Dit is een podcast van de algemene vereniging Radio Omroep, ook wel de Algemene of Radio Broadcast hoofdcast. Hoofdcast. Radiotherapie tegen hips en hysterie. Roy fnrt outcast We gaan het vandaag hebben over de wereld van morgen of hoe moet onze stad eruit gaan? Zien meeste luisteraars van de Noordkaap toch wel leven in de stad en vaak jong en hoogopgeleid? Nou, dan krijg je dat. En ik heb uitgenodigd. Professor doctor Zev zet hemel hemel. Ja, ik bedoel veel meer.

Toekomstgericht kunnen we niet zeggen. Hoogleraar planologie aan de Universiteit van Amsterdam. Waarom nu Zef Hemel? Je kan natuurlijk ieder jaar met 7 hemel gaan praten over de stad van de toekomst. We hebben te weinig woningen. Gaan we dichter bouwen, gaan we ruimer bouwen? Gaan we al meer confisqueren? Gaan we Lelystad platwalsen? Ik kan vanalles bedenken. Maar nee, dit is het moment. Wat doet het? Korona? Ja, stond ineens alles stil? Waren de winkelstraten compleet uitgestorven en dachten veel stadsbewoners, maar ook anderen van jou?

Misschien is City er wel een stuk prettiger uit en is dit misschien de toekomst? Moeten we wat minder consumentisme, wat minder toerisme? En in het Financieele Dagblad sprak Hemel daarom van een Bijbelse kans voor Amsterdam. Moet ie even uitleggen wat eigenlijk voor een nieuwe stad hebben? En de Bijbelse cams die Amsterdam? Ja, sorry voor de mensen uit de provincie gaat even over de hoofdstad. Maar ik zeggen ook bij het is ook jullie hoofdstad. Dus luistert u toch maar ik van de corona?

Je hebt een groot rapport geschreven over hoe moet het met het toerisme in die stad? Maar dat was voordat dat hele Corona losbarstte. En nu zeggen we hoe moet het met toerisme? Want we hebben geen toeristen meer. Corona komt jou denk ik wel goed uit om het denken verder te brengen. Ja, dit was. Dit was een Taya Bijbels en euh, voor voor een planoloog uniek. Unieke mogelijkheid dus ik had het je op het rapport. Ik had een visie op lange termijn visie voor de binnenstad van Amsterdam, waar iets meer speelt dan alleen maar toerisme.

Had ik gemaakt. Ik had het nog niet af of daar begonnen lockdown en toen ik m afmaakte toen zat. Iedereen dacht dat we over de oren in het toerisme en de drukte over precies en verlangen naar dat geluid eens. Ineens viel het stil. Niemand kon zich nog 1 in oktober voorstellen dat er een hele andere binnenstad mogelijk zou zijn, maar die soms een dode binnenstad waar zelfs mensen met mondkapjes op.

Het is een sinistere situatie. Nee, hij was vol vriendjes. Zie je dat niet zoals? Hij was ook beeldschoon. We gingen daar lopen om. Dat zien we een. En je dan? Passie hoe waanzinnig mooi is.

Maar dat moet je niet zeggen, want dan krijg je weer toeristen. Maar het is maar, maar je kan dan weer gaan opbouwen. Dus en zeker hoe langer die lockdown duurt, hoe meer kans je hebt om in te kunnen stappen als je je. Je kon enorm gaan versnellen in de lockdown om dingen maatregelen te nemen die anders gewoon politiek niet voor mekaar zou kunnen krijgen. Nou ja, ik snap dit.

En Zef Hemel bekleedt een en interessante leerstoel die is ingesteld door het college van burgemeester en wethouders in Amsterdam, omdat zij vinden dat er over onze samenleving als een stad nagedacht moet worden. Iedere. Iedere 5 jaar geloof ik een ander. Dat was bedoelt Geert Mak of Dwars Paul Scheffer en de bekende PvdA ideoloog. Uhm, en nu is de Zef Hemel en Zef Hemel is planoloog, dus diep. Die heeft verhalen over hoe moet die stad er uitzien? En nu ook in deze tijden van Korona.

Een bijzondere kans, omdat ie kan nadenken over de grote stappen die gezet gaan worden. Amsterdam wordt overstroomd door toeristen en niet altijd de beste soort toeristen, toch? Heel veel toeristen die hier voor een beetje druk vertier komen. En dat mag allemaal, maar dat verdient de stad niks aan en heeft er toch wel behoorlijk veel bierfiets ellende van. Dus rook, koffers en noem maar op. En omdat alles even stilstond de afgelopen maanden zijn mensen tuurlijk wel gaan denken van wat willen wij eigenlijk?

Is dit onze stad en we wat? Wat? Wat voor soort toeristen wij trekken? Ook krijg je dat voor mekaar. En door Corona natuurlijk al eens versneld.

Dat geeft in de morgen en ook je hebt veel kritiek gehad op de OV geleverd, ook wel op het soort. Dat is natuurlijk sowieso het soort toeristen dat Amsterdam trekt. Te veel, te goedkoop festivalterrein. Uhm. De bevolking van de binnenstad. En ik maak dit programma voor meer mensen dan alleen maar mensen in de grachtengordel. Maar ook in Amsterdam Zuid worden namelijk maar mij gegeven.

Maar daar is wat. Dat heeft ook altijd iets verwenst om te zeggen we willen die toeristen niet meer verdienen door ontzettend veel aan. We mogen ons ongelooflijk gelukkig prijzen dat mensen onze stad überhaupt willen bezoeken.

Maar goed, dit toen het in 2015 begon. Toen begonnen de bewoners van de binnenstad echt uit de trommel te slaan. Toen moesten heel Nederland die dacht wat gebeurt daar dus? Euh, in die tijd gold dat inderdaad van wat zijn die Amsterdammers daar in die binnenstad? Weer ongelooflijk verwend bezig. Ha, kom met voorbij. Maar daarna is duidelijk geworden dat t echt een plaag wordt. Het wordt echt een plaag en die hele stad krijgt daar krijgt al last van.

Dus uhm, en toerisme bedreigt ook Giethoorn. Lees diverse kranten. Houdt Europa het Guge? Het is een wereldwijd fenomeen. Het is een Europees fenomeen worden en worden een monument.

Europa is gewoon toerisme, heeft niks moois meer. Op die manier is het zo. Zo heftig wordt dus het thee verstikt, het wonen het verstikt. Maar ook de ondernemers tussen een winkel en hele winkel of de stand verdwijnt dus. De effecten zijn zo, maar zijn groot. En dat kan iedereen die ontdekt wordt via Instagram. Dat gaat allemaal via Instagram, maar nu en straks goed gecontroleerd.

Anders word je ineens belaagd met een goedkoop vliegticket en pombal. En alles gaat heel. Kan je heel makkelijk regelen. Is het een. Steeds meer mensen in de wereld gaan dit doen.

Laten we even door jouw Ogaden kijken. Wat zie jij voor stad opdoemen? Wat is jouw ideale grote stad? Want we hebben nu een nieuwe hoofdstad die voor iedereen in Nederland misschien wel de hele wereld toch ook hun Amsterdam mag zijn?

Nou ik. Ik vind dus dat dat dat wijf veel meer in metropolen moeten denken. Metropolitaan moeten denken aan een grotere stad.

Dat roep ik al sinds ik op de Randstad of in Amsterdam. De Randstad was juist een anti metropool. Dat moest juist ervoor zorgen dat er geen met Nederland zou komen. Maar. Daar kwam een kentering in begin 2000, dat we misschien toch maar zouden moeten proberen om van die Randstad echt een metropool te maken, maar dat is weer gestrand. Want daar zit iets heel anti stedelijk zijn in Nederland tussen. Al die net dat CDA-Kamerlid. Dat is voor de stad niet alleen maar het oosten waar dat geld speelt overal.

En we hebben nog altijd heel veel moeite met met grootstedelijke fenomenen. Dus toen ik de leerstoel bezetten dacht ik ik ga, ga proberen kijken of ik dat kan veranderen. Dus dat wij veel meer in termen van grote steden gaan denken. Ook omdat het ons voorland is. Want de verstedelijking, de urbanisatie gaat zo hard.

Meer dan de helft van de wereldbevolking woont nu al in de stad, maar dat is statistisch. En wat is dat waard? Maar die ging door waar het gaat. Nu komt het in 30 jaar is dat 70 80 procent.

En die megasteden gaat misschien aan ons voorbij, want we zitten in Europa. Tenzij we dat Fort Europa niet goed bewaken. En dan gaat het alsnog gebeuren. Maar iedereen zit wel een beetje.

Dat zou dan een maand zijn. Als China. Heel veel mensen zijn er kritisch en tegen die zich megalomaan. Nu in een stad van miljoenen mensen. Dat is onmenselijk en allemaal hoge flats.

Maar het alternatief wat je nu ziet gebeuren is dat al die steden er omheen. De Amstelveense Purmerendse, het groen en Zaanstad groeit allemaal aan elkaar vast. Je krijgt iedere keer wordt weer een nieuw eilandje. Niet met een heel groot stedenbouwkundig plan. Maar ja, dat wordt weer gewoon even een straatje van 30 of 50 of 100 of duizend huizen gebouwd. En uiteindelijk wordt Nederland een lappendeken van visieloze ja huisjes. En hij pleit veel meer voor. Laten we nou eens met één grote gedachte.

Wat willen wij? Wat is de stad van de toekomst? Waarin? Kan iedereen zijn plek vinden? En waarom moeten we dan allemaal op een kluitje? Omdat, als je dicht op elkaar zit, kun je natuurlijk ook een beter openbaar vervoer netwerk financieren. Het is niet zo makkelijk om even een snelle trein naar Groningen aan te leggen. Dat willen de Groningers wel, maar dat kost vele miljarden, terwijl daar best weinig mensen in die trein zitten. Terwijl als je in die stad woont met z'n allen is zo'n systeem dat beter financierder.

Want ja, dat deel je gewoon in hoeveel gebruikers je hebt. En dat is volgens mij zijn gedachte. Maar ik denk wel dat die een duidelijker scheiding gaat maken tussen de echte stad en het platteland. En in Nederland loopt dat zeker in de Randstad natuurlijk een beetje rommelig door mekaar. Bedoel ik het nog? Het verschil tussen Zoetermeer en Voorburg en Leidschendam en het enige wat ik zie als ik een langzij op de snelweg dat ik denk kunnen we dit nog iets meer asfalteren en er een parkeerterrein van maken, want ik vind het echt niet om aan te zien.

Wat zou dan een maand zijn? Want kijk, als je in China, Shenzen en Shanghai noem maar op. Steden van 20 miljoen. Ik denk het is ontmenselijkt bijna t. Het heeft ook niet. Wij hebben natuurlijk nog een fantastische stadshart, omdat dat allemaal bij de middeleeuwse steden, maar niet onmenselijk.

Daar zijn hele goede steden van 20 miljoen. Waar? Waar? Waar je dolgraag zou willen. Maar je hoeft niet naar de 20 miljoen.

Wat is een fijne megagroot? Nou ja, ik heb gezegd, de makers van Amsterdam 2 miljoen om te beginnen, dat is. Dat is een soort Van Keulen. Zullen we dat eens proberen?

Dat is al een brug te ver, maar daar vinden die al megalomaan. Met dank aan megalomaan. En waarom is dat echt nodig dan? Om dan voorzieningen te hebben om grote theaters te hebben? Maar waar moet dat eigenlijk zeggen?

Het is duurzamer. Het is o ja, beslist jacquard die de invers ja, veel minder infrastructuur nodig, relatief per inwoner en je kabels en leidingen alles. Alles wordt korter. Je kan, je kan metro gaan bouwen. Je krijgt beter ov.

Is het ook beter voor de natuur? Elders kun je niet meer bewaken door de sneeuw, maar de natuur in steden is buitengewoon interessant. Dus je kan ook veel vergroenen voor groenere steden.

Steden zijn nu toch echt op opeenhoping van van. Je ziet het op een dag als vandaag met een hoop stenen op een kaart houdt de hitte vast. Het is niet een fijne plek om in de stad te zijn, maar dat is allemaal nog de jouwe.

De dertig bij dertig regels die er gewoon uit. Maar dat weten we inmiddels tussen zijn hele grote opgave. Die steden kun je vergroenen en er zijn steden die ons voorgaan. Dus Hongkong wordt zo getroffen door die urban heet dat Hongkong nu heel hard bezig is. Veel dakterrassen veel.

Dus het is niet dat het allemaal koek en ei is, maar als je m. Als je niet je Horizon 2 verbruik verbreedt en je accepteert dat we een urbane toekomst hebben, tja, dan ga je dit soort programma's niet eens beginnen.

Want ik merk nu vooral een inderdaad een kloof tussen stad en platteland. Maar de verkiezingscampagne zal vooral de inzet van CDA en ChristenUnie zijn. Jullie arrogante klootzakken in de Randstad komt eigenlijk op neer.

Ja, terwijl het ja zei ook niet helemaal zonder de stad willen. Als er een Cronos plechtigheid is, komen ze ook allemaal. Toevallig staat de kerk hier.

Maar dat komt omdat die organisatie zo versnelt dat de die. De steden zijn er duizend jaar oud, maar 200 jaar geleden begonnen ze echt hard te gaan en 15 jaar geleden zetten ze een enorme spurt in. En het gaat nu supersnel. Dus uhm uh, en dit is. Dit is ook zo. Dit vereist ook een soort van improvisatie.

Nu van ons door. Door die korona is natuurlijk het idee is stedenbouwkundig beleid. Planologie vergt politici die ballen hebben die durven te investeren. In Amsterdam had je vroeger de grote bouw wethouders in Kent allemaal wel de naam van Wibaut en grote socialistische bouw wethouder. Hij staat in de Wibautstraat op z'n monumentje. Ja, en daar kwam met heel veel gedoe kwam het beroemde plan Berlage ook door hem uitgevoerd. Dus die grote wijken waarin arm en rijk, oud en jong bij elkaar konden wel niet alleen maar voor rijken of nemen.

Voor arm ook wel een soort nagedacht. Van hier moet iedereen zijn. Dekking kunnen vinden aan de ene heeft een mooier huis dan de ander. Dat mag van mij, zoals bekend. Maar daar was over nagedacht en was wel strijd. Maar nu gaat het allemaal wat opportunistisch. Een wethouder krijgt even de kans om een paar duizend huisjes te bouwen, maar echt een grote gedachte zit er niet achter. En als je sommige nieuwe wijken ziet ontstaan de mensen die er wonen zijn blij dat ze een voordeur hebben.

Maar over dertig of veertig jaar zijn de nieuwe achterbuurten die door die korona is natuurlijk.

Soort idee wat ik veel lees van jongens, die stad die. Dat is echt niet zo'n prettige plek. Het virus gaat heel snel rond in een stad. Ik wil terug naar het platteland. Ik wil in de natuur. Ik wil dus. De stad is op dit moment even niet populair. Is dat? Nee, dat is niet een dipje, want we zijn heel lang zo. En dat is al honderden jaren zo. Kijken we naar de huizenprijs dan dat ik dat niet nu hoor?

Maar dat is dat is gewoon schaarste. Dat we schaarste creëren we kunstmatig door onze steden klein te houden. Dus gewoon te weinig te bouwen, gewoon veel te weinig te bouwen.

Daarom heb ik ook gezegd maak van Amsterdam nou 2 miljoen op een termijn van 30 jaar. Want naar IJburg hebben we niks meer. En het enige wat euh, doordat we nog IJburg houden mensen verder is een waterwijk aan de rand van de stad richting zee, maar die is nog niet binnen de gemeentegrenzen gepakt moesten we voor gaan opspelen.

Maar Amsterdam moet dus gewoon grond om zijn stad heen gaan verzamelen. Moeten, confisqueerde en dan, moeten groter gaan denken van halzen, maar moet uit te rukken. En die metropool ontstaat toch. Ja, ook als we niet weten wat wij nu graag doen.

Als je de mensen die wel zo'n auto rijden, maar ook wel in de trein zitten buiten die stad komen. De totale verrommeling, de rommelige industrie, treintjes, te visieloos, armoedig gebouwde doordat we geen goeie steden bouwen.

Precies. We durven die grote stap niet te zetten, dus rotzooien we het maar een beetje aan het spreiden.

Spee anders in te veel wethouders die iets te zeggen hebben lijkt mij.

Nee, ik zou eerder naar de Tweede Kamer krijgen. Het is veel te centraal en dat wordt alles, want de het geld gaat allemaal via Den Haag. Althans het publieke geld. En dat wordt allemaal gespreid.

Maar Den Haag wil daar nooit iets van vinden. Dan moeten de burgemeesters. Dat is helemaal niet zo. De Den Haag vindt steeds meer. Nee, dat zou juist veel beter zijn als de burgemeester zijn positie werden gebracht. In de eerste plaats van de grote steden als het eerste wat moet gebeuren. En ook dit is een wereldwijde trend dat die burgemeesters echt gaan optreden. Moet je ze gaan kiezen. Dan hebben ze ook een mandaat. Hoe? Dat is een keer even voordat er straks uit moet.

En dan zou je denken wat heeft Korona nou met met woningbouw vandoen? Nou, best veel. Want laten we nou eens even een historisch voorbeeld daarbij aan het doen. Kijk, de grootste infectieziekte van voor de oorlog was tuberculose tbc. Weet je dat nog, Keetje? Überhaupt nog? Dat je allemaal klinieken leuk in de buitenlucht? Of je gingen daarvoor naar Zwitserland om frisse lucht in te ademen en meer dan tienduizend doden per jaar door tuberculose. Dus nog altijd meer dan waar de nu nog koolwitje hebben.

Dus als antwoord op die tbc hebben ze bijvoorbeeld grote, ruim opgezette volkswijken gemaakt, bijvoorbeeld Tuindorp Oostzaan. Dus dan heb je weliswaar flats of lage rijtjeshuizen, maar ten opzichte van de oude volksbuurt in de oude stad in de oude binnenstad wordt krotten waar een slechte riolering en noem maar op. Was dat een enorme verbetering? Nou is die in t zand dat we nu naar die wijken die TPC wijken. Zeg nu even kijken als bijna de nieuwe achterbuurten waar je niet wil wonen.

Die jonge mensen talentvolle mensen willen om in de binnenstad wonen dan ook al is het huis met 30 vierkante meter. Dat is nog altijd beter dan een rijtjeshuis. Voor velen hoor. Niet voor iedereen. Buiten de stad dus. Hoe ga je nu bouwen na Korona? Het antwoord van Zef Hemel is het moet toch gaan verdichten. We moeten meer huizen in die stad. Die stad moet groter worden. Moeten wel twee miljoen mensen in zo'n Amsterdam gaan wonen? Dat zal toch appartementen dingen worden?

Maar het moet wel vergroenen. Want is een mannelijke stad nu? Nee, het is allemaal stenen, stoplichten, auto's. Uhm, het is hard en het moet zachter worden. Dat vond ik een interessante gedachte.

Toch even voordat er straks uit moet. Even die feminisering man. Toch wel een hele leuke lijn hier in steden. Zeg jij feminisering? Ja ja, schrijf je in een boekje? Ja, zeker, althans in steden. Sommige niet alle dus industriële steden die je die feminisering niet. Rotterdam blijft een mannelijker stad. Rotterdam blijft achter doordat het nog zo een masculiene euh sfeer heeft. En dan nog van die masculiene. Waar blijkt Musculi niet uit het gewoon straatbeeld?

Dus als je. Hier zie je allemaal vrouwen moeten opletten dat ritme nog halen heeft gezegd. Jeetje, wat vroeger ook wel een beetje opgericht hoor. Nou ja, maar dat is toch. Dan moet je ook naar luisteren waar het is. Vrouwen zijn in Amsterdam dominant. Op de 100 vrouwen zijn hier nog 81 mannen in Amsterdam. In Utrecht is het op de 100, vrouwen zijn er nog 73 mannen. Dus. Dat zie je. En vrouwen zijn niet meer huisvrouw, maar ze zijn op straat.

Dus je hebt een terrasse cultuur. Steden waar vrouwen domineren. Turkse cultuur. Je hebt een fiets cultuur die domineert. Je hebt urban farming. Je hebt vergroening. Je hebt hele andere programma's en je ziet dat gewoon als je in zo'n stad komt.

En euh, dat is heel erg feminisering van een stad die vooral een vrouw een stad is.

Dat is nou zijn natuurlijk veel studenten die ook weer wegtrekken.

Maar goed, er zijn er een hoop, in ieder geval in Amsterdam. En zeker niet nee. Nee, die blijf je als vanouds vast. Nee dus.

Maar goed, dit is. Dit is Amerikaans onderzoek. Uh. En dus de succesvolle steden in de VS zijn de door vrouwen gedomineerde steden San Francisco en New York ze heel interessant en het zijn postindustriële steden. Vrouwen zijn ook beter in de dienstensector en de industriële sector met die met die machines auto's. Dat is. Dat is uh, die hebben het gewoon moeilijk. En en dan is Eijndhoven interessant, die tak op een man. Dat is wel weer een mannens dat mannen stad, maar die die euh.

Daarom willen ze ook meer vrouwen toelaten. Ja, maar dat is ook het eerste wat Eijndhoven moet doen vrouwen aantrekken.

Ik vind dat wel. De vervrouwelijking van de stad is een thema van Zef Hemel. Uhm heeft dat eerlijk gezegd in een boekje in het boekje Hoop van Joris Luyendijk geschreven en er kwamen het best wat reacties op. En de eerste als redactie uiteraard vrouwen redactie. Zoals dat gaat in Hilversum. Uhm. Daarmee komt er natuurlijk een beetje giftig. En Dingens ja, moet het Amsterdamse bestuur helemaal uit vrouwen gaan bestaan. Eerlijk gezegd ben ik het met je mee eens.

Want als je naar niet alleen Amsterdam, ook nu Utrecht kijkt. Euh, de zachtheid, het groen. En het lijkt een wat relaxter leven dan een stad waar alleen maar auto's rond razen van. En bijna nergens. Dus ik denk inderdaad wel dat dat de stad van de toekomst is en dat heet dan Féminin. Maar ik zou eerlijk gezegd niet zo goed weten waarom menselijk bouwen menselijk samenleven een typisch vrouwelijke eigenschap is hoor. Wintertoerisme, noem maar op kwam ergens tegen dat je zou zeggen het ideaal zou zijn.

Een stadsbestuur van vrouwen. Nou, dat hebben we wel behoorlijk in Amsterdam, opvallend veel vrouwen in het bestuur. En ja, ik vind dat een 1 1, maar iets meer dan 50 procent nodig vind je. Nee, nee, nee, het gaat niet om percentages. Maar ik vind vrouwen in het openbaar bestuur heel erg belangrijk. En zeker als wethouders. Maar de combinatie wethouders burgemeesters zoals nu in Amsterdam dat is. Dat is buitengewoon interessant. Dat heb je op dit moment ook in steden als Parijs.

En je hebt het in Tokio nu en in Tokio is volg ik echt op de voet. Want de Japanse samenleving is niet bepaald geëmancipeerd. Maar dus Tokio stad van nu. De stad zelf gaat het hier om. De stad 14 miljoen inwoners heeft een vrouwelijke gouverneur. Hij zij doet is heel erg goed. Zij doet ze zelfs zo goed dat ze Abe zou kunnen opvolgen als president van iets met haar vrouw zijn van doen of omdat ze gewoon toevallig heel goed doet.

Nou ja, dat is uh. Ik ben er nu op gespitst omdat ik dit een interessante onder W werk vind. Omdat vrouwen zo dominant beginnen te worden in steden.

Het is wel de keerzijde staat.

Femke Halsema weet dat er natuurlijk onder onder druk. Ik zie daar De Telegraaf in de verte op tafel liggen.

Nou, laat ze niet horen, maar dit is een interessant fenomeen te hebben we nog nooit meegemaakt. Dit is trouwens wereldwijd dat vrouwen gaan studeren. Dus dat zie je ook nu in het Midden-Oosten. En dat vrouwen emanciperen gaan werken. En die hebben een heel andere dagindeling. Die hebben een hele andere belangstelling. Ze hebben een hele andere voorkeur en dat leidt tot een andere stad. Dat leidt tot leefbare steden. Ik vind dat wel, we moeten hier op door, maar misschien doen dat wel even in de podcast.

De Jordaans, die denk je, zegt professor dokter Zef Hemel, hoogleraar planologie en Newsted van Amsterdam.

Goed over dat thema van die vrouwen en invloed op de maatschappij. En sowieso een totaal overnemen van werkelijk alle banen en alle relevantie in deze wereld. De vrouwen moeten nog even nader op ingaan, nog niet echt over na te denken.