. Wat mensen niet realiseerden was natuurlijk als allemaal monopolist willen worden. Dat kan natuurlijk altijd maar eentje monopolist worden, dus betekent dat al die andere bedrijven moeten verdwijnen. Wat de trigger is. In die zin altijd redelijk willekeurig kan even een soort vertraging zijn, maar op een gegeven moment begint het te vallen.
Dat ging volgens mij wel echt waar. 70 procent zou 60 cent naar beneden ging. Heel hard ja. En het gaat eigenlijk nu weer met het record van die zevenhonderd punten dat er weer terug zijn op het niveau van ja, want dat gaat allemaal over 2013. Net voor de crash zagen. Nou is de euh ja, de mensen die ook verloren waren eigenlijk vooral speculanten. We zien inderdaad dat een aantal bedrijven uit die tijd. Die zijn goed. Hebben ze Microsoft?
Apple bestonden toen allemaal al. En dat zijn inderdaad die paar producten spaarproduct bedrijven geworden die wel monopolist zijn geworden. Maarja dat ze zo'n bubbel trekt natuurlijk ook allemaal foute bedrijfjes aan. Je hebt een tijdje gehad dat mensen niemand meer informatica wilden studeren. In het algemeen is het gewoon niet. Ik kan me dan ook worden video's herinneren dat er werd gezegd dat het internet deze frit zou, dat het echt belachelijk werd gemaakt. Wie zijn wij eigenlijk? Dit klopt allemaal wel.
Een internet is heel groot geworden. Een aantal bedrijven ervan zijn inderdaad enorm dominant en heel veel waard geworden. Maar je weet nooit van tevoren welke van die bedrijven dat zijn. Maar de stad is van daar naar nu. Vind jij dat er nu een bepaalde bubbel vorming is, wat vergelijkbaar is met Dotcom? Nou, ik denk niet vergelijkbaar in grootte, maar het is natuurlijk wel mensen die met duurzaamheid zei. Iets vergelijkbaars. En ja, tuurlijk, duurzaamheid wordt heel belangrijk en cleane energie dat gaat worden.
Maar je weet niet welke van die bedrijven zijn groot gaat worden. Dat is. Dat is gewoon een hele grote vraag. Canada leek even een beetje in een bubbel te zijn, is nooit gecorrigeerd. Is het niet dat woord voor maan en rijk? Maar in die zin is het gewoon is een nieuwe technologie. En die nieuwe technologie gaat inderdaad de wereld veranderen. Daar ben ik ook wel van overtuigd. Je weet alleen niet. Je weet niet wanneer en wie, wat het zomaar maar worden.
Hoe dat ook zit bijvoorbeeld. Kijk bijvoorbeeld naar Tesla die die loop al een beetje voor is enorm veel waard geworden. Maar is de waarde daarvan zou heel erg impliceren dat het ook een monopolist gaat worden. Ja maar ja. Je ziet nu dat bijvoorbeeld Volkswagen waar mensen even na die beginnen nu ook al best aardige elektrische auto's te kopen. Dan moeten ze de markt inderdaad gaan verdelen. En misschien wordt Tesla een nieuwe soort Amazon die ongeveer alles opslokt. Maar ja, vinden mensen prettig om allemaal in een soort unieke auto te rijden, omdat het ook een soort persoonlijke expressie is.
Ja, en er wordt Tesla laten spelen. Dat zou best kunnen. En dan is het de huidige beurskoers niet waard. Want is het. Je hebt natuurlijk in in. Volgens meneer Clean Energy. Ik ben hier nog steeds in zit dus niet mijn beleggingen. Beste belegging van dit jaar was volgens mij de 20 als die wel heel goed. Heeft dat nou al een correctie gehad? Ja, maar daarom heb ik ook nooit al mijn geld erin gezet. Maar dat hoort er een beetje bij.
En het circus gaat dat weer. Dus dat. Maar dat dit het narratief van de dood compleet, valt daar ook wel een beetje onder. Er zullen best wat in de IETF zitten die over een paar jaar heel groot zijn worden, maar misschien helemaal niet met Monopoly zijn. Want nu projecteer ik alweer van hoe internet werkt over Oekraïne. Energie gaat werken. Misschien is dat de hele gefragmenteerde markt. Dat weet ik niet. Ik heb. Ik heb toevallig Alphen afscheid van genomen.
Daar heb ik een hele mooie rit meegemaakt. Maar dat gisteren die dag. Dit jaar was me ook iets van 30 zijn. En misschien zal er maar één partij op bed. De dame is denk ik voor Churchyard Industrieën echt opkwam. Kan je volgens mij beter een IETF hebben dan losse aandelen? Krijg je dat heel goed? Veel Campinas later ook wel terugvind?
The Black Swan wel interessant is, want toen werd uit 2008.
Ik denk dat dat. Nu kan iedereen zich dit wel herinneren denk ik. Ja ja. En dat is. Daar werd toen al gezegd. Dat is eigenlijk nog steeds al zo dat dat ongeveer even groot was als die crisis van 1929. Ook vooral door de enorme crisissen die daar opkwamen. Daarna kwamen er, zoals een eurocrisis en bankencrisis, allemaal van dat soort dingen. De huizenbubbel knapte, maar misschien dat de ontwikkelingen daarvoor nog even schetsen. Ik heb gezegd met die Greenspan Potargent was heel laag.
Mensen gingen op zoek naar meer rendement en. Er was heel veel overheidsbeleid om iedereen in een koophuis te krijgen. Ook mensen die misschien niet zo heel stabiel inkomen hadden. Maar ja, men ging met de hypotheek huizen. Men dacht eigenlijk huisprijzen gaan eigenlijk alleen maar omhoog, want die zijn nooit naar beneden gegaan. Dus dan is dat veilig. Dus ja, wat kan eigenlijk misgaan? Er zit een heel stuk financial engeneering Hanus technology in finance. Eigenlijk was daar de als een heel mooi product bedacht.
Dat heet de sidy over de collateral debt obligation. Misschien de makkelijkste manier om dat uit te leggen is dat je een soort IETF heb van hypotheken. Dit is een bank die sluit om hypotheken af met mensen die een huis kopen en na die stop die allemaal in één soort fonds en hakt dat weer in kleine stukjes, waardoor het doorverkocht kan worden. En daarmee heb je eigenlijk een soort gebundelde hypotheek. Dat kan altijd wel eentje failliet gaan. Denk aan mooi hypotheken, niet betalen en aan die kant sowieso vrij klein zitten.
Een huis onder uitdenken. Maar het is ook redelijk goed gespreid. Dus je hebt er als er een paar niet kunnen betalen is het niet zo heel erg erg en is dat ook allemaal mooi. Mechanismes senior met allemaal laagtes. Maar dit is een samenvatting van de big short. Ja, Big Short is inderdaad een en een film die dat een paar van die beleggen euh, die dat heel mooi beschrijft in vergelijking met IETF. Want ik snap natuurlijk als geen ander wat in die missie tfv.
Iedereen is immers zwerfkatten. Klopt inderdaad.
Nee dus ik snap nu kan ik wel enigszins Sakalis gaan zitten. Ja zeker? Ja, maar Paul kan beter. En wat daar ook nog bij bijzet is dat. Je hebt die studio's waar geen aandelen maar soort obligaties en obligaties krijgen altijd een rating. En het is eigenlijk drie grote bureaus en 40 sterren. Een Poor's Moody's die die rating geven en dan een triple E was heel erg veilig. En dan junkstatus zoals na een T of B. Het verschilt een beetje per rating zie drie dingen.
Die krijgen een rating. En dus die werden doorverkocht. En uiteindelijk had iedereen die op de balans een jaar rente was zo laag. Je moest iets anders zoeken en dit was net iets hoger, dus het ging ook naar gemeente en er wat gebeurt er op een gegeven moment? Die huizenbubbel, die stort in en euh ja, dat was eigenlijk niet bedacht. Dat ja, daar kon wel. Een paar van die mensen kon de hypotheek niet betalen, maar is het ineens allemaal tegelijk gebeurde.
Toen stortte neer, gingen al die studio's waren ging, ging heel hard omlaag. En omdat iedereen die die studio's had ging iedereen in het rood. Je had de mogelijkheid om die studio's steeds door te verkopen, dus degene die die hypotheek afsloot die nog wist van nou. Dit is misschien niet zo'n héle betrouwbare partij. Die stond zo ver af van degenen die de Celio uiteindelijk in zijn portefeuille had. Die gemeente ergens in Zuid-Duitsland. Dat had niet zoveel meer mee te maken.
Hij had de bonuscultuur die bij hypotheekverstrekkers krijgen, een bonus als ze heel veel verkochten. Maar als het al mis ging hadden, hadden ze eigenlijk geen verantwoordelijkheid voor ze hadden. Ze hadden wel profijt van als het goed ging. Bij veel banken was er ook kritiek, want als het goed gaat Turkije, zeegod, de bonus. En als het misgaat, dan moet de belastingbetaler ze uit redden. Er zal heel weinig skin zoals dat heet en dus ik Klami.
Grote problemen. Limon Brothers ging failliet. Dat is de. Dat is de eerste. En omdat Lime Brothers failliet ging, dat had weer.
Dat zat weer. Had weer zoveel contracten derivaten met andere banken, waardoor andere banken ook enorm in de problemen kwamen.
Spaarders kwamen in de problemen, want die dachten die die zaten er weer verbonden met die zakenbank omdat die classico was was opgeheven. Daardoor kwam een enorme bankencrisis en daardoor dus ook een enorme economische crisis. Het had de eurocrisis in Europa nog tot gevolg. Heel veel ontslagen. En euh, ja, wat is er gebeurd? Er is heel veel regulering toegevoegd, dus het wordt veel minder en minder makkelijk om hypotheken te verstrekken. Banken moeten veel meer hypotheken zelf aanhouden, zodat ze ook verantwoordelijk zijn voor als het een keer misgaat en voelen ze dat ook zelf in een parva.
Wat een perfectionist, terwijl ze iemand waar we het eerder over hadden in 1981, die je handelaar op de beursvloer die toen financieel onafhankelijk is geworden, is daarna filosoof geworden in over risico, over extreme gebeurtenis. En dat is net Taleb. Die had vlak voor 2008 en 2007 een boek gepubliceerd. Van dat heette The Black Swan in 2007, wat eigenlijk gaat over dingen die je eigenlijk een hele kleine kans hebben, echt een hele grote impact kunnen hebben en dat mensen psychologisch moeilijk in staat zijn om dat te kunnen voorspellen in Nabloes.
Het boek heet The Black Swan is een essentieel punt dat je het niet kan voorspellen. Nee, het is het moment dat je gaat zeggen vernauwde. Gaat nu een lijst maken wat de toekomstige Black Swan zijn. Dan zal Taleb heel erg boos worden. Want dat is nou juist de essentie dat je alleen achteraf kan zeggen van ja nee, maar toe konden we dat wel. Daarom is de Karolingisch is dus ook geen blekker roman. Crisis zal geen black swan noemen, want we hebben eigenlijk voortdurend epidemieën gehad.
Sommige werden wat groter dan de andere. En we hebben natuurlijk eerder gehad als de Spaanse griep in de jaren 20 wist eigenlijk precies wat voor impact dat had en wat de maatregelen zouden zijn dat mensen de grenzen dichthouden voor de lage draaiboeken klaar voor als het zou gebeuren.
Precies daarom was de kroningen een mannetje, dus gered moet worden door de overheid tijdens een cronin crisis, wat niet voorspelbaar is. En dan heb je eigenlijk je risicomanagement niet goed gedaan. Als je bijvoorbeeld in een luchtvaartmaatschappij ben, kan ik misschien het management niet direct de schuld geven, want de concurrentie is heel hard op de rem. Op tarieven verzekeren is duur, maar dat wel winst. Maar geld verdienen op een moment dat alles goed gaat, maar op een moment dat de kroning crisis komt.
En ze moet allemaal door de overheid gered worden. Dat is natuurlijk niet de goede verdeling van risico. Dat is een ander boek van Taleb, dat eens kennende, die dat heel mooi beschrijft. Maar The Black Swan. Waar gaat het over na? Het is niet heel praktisch, dus geen beleggings boek, al is het heel populair. Het is meer filosofisch, schrijft u over de jeugd in Libanon en alle extremen en dingen die die heeft meegemaakt. En het gaat ook heel erg veel over psychologie.
Dingen die een paar afleveringen geleden die je hebt behandeld, die komen daar ook al heel erg veel in terug. We hebben ondertussen geleerd dat beleggings, boeken en economie zo dat eigenlijk minder relevant is als blijkt. Het gaat er veel meer over, denkt de filosoof, is zijn betere beleggers en een stukje psychologie is het misschien wel belangrijkste onderdeel van beleggen. Naam wordt deze boeken heel erg aangeraden door beleggers? Ja, en hij beschrijft daarin heel mooi DS 2 landen.
Het ene heet medio Christan gemiddelde land en de ander heet extreem Stan. En hij zegt dat mensen en heel erg ingesteld. Alsof de wereld in gemiddelde stand is. En dan kijken bijvoorbeeld weer naar euh, we pakken 100 willekeurige mensen op straat. Dan hebben we die gemiddelde lengte. En we weten dat als we daar 100 andere mensen een willekeurig ander mens pakken, dat het niet heel erg veel gaat veranderen. Nou kijk bijvoorbeeld naar het vermogen van mensen, dan zien we ineens hele grote verschillen.
Want we weten dat de meeste mensen in Nederland. Die hebben ongeveer 13.000 euro aan vermogen. Dus als we 100 willekeurige mensen pakken, dan zouden we ongeveer op een gemiddelde van 13.000 uitkomen. Nou blijkt toevallig één van die mensen. Charlene de Carvalho te zijn van Heineken, die op nummer één staat in de Quote 500, heeft een vermogen van 14 miljard pak madammen die 100 mensen. Ineens is het gemiddelde 140 miljoen. Ja ja, dat maakt nogal uit wat ze hier nog meer in extremis dan.
Ik kijk naar boeken zijn de meeste boeken boeken die ongeveer honderdduizend keer verkopen. De meeste boeken worden eigenlijk nauwelijks gelezen en je hebt dan drie nachten ineens Harry Potter. Dat het over de hele wereld wordt gelezen en extreem veel boeken heeft gelezen. Hij ziet in de financiële wereld dat er gewoon heel erg vaak over naar extremisten moet kijken om goed te liggen wat wat dat is. En dat zijn dus vaak bleek. Wat is de definitie van Black Swan? Het is een compleet onverwacht.
Ten eerste, ten tweede heeft de enorm geldende inperkt. 3. Pas achteraf kan je goed verklaren waarom het waarom het zo gebeurt. Dus ja, euh, de 1987. Ja ja, normale verdeling. Maar we hebben dat ook aangenomen. En ja, en als je kijkt naar die verkooporders en automatisch algoritmen was het op zich ook wel logisch. Dat was inderdaad maar minus 50 dan ook makkelijk min 50 achteraf. Maar net daarvoor is bijna iedereen zeker dat het nooit nooit kan gebeuren.
Een ander voorbeeld dat er vaak inzit is dat over over een Calkoen is. Een beetje Amerikaans voorbeeld mag hij op de nationale feestdag van Amerika Thanksgiving Day eten is altijd kalkoen. Die wordt 100 dagen, wordt verzorgd door mensen. En dan denk je na een paar dagen het zijn echt aardige mensen. Ik ben nu echt heel erg zeker. Als ik nu gewoon door projecteerde zou ik oneindig blijven leven. Maar dan de dag voor het gezin, want ze voeden muizen.
Ze in een hek van huis, zodat ze ook de katten en zouden er niet bij kan komen. Ze worden beschermd. Van ik word behandeld als een keizer. Ja ja, er moeten hele goede mensen zijn. En dan ineens wordt ie onthoofd met Thanksgiving. En ja, achteraf was het inderdaad logisch dat ze wilden een vetmesten en dat soort dingen. Maar ja, voor die kalkoen is het inderdaad echt een echt een black swan.
Dit zijn allemaal negatief, blijkt wel af en toe een pleziertje. Dus voor Koen wel. Koop gewoon achteraf Kandy. Was het een Black Swan die werd onthoofd? Al had het kunnen weten. Nou ja, achteraf kan al die dat kunnen weten, want er werd die dik gemaakt om beschreven te worden. Ja, het is 11 september. Was bijvoorbeeld echt een black swan voor. De beurskoersen gingen meteen Type-C naar beneden. Dat kwam van buiten. Niemand had het ooit aan zien komen, maar ja, gewoon in één dag 10 procent lager.
En blikvanger wordt altijd geassocieerd met iets negatiefs. Maar dat hoeft natuurlijk niet. Nee, kijk je niet dotcom bubbel. De meeste van die bedrijven gingen inderdaad naar nul, maar er zijn een paar die het heel goedkoper kunnen kopen. Ze zijn hebben ze wel nog een EPL die enorm positief zijn geworden. Ze kan ook gewoon een blootstelling hebben aan een positieve Blakstraat en daarmee over geld verdienen. Ander voorbeeld is bijvoorbeeld de bitcoin. Het is nu geen black meer, want is nu wel bekend in de VS.
Het is gewoon heel duur, maar het is ooit heel goedkoop geweest. Ja, je kon weinig verliezen en wel heel erg veel verdienen, terwijl je pas achteraf kan verklaren waarom het zo duur is geworden. En niet, dat wist je toen niet. Maar nee, dit is natuurlijk een interessante. Nu met die de The Black Swan is het hoe kan je daar nou? Wat kan je daar nou mee als belegger? Ja, dit kunnen inderdaad.
Euh ja, de Nassim Taleb komt wel uit de beleggingswereld, maar hij geeft geen heel concreet beleggingsadvies. Dus je moet een beetje vissen wat? Wat er kan gebeuren als het kijken vanaf de negatieve kant is. Het gaat het heel erg over robuustheid H van US en Corona. Crisis is bijvoorbeeld. En dat is weer een ander boek dat het antifa agility net datgene aan dat heel veel processen in de wereld zijn gewoon heel fragiel. Alles gaat goed zolang alles goed gaat.
Er hoeft maar iets te gebeuren in onze IC's lopen over vliegtuigmaatschappijen vallen om. En ja, dit is gewoon heel, heel slecht in staat om dat te kunnen opvangen. Dat boek heeft mij wel echt geraakt. Ik ben ik ben dan van een beetje door de samenvatting heen gegaan en heel veel over gelezen en dat we nu geen tijd meer voor. Ik denk dat daar een losse aflevering van gaat komen. Ik vind het een heel interessant principe hoe je hoe kan je nou als bedrijf je zo organiseren dat je eigenlijk zit en Fergal blijft?
Ja, Musk is heel erg fragiel, in die zin soms heel kwetsbaar. Of het dat als Mars niet lukt of dat elektrische auto's het niet worden en dat er een of andere technologie is het niks meer. Terwijl Jeff Bezos al een miljoen andere dingen die zou kunnen doen. Komt er bij Tesla basically op neer als de zelfrijdende auto niet komt? Is Tesla niets meer waard dan zijn volledig op? En dat is bij Amazon natuurlijk niet zo. Nee, als streaming niks meer is.
Ja jammer. Maarja dan heeft ie hadden Holvoet. Dus dat probeer niet te kijken van dingen die mis kunnen gaan. Het is maar hele kleine kans. De kans dat het gebeurt zal je als mensen altijd onderschatten. Het gaat er meer om dat je kijkt. Wat als het gebeurt? Heb ik dan een probleem? Zit ik 100 procent belegd en alle aandelen gaan naar nul? Kom er, ga ik dan honger lijden? Dan ben je dus niet black zwemproef.
Dus kerncentrales begrijpen dat meestal vaak beter. Die kijken ook niet zo goed naar de kans dat iets gebeurt, want die die daarvan voorspellen is gewoon heel moeilijk en dat kan je niet goed onderschat. Het gaat vooral om hoe kunnen we zorgen dat dingen die misgaan? Dat is zo klein mogelijke impact hebben. Wat is dat voor aandelenportefeuilles? Die zegt bijvoorbeeld 85 procent stompje in obligaties, zodat dat gewoon heel veilig is en een 15 procent. Stop je in extreem risicovolle aandelen, want daarvan heb je positieve x élections.
Die kunnen 10.000 procenten omhoog gaan en de meeste gaan naar nul. En dan heb je een hele black sportproeven portfolio. Een andere manier? Volgens Taleb had in die columns een heel erg grote discussie op. Zit je wel groot in aandelen met een groot deel van je vermogen? Verzeker je dan ook gewoon tegen grote maakte koersdalingen en koop gewoon putopties. Dat kost gewoon elk jaar geld. Als het goed gaat. Een crèche heb, dan weet je daar ook gewoon veilig.
Dat is waarschijnlijk ook hoe die door 1981 heen gekomen is doordat hij gewoon heeft gezegd. Vindt prima om gewoon een paar duizend euro per jaar te betalen om geen geld te verliezen op momenten dat alles heel hard naar beneden gaat. Schokdemper Ja inderdaad. En dat kost je wel een beetje geld mee. Hoor je je je huis verzekeraar ook tegen brand omdat je daar nu meteen verliefd ben? Jij gaat geen huizen, zeker om geld te verdienen op die verzekering. Dat helemaal niet, de bedoeling niet.
En daar moet je gewoon ook een beetje kijken naar wanneer opties goedkoop zijn. Die zijn nu bijvoorbeeld al redelijk duur in afgelopen jaar, maar wat goedkoper zijn kan je dan een lange termijn Potosi kopen?
Zo ja, groei zal ze een goed stuk geschiedenis.
Ik raakte te moment wel een beetje, dus bang moet ik dus toegeven. Want omdat je gewoon wel parallellen ziet met dingen die vroeger mis zijn gegaan. Obligaties opkopen, rente laag is gewoon. Wat hebben we nou geleerd? Ja, ik denk twee dingen. Één is dat je gewoon heel erg dat je niet teveel moet proberen te voorspellen wat er mis kan gaan, maar dat je wel altijd weet dat er iets mis kan gaan en dat je voorbereidt op euh, dat je dat wel kan overleven zou ik maar zeggen.
En dat je jezelf in die zin robuust maakt. Het is veel beleggen met geleend geld maak je gewoon heel fragiel. Uiteindelijk zijn alle crises zijn wat weer te boven gekomen. We zijn nu bijna een jaartje deed. Enfin, we gaan de Altmaier eigenlijk al in bijna elke beurs. Er komt daar eigenlijk een beetje op neer. Niet met geleend geld belegd. Je gaat goed gespreid en je gaat. Je kent goeie risico's, je doet een beetje soms wat cash of er misschien wat een minder risicovolle aandelen wordt.
Obligaties? Dan zit je eigenlijk gewoon altijd goed. Ja goed, Annadal. Wees geen Calkoen. Dat lijkt me de boodschap van deze aflevering, want het is een gevederde gevleugelde episode, zo lijkt me. Met Swaene Coene Ja, inderdaad ja. Zo ja. En ja, ik heb een Kavala om mijn shirt. Paul heeft een volz. Wat heb jij? Ik heb een leeuw in mijn. We doen deze week geen update, want daar hebben we zeker geen tijd voor.
Wel willen we natuurlijk weer alle nieuwe vrienden van de show bedanken voor het aansluiten. Een berichtje van Bauke dan. Hij is een IT nerd, zegt ie. Als argument extra voor de meiden ben ik gisteren gestart met het beluisteren van de podcast. Euh, abonneren en te doneren en mijn de Giro account af te stoffen. Onze dochters van 14 en 15 jaar en komen uit China. Ik ben sowieso erg geïnteresseerd in Azië en een duurzaamheid, dus daar zal ik naar kijken en mijn beleggingen toch even in een nieuw leuk.
Welkom Bauke. Welkom! Dan gaan we naar het nieuws. En jullie hebben al een paar keer gehint dat er iets belangrijks of interessant gebeurd was. Ja, we hebben er zijn wat Coppen geweest over wat er in een hedgefund omgevallen is en dat bepaalde banken daar een enorm verlies op hebben geleden. Dit klinkt heel erg als de long term capital management die we in de jaren negentig hebben gehad. Euh, niet zo groot. Al weten we nog helemaal niet wat er precies allemaal staat te gebeuren.
De systematiek is toch exact hetzelfde. Het klinkt heel erg als banken die heel erg moeite hebben om rendement te halen vanwege de lage rente. Steeds meer zaken doen met partijen die niet zo heel vlekkeloze reputatie hebben. Dit hedgefund is opgericht door Bill Huang. Ik weet niet of ik dat goed zeg. Dat is een Tiger Cup. Je hebt een haciënda, dat heet Tiger Management. En euh, daar zijn heel veel medewerkers daarvan. Die zijn zelf daar nooit succesvol hervindt.
Heeft toch zijn vergunning. Is toch een keer afgepakt, al om de reputatie van dat ie erg scherp aan de wind zeilt met UPS. We hadden regulering en ook hier heeft ie zichzelf geen hedgefund genoeg maar familie. Of is nou normaal. Zijn family office is vrij saaie beleggingsinstellingen, maar de strategieën van dit family office hadden daar niks mee te maken. Hartstikke risicovol, net als Long Term Capital Management ook long short. Wat het verhaal erg rogiers dat hij heeft aan verschillende zakenbanken eigenlijk van geld geleend, zonder dat die zakenbanken onderling van mekaar wisten dat hij dat geleend had, waardoor die uiteindelijk een extreme hefboom had.
Hij heeft futures in in in de handel in 17. S-tog inclusief een 17's lijkt een beetje op elkaar, maar uiteindelijk komt het erop neer dat je dat je aandelen op marge duwt. Hij heeft hetzelfde aandeel gekocht via derivaten en daardoor stond ie dus niet geregistreerd dat hij ook aandeelhouder was. En dat was ook niet het wisselen. Van tevoren stond ie niet geregistreerd. Hij had bij 5 ofzo zakenbanken hetzelfde aandeel gekocht waardoor die allemaal dacht als hun posities niet zo groot.
Maar ja, als je dat bij vijf banken tegelijk. Dat is positief is dat je komt natuurlijk het interessante, want hij zat dus in heel veel verschillende breisels. Shoppen bij Baidu, dat de Chinese zoekmachine Tencent en Discovery Communications en Viacom van de site CBS. En volgens mij is het eigenlijk. Het zijn allemaal bedrijven die heel hard zijn gegroeid. Echt honderden procenten laatste tijd is het dus heel vragen. Hoe kan dat nu zijn gebeurd? Want die zou zeggen dat gaat normaal als de boel naar beneden gaat, maar via Viacom.
Dat is volgens mij een soort van surprising platform in Amerika van CBS en heeft die hier zomaar een paar honderd procent gestegen door de kroning crisis. En die heeft aangegeven dat ze in een andere missie gingen doen. En omdat ze deze 3 miljard wilden ophalen. Nou, beleggers waren daar dus niet blij mee. En volgens mij zakte door die aandelen emissie de koers met 15 procent. Daardoor kreeg dus de hervindt dus eigenlijk een margin call van een van de zakenbanken.
En daardoor ging de andere zakenbank moesten ze ook mee. En dat zorgde eigenlijk voor dat dus al die aandelen die hij bezit eigenlijk allemaal naar beneden gingen met 30 40 procent. Nu is er weer zo'n waterval effect van het ene zorgen voor de anderen. Maar ja, hij heeft zijn strategie waarin long short is. Dat betekent dat je de ene aan de long gaat in het andere short. Je verdient dus geld. Was die? Ja, ik neem de positie in als de aandelen wat uit elkaar lopen en je hoopt dat ze weer dichter bij elkaar komen wat ze exacte posities waren dat.
Dat is volgens mij ook nog niet bekend. Dus, maar je ziet wel dat de term. Hij is op met name in Aziatische tech fondsen die zijn vorig jaar zijn niet heel constant omhoog gegaan als dingen ineens wat meer gaan bewegen, dan hebben dat soort long short strategieën kunnen het soms wat moeilijker krijgen. En eentje is over die grens gegaan, waarbij de broker die die of zakenbank die dat derivaten contract verkocht heeft, heeft gezegd. We gaan er nu dicht zetten, want dit jaar.
Dit komt ook weer dat die gewoon heel erg grote hefboom had wat tijdswinst is vaak doen. Naja, en op moment dat het dus via margin call stukken verkocht moet worden, ja, dan gaat het ook snel en agressief. En die willen gewoon alle die willen anders gewoon. Het schijnt dat banken die er snel achter kwamen dat dit niet goed zaten, die het als eerste zijn begonnen met alles. Er was. 20 miljard geliquideerd door de degene die dat eerst doen.
Die verliezen minstens degene die het laatste zijn. En dat zijn Nomura en Credit Suisse, maar die zijn wel.
Een kwartaal of een half jaar winst zijn verdampt tot 20 procent naar beneden. Ja, wat is het? Denk je nou dat dit nou dat? Daar zijn nu een beetje verhalen over dat dit nog wel verder meer gevolgen gaat hebben, wat nu nog niet zichtbaar is. Niemand weet precies hoe groot de posities waren. Alleen ja, wat er wat we nu van gezien hebben is het. Is het niet zo groot als Long Term Capital Management? Ik denk niet dat het over.
Valt nog mee dingen moeten hebben, maar het is. Het is gewoon weer zo'n signaal waarvan je denkt van ja. De rente is lang laag, beurskoersen zijn omhoog. Rendement maken is steeds lastiger. Risico nemen neemt steeds meer toe, want het gaat gewoon niet goed met banken. Rendement maken is gewoon echt heel erg lastig. En je ziet dat om nog wat te verdienen gaan ze gewoon steeds meer risico nemen. Euh ja, het is. Het is wel even een wake up call voor mijn verhaal over uitkijken.
Mijn verhaal over banken is denk ik dat over 20 30 jaar het gewone TeleAtlas worden in de vorm van ze hebben gewoon een soort van IBAN en een soort van functie in de samenleving voor spaargeld. Ik denk namelijk dat het een soort circus, humor, banken is. Uiteindelijk door dat denk ik gewoon meer met je NS achtige bedrijven gewoon. Het is niks meer dan gewoon geld ontvangen voor sparen. Het beetje doorzetten naar een hypotheek en wat beheer dat is. Dat is bijna in je Tille 10/2 aan het worden.
Ik denk dat er heel veel innovatie nodig is. Ik denk alleen aan de banken. Ze hebben gewoon nog steeds oorlog met een. Je leest af en toe verhalen dat ze gewoon nog geen systemen uit de jaren negentig hebben.
Maar is het misschien een onderwerp wat we later nog één keer kunnen behandelen? Banken en de toekomst ervan? Ja maar ja. Nou ja, ik via zou kunnen. Ik vind het dan weer echt na. Houd ik er op over. Maar dan denk ik wel heb je een nieuwe Shiro? En wat neem je dan voor Siobhan? Neem je een accountant aan? En ja, wat dit laatste? Wat een bank nu nodig heeft, is dat het geleid wordt door een accountant.
OK! Portfolio Pym Jij hebt transacties gedaan? Ja, daar gaan we het volgende week even over hebben. Ik heb er komt omdat ik namelijk wel echt radicale dingen aan het veranderen ben. Ik merk dat ik te lang stil sta. Ik heb vorig jaar ook verteld dat ik het steeds meer moeite mee heb tot het publiek is. En ik. Ik ben me daar een beetje overheen aanzetten zetten. Ik zit zo diep onderin dat ik eigenlijk denk ik weet eigenlijk helemaal niks.
En waar ben ik mee bezig? Ik moet me gaan vastpakken om daar weer een beetje uit te klimmen. En dus ik moet gewoon gaan bewegen. En dat is een beetje mijn manier om te blijven leren door gewoon veel wendbaarder te blijven, veel meer bewegen. Dus dan ga ik volgende week doen. Dan gaan we het ook hebben over portfolio, weer, grote poort, portfolio updates. En dan gaan we het vooral hebben over van dividend naar waarde aandelen.
Ik ga me gewoon even meenemen in de hele veranderingen in mijn portefeuille, want ik heb wel heel veel transacties gedaan. OK, de waarde van de portfolio ook een goed punt 198 000 300 OK.
En ik sta op vijfduizend 140. Mijn portefeuille bounce. Volgens mij halen we allebei al 5 à 6 weken in dezelfde rains, in hetzelfde ritme, helemaal in sink. En nee, dat gaat niet echt.
Er zijn ok. We krijgen 5 sterren van DDB en ik. Rijx. Sinds Corona helemaal in de podcast een van de betere is deze jong beleggen heerlijk duo. Ondanks mijn wat hogere leeftijd hoor ik in deze podcast weer terug wat ik vijfentwintig jaar geleden al van mijn vrienden de verzekeringsbranche hoorde. Keep it simple. Als je het niet snapt, verdient er iemand iets aan je mooiste compliment van mijn kinderen. Papa, ik zag dat je jong beleggen verslindt. Moeten wij ook niet?
Ja, beleggingsrekening geopend. Jong geleerd. Oud gedaan. Kebab. De Good work. Ga zo door. Nou, heel leuk om te lezen. Bedankt Paul, leuk dat je er was.
Want ook heel leuk om te zeggen nou ja, het is bijna indrukwekkend hoeveel jij weet niet? Dat is inderdaad een geschiedenisboek.
Ja, ja en nee. Dus ja, je bent weer uitgenodigd voor een volgende keer. En wat mij betreft.
Elke keer slaagt ik weer voor de eerste keer slaan. Nog altijd genoeg. Elke keer goed zeg.
Succes met trainen voor de fiets. Wanneer heb je die tocht aan jullie eind juli ook? Heel erg dat die doorgaat op te rukken? Spannend? Ja, inderdaad. Goed, volgende week heeft het al gezegd we gaan het hebben over zijn portfolio. Deed dividend naar waarde aandelen? Kunnen die van jou ook nog even mee kunnen voor mij? Daar heeft men nog wel plannen om dingen te wijzen. Ik zal er even over nadenken. Rest ons nog één ding investeer in je kennis.
Een belegging met vlijt.