NPO Radio 1 podcast. Dit is een podcast van de algemene vereniging Radio Omroep, ook wel de Algemene of AVRO.

Oei ventje, luistert naar de Jord kast. We gaan het vandaag hebben over rampen, ja, gezellig, maar rampen. Erkin Peppi. We zitten natuurlijk in een ramp in een crisissituaties met Couronne. En ik dacht nou toch eens leuk om te kijken. Hoe reageert dit volgens het Nederlandse volk nou eigenlijk op rampen en rellen? In de loop der eeuwen en daarvoor heb ik uitgenomen vrouw die daar dikke boeken over schrijft. Soms met hulp van anderen.

Professor dokter Lotte Janssens is hoogleraar literatuur en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en Lotti's Leuk. Lotte is altijd vrolijk, heeft een ongelooflijke productie. Ik zat gisteravond nog een boek te lezen over Napoleon dat ze even daarbij heeft geschreven. Op zich een ondankbaar onderwerp, want er zijn dertigduizend boeken over. Echt letterlijk over Napoleon verschenen, maar toch. Ze heeft een zeer breed Weitz oeuvre en dus ook over.

Vooral over de euh. Naya cultuurgeschiedenis van de negentiende eeuw. In de negentiende eeuw was een um een eeuw zoals altijd met veel natuurrampen.

Zij heeft een euh ja en dus net een bundel hier over uitgebracht en was al wel, zegt ze trots. Met dit onderzoek bezig voordat Korona losbarstte. Dus waar het nu om gaat in de komende. Gaan we zeggen 20 minuten is. Hoe reageerden wij in de negentiende eeuw op allerlei rampen? En wat kunnen we daar eventueel voor deze ramp van lieren? Want het zou misschien toch wel een goed idee zijn om zo nu en dan is historici te vragen van hoe ging dat vroeger?

En wat leerden wij nu dan?

Maar eerst even de rampen die ons land treffen? De de avondklok. Rellen? Het verbaast jou niet?

Nee, want je ziet eigenlijk bij grote pandemieën in de geschiedenis dat dat altijd gepaard gaat met rellen. Omdat bijvoorbeeld sociale ongelijkheid blootlegt, maar vooral omdat het begint als een medische crisis. Maar geleidelijk aan zich ook ontrold als een politieke crisis. Het is een soort standaard verloop dat je bij een pandemie kunt zien. En bij grote cholera uitbraak. In de negentiende eeuw waren er ook rellen die bijvoorbeeld door de overheidsregels. Die werden daardoor veroorzaakt dat mensen zich daartegen gingen verzetten of andere vormen van onvrede kwamen naar buiten.

Ja dus eigenlijk. De reden daarvoor is dat het niet alleen een medische crisis is, maar dat er ook allerlei andere aspecten bijkomen sociale problemen, economische problemen, vormen van ongelijkheid. En dat leidt op zeker moment tot rellen. Maar dan kun je zeggen een beetje het standpunt van de regering ook. Denken hier en daar electoraal gedreven. Ja, dat zijn allemaal rotte jongens die stenen gooien en dat deugt niet. En die gaan we nou. Ik geloof dat 50 procent verdedigt dat ook wel vinden.

Ik geloof ook niet dat er iemand in dit land voor plunderen is of voor stenen gooien.

Maar er zit achter natuurlijk een groter ongenoegen en dat is moeilijk meetbaar. Dat klopt, dus dat maakt het ook zo ingewikkeld, zo'n medische crisis.

Juist omdat we. We willen de oplossing zoeken uiteindelijk in het vaccin. Ha ha ha. Als de magic bullet, zoals dat wel genoemd wordt. Maar we vergeten een beetje dat er zoveel andere aspecten ook ergens verborgen onder de oppervlakte zitten, zoals deze vorm van omgereden. En ook daar moet je voldoende aandacht aan besteden. Omdat het zich niet alleen ontrolt als een medische crisis zullen we er maar staan wat historische vergelijkingen gaan kijken. Als ik tegen de luisteraar zegt weet je nog?

Uh, t. Het zinken van het SS Berlin in 1907. Dan denkt niet dat iedereen meteen aanslaat. Maar waar wil je zelf beginnen?

Nou, dat is trouwens wel een geweldig voorbeeld. Het was de eerste mediahype op Rhodesische. Ja, dat is wel mijn favoriete in die zin. We hebben een bundel gemaakt, moet ik zeggen. Kies is een catastrofe. De Nederlandse omgang met rampen in de lange negentiende eeuw en daar hebben meerdere historici aan bijgedragen. En één van de bijdragen is van de hand van Rembrandt, maritiem historicus, die deze eerste super mediahype. De SS Berlin uit 1907 was er.

Zo was de lijndienst naar Engeland Hoek van Holland Harwich. En dat ding zou kloppen. Pier van Hoek van Holland zingt vlak voor aankomst echt een dramatisch tafereel. Maar je kunt aan die ramp zoveel parallellen trekken met het heden. Er zitten zoveel parallellen, bijvoorbeeld dat de media daar op afstormde. En door die media aandacht had twee gevolgen. Ten eerste dat was goed voor het koningshuis, want prins Hendrik ging naar kijken. En het werd ook een soort. Nou ja, bijna een uithangbord voor t koningshuis.

Kijkt de koning eens betrokken zijn met zijn burgers. Daar werden ansichtkaarten van gemaakt. Maar dat niet alleen. Het trok ook veel ramptoeristen en daar droeg de media aan bij. Dus je kon zelfs met een bootje naar het wrak voor n gulden H, dus dat werd echt uitgebreid van 100.

Ik geloof 128 mensen verdronken. Maar goed in die tijd was best wel een grote ramp. Ja, en ook een jongetje van 5. Wat werd er uitgemeten? En door die media reactie te bestuderen zie je ook hoe onze hele perceptie van een ramp gestuurd wordt door de media. En dat is natuurlijk iets wat je vandaag de dag ook ziet. Wij ervaren de huidige crisis door ogen van de media. Dus het maakt nog uit hoe daarover bericht wordt.

Ja maar die als ik nou kijk, wat is nou de grootste ramp die ik? Van overlijdens in de privésfeer, maar die ik zeg maar een natuurramp of zoiets van buitenkomt onheil? Dan kan ik me ekkel in de stormen van eind jaren zeventig herinner ik meen van 6 zevenenzeventig, toen als een orkaan. Maar ik vond het heerlijk, want daardoor kon ik. We zaten op een eiland. Toen waren we niet meer vanaf konden met de familie, waardoor ik niet naar school hoefde.

Dus ik dacht laat die roman komen. Prima woord.

Maar die die ramp. Dus die SS Berlin. Uhm is ook zo mooi omdat je ziet dat het ook gaat om al het ware culturele media beeldvorming. Wat zie je op die ansichtkaarten? Hoe wordt zo'n koning daar geportretteerd? En dat blijkt dan in een wat langere traditie te staan. Het gaat allemaal terug op Lodewijk Napoleon, die ook bij iedere ramp die hem overkwam snelde naar de rampplek en zich snel liet portretteren met de slachtoffers.

Want vooral met een, want dat is die beroemde ontploffing in Leiden gaf een officier van 18 zijn enorme Leidse binnenstad helemaal gesloopt. Koning dus, na de Fransen. Wij denken altijd Nederlands. Carné Franse koningen in Nederland of een Fransman als Nederlands koning is de broer van Napoleon.

Uhm, en die staat dan met een kind op zijn arm. Ik begrijp dat dat ook wel een beetje geschiedvervalsing is geweest.

Ja, dit is anno. Uiteindelijk is het voor. Verwarrend he? En dan moet je heel beducht zijn. Spreekt die media nou de waarheid of niet? Maar Lodewijk Napoleon horen we vaak tegen. Luc en jongetje op zijn armen van vijf uit het puin. Geef op z'n armen ge gehouden. Euh, alleen dan. Dat wordt dan zo uitvergroot. Ook daar is ook een lied over de buskruit ramp destijds gemaakt. De media hebben daarover bericht dat heel snel, zeg maar werkelijkheid en euh, vervorming van die werkelijkheid door elkaar gaat lopen.

Want dat staat tuurlijk fraai als jij als koning en een kindje op de arm hebt. En ja, dat is ook de enige redt het uit het puin. Als je over Korona praten en onze koning, dan krijg je dus een foto van een vliegtuig dat in Griekenland landt, dat het best een vervelende mega-project wel goed maakt met allerlei werkbezoeken aan ziekenhuizen medewerkers.

Als er gevaccineerd wordt. Dus hij is zich wel bewust van de rol die hij nu moet vervullen. Maar je hebt wel zo'n beeld nodig, want jij? We hebben eigenlijk, als je nu het weet, je wat je kan doen. De vluchtelingen ramp kan je terugbrengen tot een jongetje op het strand. Ik zou nu Korona als redder Bergamo, daar waar waar het voor ons in Europa althans begon met enorme drama's in het zwembad zouden. Wat zou het beeld zijn?

Wat blijft hangen bij ons?

Ja, da's een goeie vraag. Ik denk toch Bergamo is wel een en een echt een beeld dat is blijven hangen voor Nederland. Ook weer ver weg Nederlands beeld van Rutte, Verschooren of iemand. Het verschil met die negentiende eeuw is dat we nu natuurlijk in een heel geglobaliseerde media omgeving leven. Het gaat veel sneller dan toen, circuleert sneller op internet en dat maakt denk ik dat het moeilijker is om een beeld te hebben dat beklijft. OK. Uhm.

Maar misschien wat is dat toch met zo'n ramp als in Nederland? Wij kunnen daar niet goed mee omgaan. Wij zijn een land waar je planbureau hebt, waar duizenden mensen werken, economen, Sociaal Cultureel Planbureau, noem maar op. En die bepalen hoe het volgend jaar in Nederland gaat. En dan hebben we de discussies over koopkrachtplaatjes. Iedereen gaat er 0,6 komma 2 procent op vooruit. Ja, dat is nou eenmaal zo besloot vorig jaar. Dus dat moet dan zo.

Nu en dan ineens komt er zo'n korona iets. En ja, dat da daar is geen enkel draaiboek voor. Dat is een drama. Ziet ook een beetje in het karakter van onze minister president. Rutte is Duqu. Ik denk dat het ontzettend goede premier is in het vak technici die dat doet in die kamer. Pers komt, dat kan niet alleen heel goed, maar hem kennende. Hij is iemand die ze heel erg van de gewoonte is. Alles moet precies op hetzelfde moment.

Dat heeft ie houvast. Als wij gaan skiën, weet ik exact waar we maandag, dinsdag, woensdag eten, zowel s avonds als lunch, want dat is gewoon zo dat. Dat is zijn houvast en dus ook zo'n korona crisis. Uhm. Dat ja, daar kan hij niet goed mee omgaan. Ik denk dat één van de moeilijkste dingen ook de afgelopen week was. Het Britse 4th mutant ja mutant is niks voor Ruth. Je zou ze kunnen zeggen Ruth is zelf een soort mutant van de VVD en je had vroeger de VVD, een rechtse, conservatieve liberale partij.

En daar is een soort Rutte mutant uit voortgekomen. Die is zwabberen eigenlijk alle kanten op. Daar is eigenlijk vanuit de andere partijen niet echt een vaccin tegen. Niet echt een remedie tegen zijn compleet immuun voor nieuwe Rutte vaccins. Rutte is denk ik politiek gezien wel een van de meer dodelijke variant. Hij is niet besmettelijk, maar hij is wel vrij dodelijk. Want laten we even gaan turven welke partijen welke politici de finish met Mark niet gehaald hebben. Dat zijn er nogal wat.

Uhm. Maar misschien zijn we wel weer toe aan je hebt. Kijk, wij zijn natuurlijk gespecifieerd in Waters noden. Er zitten immers met ons een poosje in het water. We hebben het gehad met Beatrix. Die ging op bezoek op in op de Antillen, ook met storm en rampen. En dan weet je de koningin helemaal overwaaide met de betrokken. Dat beeld heb je nodig. Laten we niet naar de watersnood kijken, we hebben er nogal wat gehad. Brabant 1881 wist ik niet was een grote watersnoodramp naar 30 december.

880 loopt bij Nieuwkuijk. 1. Breken de dijken door? Loopt de hele omgeving van Brabant onder water? En ik vind dat een fascinerende ramp, want onmiddellijk komt heel Nederland in. Hij ging om de slachtoffers in Brabant te helpen en daar gaat de Amsterdamse elite nota bene een groot watersnood feest organiseren in het Paleis voor Volksvlijt met kermisattracties. Je kunt er lekker eten en al dat geld moet naar de slachtoffers. En ze doen dat nota bene op de verjaardag van de koning, koning Willem 3.

Want dan vaart hij daar natuurlijk ook wel bij als de grote held, als het ware die ook nog zijn best getrainde koning.

Maar goed ook. En het aardigste is dat er dan ook nog een watersnood, het Wilhelmus wordt geschreven ter meerdere eer en glorie van koning Willem. 3. H. Euh. En wat het laat zien is eigenlijk die dat er ontzettend veel burgerinitiatieven ontstaan. Dat het land in rep en roer is voor een kleinere groep in Brabant dus laat zien dat men ook niet alleen op de overheid vaart, maar eigenlijk ook echt op die burger collectieven.

Hoe gingen we met de dood om in die tijd, want nu is het niemand nog dood. Maar hoe? Het hoorde meer bij het leven en de rol in deze ook.

Dit is één van de fascinerende verschillen met nu. Euh, dat we nu ons eigenlijk alleen maar blindstaren op de medische oplossing, terwijl misschien op langere termijn ook moet kijken hoe we psychologisch gezien met rampen omgaan. Zogenaamde coping mechanisms. En in de 19de eeuw was niet de vraag of je een ramp mee zou maken, maar welke ramp je mee zou maken. H. Dus er waren veel meer overstromingen, branden, euh epidemieën. En men was denk ik euh zich daar meer van bewust en probeerde zich weerbaarder te maken nu onder andere de religie heeft daar een belangrijke rol in gespeeld, dus men.

Verzocht vaak troost in de religie en zei Nou ja, God heeft vast de beste bedoelingen met ons voor. En als je wat van de zwaardere gereformeerde kerk was ze zijn. Dit is allemaal straf voor God. Beter je leven en dan zullen we ons hopelijk geen nieuwe rampen meer treffen.

Nou ik, ik bid nu al voor Urk. Dit weekend weet je wat er gaat gebeuren, maar.

Maar ja, Lotte is natuurlijk vooral eerst een taalkundige en zij publiceert ook leuke stukken columns in in Trouw. Bijvoorbeeld over de onhandige beeldspraak die in Korona Tijd plaatsvinden. Wel gehoord dat het gaat ieder geval over de hamer en de dans. Dus Rutte en de jongen zijn continu in de weer met een hamer om het virus te doden en daarna gaan ze dan een dans uitvoeren. En dan schrijft Lotte en dat is wel grappig. In één van haar columns, onze ik citeer onze politici, passen hun handelingen erop aan.

Er zijn hamers genoeg in omloop, want bouwmarkten blijven te allen tijde open. Verder trekt Hugo de jongen bij iedere persconferentie zijn mooiste dansschoenen aan. Toch werkt die beeldspraak niet goed. Een onzichtbaar virus laat zich immers niet doodslaan met een Hamelin. We associëren dansen met een plezierige activiteit, van balletvoorstellingen tot volle discotheken. Van dance komt echter niets terecht. Nu de cultuursector en het uitgaansleven langzaam doodbloeden, dus als taalkundige, heeft ze ook nog advies en voor de metaforen die het kabinet in omloop brengt.

De D. We hadden de nachtwaker staat wat een kleine staat in negentiende eeuw. De overheid deed vaak niks of alleen regionaal. De particulieren losten dit op.

Ja en. En na een van de mooie bijdragen in het bundeltjes van Marita Mathijsen en die heeft n fascinerende zin in haar artikel De laatste zin waar de overheid faalt, komt de burger over de brug. En dat zet wat tot nadenken, omdat het aangeeft dat we nu zo alleen maar ook op ons tegen de overheid afzetten. Terwijl in de negentiende eeuw was men veel meer ook zelf georganiseerd moest ook wel een gemeenschap voor men moest ook leven. Maar je zat zonder werk met de winkeliers.

En vooral die mevrouw in Brabant die tuurlijk allemaal zien huilen op televisie als zeer aangrijpend. Uhm ja, ineens komt er 70.000 euro via nota bene GeenStijl binnen. Ja, dat was een heel verrassing. Ja, maar dat lijkt me wel erg denken aan die 19 Jato dat je ineens plotseling zo'n initiatief spontaan initiatief vanuit de burgerij en allerlei lagen van de bevolking ziet opkomen. Van nou, hier is echt iets verschrikkelijks aan de hand. Nu willen we allemaal helpen. En het aardige was dat zag je in het begin van de Corona crisis.

Heel veel spontane acties. Saamhorigheid? Ja en nee. Het deed mij wel deugd dat het nu weer even uh ook dat uh elementen in feite overstemde dat in feite het.

Dus de ene gooijer einde plunderingen zou ik bijna zeggen, want dat blijft toch hangen. Dokter Jensen moet toch even naar een oplossing werken. Recept? Wat is de ophef? Er wordt veel gezongen, er wordt veel samen gedaan. Wat zou je oplossing voor deze crisis zijn om onze psychische nood te bewaren?

Dat is wel heel grote vraag. Kan er alleen vanuit mijn discipline beantwoorden. Kijk, ik ben er van de cultuur hoek. Dus ik zal daar pal voor gaan staan. Dat we die culturele instellingen moeten redden moeten behouden omdat ze ons ook veerkracht geven. Dus ik steun die oproep van schrijvers die zeggen laat nou Nerval de boekhandel ook een afhaal loket zijn zodat we kunnen reizen in het hoofd maar verder gaan dan dat. Euh, we moeten die musea redden. We moeten echt zorgen dat de theaters overeind blijven.

Ik zie in het verleden in de negentiende eeuw hoezeer al die genres zoals literatuur, liederen, een vorm van culturele media de mensen er ook weer uit getrokken hebben.

De mensen gingen niet naar het Museumplein om het Van Gogh. Bezoekers gingen O. Om een andere reden. We zijn blij dat ik niet de nadelen van de musea. Fantastisch. Laat ze alsjeblieft opengaan, maar dat is betrekkelijk elitair. Ben je dan niet realistisch meer? We moeten met z'n allen de voetbaltribune op om? Nee, maar culturele media als voetbal meer dan dat. Denk aan de verkiezing van de Dichter des Vaderlands, die een prachtig gedicht. Lieke Marsman Nederland schreef dat hoop en veerkracht bood het aan mensen toch weer even een ander perspectief op de werkelijkheid binnen.

Dus dat is wat. Maar dan moet je wel iedereen bereiken, want als je alleen de de 10 20 procent euh top in Nederland bereikt. Ja, da's leuk. Maar dat zijn de verstandige mensen die mensen ook geen stenen gooien.

Die jammer dan. Daarom moeten we er nog wel in investeren. Kijken of we dat bereik kunnen vergroten. Dus ook al sta ik voor misschien wat kleinere groep. Ik vind dat een ongelooflijk belangrijk stem, ook in deze tijd. Samen zingen is en en denk ik gewoon toch ben.

En ja, daar horen wij. Karin El. De grootsheid yogaleraar als technology assessment aan de Erasmus Universiteit is eigenlijk te gast om te praten over de vaccinatie strategie, heeft over dit onderwerp ook iets toe te voegen en denk ik gewoon toch.

En de voetbalsupporter. En ja, het mooie was wel dat die nu gingen helpen. En de politie natuurlijk de hooligans dan de val. Jullie waren Den Bosch aan t verdedigen.

Dat zou een mooi beeld en omv ook in Maastricht. Maar even uhm, er wordt ook gezongen. En dat zeker even. Want dat dat het d. D. De functie van het lied in dezen. Ja, ik heb zelf onderzoek gedaan gedaan naar ramp liederen. Dat bleek een bloeiend Shannara te zijn in de 18de en 19de eeuw, dus er was een ramp en er werd een. Lied geschreven en het werd gezongen op marktpleinen met verschillende doelen om het nieuws te verspreiden.

Dit en dit is de gedeukt gebeurt, zoveel doden zijn er gevallen. Heel spectaculair zijn ze ook. Ha met lijken die rondreizen en dat soort dingen. Maar ook om geld op te halen voor de slachtoffers. En dat zo'n idee van benefietconcerten, dat leeft voort tot op de dag.

Hadden volgens mij ook die heren van a d. Hoe heet het Amstel Live in Ahoy? Daar hebben ook miljoenen mensen over de toonbank staan dansen. Dat soort gemeenschappelijkheid uiterlijk, maar dan niet per se door de overheid geregeld lijkt mij. Want we rekenen zo ontzettend op de overheid moet het nu doen. Dit is opnieuw iets wat je gewoon ook vanuit de samenleving moet laten.

Helaas kan ik je door die ramp liederen uit de negentiende eeuw niet laat horen omdat we nog geen grammofoon hadden en ook geen opnameapparatuur. Dus we zullen toch even moeten doen met meest recente ramp lied dat uit Korona is voortgekomen. Opgenomen door de grote meneer Snellen en Davina Michelle mij als artiest verder onbekend. Maar laten we even gaan luisteren.

Met. Is het best wel even schrikken als het behelsden met ons thuiskwamen. Neuzen in dezelfde richting komen wij graag, met op dat vele kleine stukje. De samenleving moet laten ontstaan. We gaan over onze selectie van die oudere ramp liederen opnieuw opnemen op cd komt uit in mei, een soort. De collectie van Nederlandse ramp liet door de eeuwen heen. Ik weet niet of de timing heel goed is. Ik denk dat we een beetje rampen moe zijn. Lotte tegen die tijd?

Ja, maar ik ben historicus en daar gaat gewoon ook. Het archief dat er al eeuwen relevant. Ja ja, een carnavalshit met verre korona macht, carnaval. De hele aanstichter van de ellende voor kerken weet ik. Maar niet van mij overigens. Wij zijn Korona moeder, dat klopt. Maar rampen moe waren ze ook in de 19de eeuw. Je moest gewoon door. Dus je moest toen ook leven met het idee dat rampen er waren. En dat is wat je nu ook merkt, het leven gaat ook door.

En daarom snakken we zo naar normaliteit.

Lotte was er in die 19de eeuw. We hebben nog weinig tijd, mijn Fermanagh, maar was er in die negentiende eeuw kritiek op de boven ons gestelden. De elite had ons dit aangedaan. Die waren eigenlijk verantwoordelijk was voor een complot gaande. Nee, je ziet ook in negentiende eeuw kritiek op bijvoorbeeld de dijken waren niet onderhouden en daardoor is het ontstaan. Dus. Dat soort euh. En kritiek op de lokale overheden, op maatregelen die er bijvoorbeeld 18:48 moeten ineens van alles dicht in Amsterdam.

Nou, dan komen de horeca line en de kermisklanten. Die komen in opstand. Die zeggen wat nou daar gaat. Onze nering dus ook. Dat is van alle tijden. Ja, want we hebben de wet.

We hebben trouwens dat zo interessant. Ook een beetje bijzaak voor u. Maar dit is niet alleen in Nederland heeft God. We hebben ook veel koloniale rampen gehad. Dubbele Krakatau explosie in Indonesië natuurlijk. Daar kwamen ook allemaal acties voor in Nederland, dus het was breder.

Het was absoluut breder. Die staan ook een aantal artikelen in over die koloniale rampen, waarbij we wel moeten zeggen dat uh, daar zit wel echt een soort koloniale houding van de Nederlanders in hoor. Dat het een ramp in eigen land te zijn, maar net iets meer over bekommert dan de rampen ver weg. Ja, maar toch. Uh, men was zich van bewust dat ook daar geholpen moest worden. Tot wat hoort wat wordt het? De metafoor van deze ramp is het het mondkapje of is het ook iets iets waar we van kunnen dromen?

Want dat mondkapje heeft? Ik denk dat we nooit met de mondkapjes willen we die dingen. De meter voor. Ik wil gewoon een meter voor waar. Wat is het beeld dat altijd zal blijven hangen als je over dit jaar praat? Je weet het nooit. Nee, nee, die foto zit er nog steeds met die gereedschapskist meter voor. Daar wil ik zo graag van af. Met die hamer en de hamer en die dancy Hugo die maar aan dans en hamer is.

Misschien moeten we daar volgende keer over hebben, want we gaan nog wat anders dan professor dokter Lotje Jans, hoogleraar Nederlandse literatuur en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. En dan nog even dit.

Ik wil toch even wijzen op een petitie die online staat voor de Biogen, die kelder en activistische dingen? Ja, is het antwoord. Kijk maar zeker op dat punt nl. BST punt in NL. Geef ons munitie, tekent de petitie. Waar gaat dit over? Dit is een initiatief van een euh, meneer Alexander Rybinsk, oud ondernemer bij TomTom.

Nou ja, investeerder in allerlei bedrijven, maar vooral een idealist. Uhm, geen rechtse hou degen. In tegendeel volgens mij links liberaal. Hij maakt zich zorgen over de verdediging van Nederland. Zijn wij wel paraat? Ik citeer Wij bezorgde burgers van Nederland zien dat onze veiligheid op het spel staat. Door jarenlange bezuinigen, achterblijvende investeringen en een gebrek aan daadkracht van de politiek is onze krijgsmacht compleet verwaarloosd. En dan zou je denken.

Waar gaat het over jongens? Het is toch in 1939 en de Russen staan toch niet op de stoep? Maar toch het meest dierbaren wat we hebben is naast gezondheid ook onze vrijheid. Dat kunnen we vandaag volgens mij voelen als geen ander jaar. Uhm. En als je gewoon op die site gaat kijken en gewoon eens wat cijfertjes ziet van hoe verwaarloost onze defensie is en hoe wij onze afspraken dus niet nakomen op die punten. Hoe kritisch? Uh, die site is op wel erg in feite, want de politieke partijen voor mekaar krijgen op dit gebied Joas.

Vandaag als morgen Poetin aanvalt, hebben we geloof ik vier roestige F-16's die de lucht in krijgen. En da's toch iets wat jou en mij een iedereen raakt. Want uh. Vraag nog maar eens aan je overgrootouders hoe het was in 1940. Niet zo gezellig. En toen hadden ze ook een avondklok. Maar toen schoten die ook neer als je naar buiten ging. Dat doen ze nu nog net niet. Dus ja, wat vind ik daar nou van van zo'n Perdita?

Om te beginnen, vind het leuk dat er een burgerschap is dat iemand zegt ik wil dit steunen. U ziet allemaal bekende Nederlanders die ieder die hun steun verlenen bijvoorbeeld Ehsan Sander Schimmelpenninck doet mensen waar je ook niet meteen van denkt. Dat zijn van die lui die met hun uniform pji lopen te marcheren in de kamer of zo. Maar gewoon mensen die. Mag ik hopen voor de vrijheid van meningsuiting zijn een goede verworven vrijheid in de afgelopen 200 jaar die aanzienlijk onder druk staan nu.

Uiteraard hoef je voor mij helemaal niks te tekenen of je ook geen activist zijn, maar lees het een keer gewoon om. Het is op je laten inwerken. Want als je dit leest en je in verdiept denk je van nou. Wacht even. Misschien toch wel belangrijk of je tekent met je lekker zelf weten. 29 1.672 bezorgde burgers geel op dit moment voor en je zou zeggen dat is een. Anderhalf uur nadat drie divisies. Nou, daar zijn we al heel hard, dus ik verwacht wel dat die dertigduizend mensen ook allemaal zich paraat melden als de Russen op de stoep staan.

Tot zover blijven denken. Blijf luisteren.