Transcribe your podcast
[00:00:00]

NPO Radio 1 podcast. Dit is een podcast van de algemene vereniging Radio Omroep, ook wel de Algemene of AVRO. Hallo allemaal de Jord kast hier en niet met Jort Kelder, dat hoort u zo maar met Rosanne Hertzberger. En ja, ik heb wel een echte doctorstitel. Jorrit is eventjes op vakantie op zijn tropische waddeneiland. Uhm en ik mocht de uitzonderlijk uitzending doen en één van mijn gasten was professor Tobias Rinke de Wit. Hij is hoogleraar aan de UvA en hij onderzoekt eigenlijk de zorg in lage inkomens landen en heeft zelf tien jaar in Ethiopië onderzoek gedaan en nog langer in Afrika.

[00:00:42]

Ik wilde hem heel graag spreken en dat is omdat ik gewoon heel erg gefascineerd ben door de uitwerking van Couvent in Afrika en en ja, vooral in Centraal-Afrika. In Kenia en Rwanda zie je dat er gewoon bijzonder weinig ha ernstig gecoverd is. Dus je ziet wel bij bloeddonoren bijvoorbeeld. In dat soort onderzoeken zie je wel dat zij antistoffen in hun bloed hebben. Uhm. In Kenia bijvoorbeeld. Net zoveel als bij ons, soms zelfs wat meer. Uhm, maar de echte dikke longontstekingen.

[00:01:12]

In de ziekenhuizen. De. De massagraven, die werden niet gegraven daar. Het is natuurlijk wel zijn wel wat uitzonderingen. Voornamelijk Zuid-Afrika, die echt een ramp van jewelste beleeft. Daarover vraag ik hem eerst.

[00:01:24]

Zuid-Afrika is absoluut euh, een heftige epidemie gaande. Maar eigenlijk moet ik toch wel een correctie aanbrengen, want op dit moment is in 44 van de 56 Afrikaanse landen een tweede golf bezig. Ja, uhm. Dat horen we misschien niet iedere dag, maar het is wel degelijk aan de orde.

[00:01:40]

En hoe merk je nou die golf? Want tegelijkertijd hé. Zij meten minder. Ze houden de doden misschien ook wat minder secuur bij. Waar merk je aan dat het nu echt een golf is?

[00:01:51]

Nou, dat natuurlijk het punt H. In Afrika wordt er vrij slecht ge meten. Huh? Er worden nauwelijks testen gedaan. Je moet je voorstellen dat in West Westerse Kenia bijvoorbeeld, waar wij met onze organisatie met voor Mexes ook zitten. Daar zijn er ongeveer 20 lobt tasjes per dag beschikbaar voor de bevolking van een miljoen mensen. Ja, nou ja, dat is natuurlijk gewoon. Dan kan je niet weten wat er aan de hand is. Ja, en als we kijken naar doden ja.

[00:02:14]

Doden worden nauwelijks geregistreerd en er wordt nauwelijks opgeschreven waar mensen aan overlijden. Toch aan de andere kant ook uit onderzoek. In Zambia zagen een paar maanden geleden al. Daar hadden ze 350 mensen een noodstop van genomen. Die mensen waren overleden. Ja, en toen zagen ze bijna 20 procent. Uh Covic, positieve mensen? Ja, dan weet je ook niet zeker of die mensen daaraan overleden zijn. Maar t is wel toevallig dat ze covert hebben. Leest dat het niet in een record maar.

[00:02:36]

Maar kijk als ik als ik nou uh een vrouw ben in een euh krottenwijk in Nairobi. Ik weet niet of krottenwijk mag zeggen. Informeler settlement moet ik zeggen voor de volgens mij. Maar hij stelt dat ik in Nairobi zit en mijn moeder is stik benauwd en heeft een dikke longontsteking. Dan ga ik naar ziekenhuis toe. Dus dan zou je de rijen in voor de ziekenhuizen moeten zien staan. En je hebt de valer die ik hoor dat dat niet zo is.

[00:02:58]

Nee, dat is correct. We horen eigenlijk geen schreeuwende verhalen van de overvolle ziekenhuizen. Hoewel ik wel moet zeggen ik heb net vanmorgen contact gehad met collega's in Kenia. Het is daar wel behoorlijk aan het aantrekken. Het is ook een euh, waarschuwing van de president uitgegaan van Kenyatta. Vandaag ook weer van. We moeten dit echt concreet gaan aanpakken. Ja, maar in principe heb je gelijk. Er zijn veel minder mensen die symptomen hebben van. Dat is absoluut zo in Afrika.

[00:03:23]

En waarom? Daar zijn wel wat dingen over te zeggen. Nou ja, ga daar maar meteen op in. Wat ik bedoel? De gemiddelde Keniaan is 18 jaar oud. Laten we daar gelijk beginnen to be. De gemiddelde Afrikaan is 25 jaar jonger dan de gemiddelde Europeaan. En we weten allemaal dat jonge mensen veel minder last hebben. Van Kovats is er al een heel duidelijk ding naar andere dingen stuk dat de mensen in Afrika B krijgen allemaal een vaccinatie tegen TB H de zogenaamde BCG prik die je in je arm zit.

[00:03:50]

Daar krijgen wij in Europa tuberculose, tbc, tuberculose. En die krijgen we in Europa niet. En en nu blijkt die BCG prik wel degelijk ook enigszins te beschermen. Euh, niet helemaal natuurlijk, maar een klein beetje tegen covert. Dus lijkt dat uit.

[00:04:03]

Want want er zijn een aantal grote onderzoeken ook in Nederland gedaan met de bezigheden. Ja ja, dat lijkt het erop dat het BCG vaccinatie een paar stukjes zet, maar gemeenschappelijk heeft met het Covic virus en dat daardoor dus een zekere vorm van 30 noemers aan Kruisven activiteit of bescherming optreedt. Ja, maar dat is in een. Dat is onbekend. Hoeveel? Dat is dan ook niet zo heel erg groot. Ik denk dat een heel belangrijk ding is. Euh ja, natuurlijk de genetica van mensen.

[00:04:28]

Die is echt ook wel anders in Afrika. Je hebt andere receptoren voor covert. Uh, die andere varianten vertonen receptoren zijn.

[00:04:36]

Zeg maar de stukjes op jouw cellen waar het virus aan plakt. Ja, zeg maar. Nou, en die en die reset het virus is natuurlijk heel erg gaat muteren. Maar die receptoren die muteren ook daar hebben mensen niet altijd rekening mee. Maar er zijn dus echt vele varianten van die receptoren bekend. In Afrika zitten er andere receptoren dan hier, dus dat is ook wel een rol spelen. Ja, maar dat.

[00:04:54]

Dat zien we niet in euh, in Amerika en in Brazilië terug, waar ook heel veel mensen met Afrikaanse roots wonen. Nou precies. Precies dus. Ik denk eerlijk gezegd dat een veel belangrijkere factor. Daar zijn we ook mee bezig. Is het immuunsysteem van de Afrikaan. Ja, en daar is wat dan ander anders aan.

[00:05:09]

Wat is er dan anders aan? Nou ja, dat het eigenlijk in de jaren negentig, toen in Ethiopië onderzoek deed, aan heeft. Toen hebben dat immuunsysteem wel heel goed bestudeerd. En toen leek het er eigenlijk op dat het immuunsysteem enorm geactiveerd was. Die met zijn enorm actief, met een immuunsysteem bezig. En achteraf bleek dat ook wel. Waarom? Omdat mensen tuurlijk heel veel toch last hebben van parasieten. Wormpjes, meubels, gordiaanse allemaal van die als carrés figuren is na allemaal exotische namen goed.

[00:05:34]

Hoe noem je het als je net heel erg blij mee is? Microbioloog Ja, in ieder geval wormpjes in de poep, zeg maar een. Dat duwt je immuunsysteem een bepaalde kant uit en je hebt ze maar met je immuunsysteem een linkerkant aan de rechterkant. De beesten in de cel. Ik zal niet in detail treden, maar het is eigenlijk een Kruijff Janssen wijsheid. Als je links kijkt, dan zie je rechts niks. En als je dus in Afrika duwt het immuunsysteem je gewoon naar links.

[00:05:59]

Vanwege al die parasieten en coven wil je naar rechts duwen.

[00:06:02]

Maar ja, daar is het iemand is de professor gebruikt hier een beetje een moeilijke metafoor. Ik snap hem wel de linkerhoek en de rechterhoek. Ik heb nog een metafoor voor u. En dat is het immuunsysteem van de gemiddelde Afrikaan. Staat wekelijks in de sportschool en dat van ons ligt met Gypsies in de bal. Het probleem?

[00:06:18]

Ja, dat is de ernstige ziekte van Coven. Het is eigenlijk een. Je eigen immuunsysteem wat over reageert, wat zich eigenlijk vergaloppeerd en niet meer wordt afgeremd. En dan krijg je die bekende cytokines stormen, zoals dat heet. Ja, cytokines, cytokines, stormbaan.

[00:06:30]

En dan gaan allerlei organen hebben daar last van in je lichaam. En dan krijg je ook enorme last met aarde en kom je dus in het ziekenhuis ook wel echt aan de beademing terecht. Ja ja, en dat is een overreactie eigenlijk naar rechts. Ja, maar als naar links kijkt, dan hoeft het immuunsysteem niet zo te overreageren naar rechts. Dus we zien in Afrika veel en veel minder overreactie. Kunt u dat nou aanraden, zo'n worm infectie eigenlijk? Ja, want anders denk ik van ik.

[00:06:53]

Ik stop het gewoon hier in het voedsel. En dan zijn we vandeze van deze ellende af dan. Kijk, wormen en mensen leven al gewoon honderdduizenden jaren samen. We hebben een goed evenwicht gevonden met elkaar. Ja uhm. Kijk, ik zal niet propageren dat de beste afslankingskuur een lintwormen is, maar het is wel een biologische wijze. Ja, maar los daarvan hè. Wormen zijn natuurlijk toch dingen waarmee we jarenlang bekend zijn te leven en het immuunsysteem is.

[00:07:16]

We hebben een vreedzame coach existentie gevonden, maar uiteindelijk zijn parasieten natuurlijk toch niet altijd goed voor mensen. Dat natuurlijk ook. Zo ja. Dus ik zou dat niet gaan propageren. Ik zou niet een bedrijf beginnen in euh, in wormen. Pilletjes? Nee, ik sprak een andere hoogleraar die er onderzoek naar doet, Maria Dan Bax, in antennemast. Zij zei Ze had een absurde statistiek dat uhm, dat in de jaren 60 op Waddeneilanden ja meer dan de helft van de kinderen wormpjes bij zich droegen op dat moment.

[00:07:43]

En dat is nu niet meer. Nee, waar zijn die gebleven?

[00:07:46]

Ja ja, want we leven natuurlijk veel hygiënischer tegenwoordig dan dan vroeger. En kinderen mogen ook niet meer selfies maken en dat is denk ik psychisch niet waar.

[00:07:54]

Het is niet waar geloof ik echt niet ok. Denk je dat dat kinderen zich niet morfisme?

[00:07:58]

Mijn kinderen mochten zich wel vies maken. Dat is waar. Misschien dat ik ken dat nooit. Dus ik zie dat ook niet om me heen. Zeg maar ik zie die zandbak. Dat is één groot feest, maar het is wel zo misschien dat is het land schoner geworden misschien? Nou, ik denk het ook en wee. Kijk, ons voedsel is natuurlijk veel schoner. Wij kopen niet een stuk vlees waardoor een eitje van een lintworm inzit. Dus euh, onze groenten zijn gewassen.

[00:08:19]

Ja, we hebben krijgt toch minder viezigheid naar binnen toe? Dat is zeker zo interessant. Ik. Weet je, ik stond echt versteld ervan, want ik ik hoorde natuurlijk ook alle standaard reflexen van. Het zal allemaal wel heel erg worden in Afrika eigenlijk. En als je nu kijkt naar de koolwitje realiteit in de wereld, dan zijn wij degenen die hartstikke oud en dik en ziek zijn en daarmee kwetsbaar voor coven is. Terwijl al die hij oud, dik en zie ik die factoren uh veel minder spelen in landen als Ethiopië of Rwanda.

[00:08:53]

Nou, dat is wel het geval. We moeten aan de andere kant ook echt wel in acht nemen dat er is heel veel covert in Afrika. Uh, dat virus blijft dus doorgaan met zich te verspreiden. Ja, mensen hebben er weliswaar weinig last van, maar dat belet natuurlijk niet dat het virus verdwijnt. Nee, en we zien wel degelijk ook mutanten ontstaan. Tuurlijk in Afrika zoals de Zuid-Afrikaanse mutant. Ja, dat is een mutant. Trouwens waar de huidige vaccins echt wel wat last van hebben.

[00:09:15]

Dat zag ik al, in tegenstelling tot de Braziliaanse wat we net hoorden. Nieuws? Ha dus. Ja. En die mutanten zijn zich razendsnel verspreiden. Negentig procent van alle infecties in zuidelijk Afrika is op dit moment met mutanten virussen. En die zijn natuurlijk ze gaan verspreiden, ook naar andere landen. We zien het in Mozambique en Botswana, Zambia en Zimbabwe. Maar die factoren die laat zeggen die we net noemde oud en euh en zwaar die ze beschermen.

[00:09:39]

Afrika gewoon, die beschermen dat wel een stuk.

[00:09:41]

Maar als wij dus op bezoek gaan in Afrika. En ik kan je vertellen interessegebied Tanzania bijvoorbeeld. Wat Zanzibar. Gewoon weer een feesttent kerst hoor. Zanzibar ja op Zanzibar.

[00:09:51]

Daar waren we op Zanzibar, want dat is een eiland van Tanzania als eiland. Ja, ik vind dit een heel interessant gesprek en weet je vooral ook omdat het ingaat tegen waar ik mee ben opgegroeid en heel veel andere denk ik met mijn, namelijk die standaard reflex dat euh ja, om het maar even politiek incorrect te zeggen. Afrika zielig is en hulp behoeft. Een kind onder de evenaar wordt later vaak een bedelaar. En uhm, natuurlijk zijn er ook grote problemen en is er veel grotere armoede.

[00:10:21]

Maar op dit moment raakt die pandemie ons veel heftiger dan in de centrale gebieden van Afrika. En dat is een soort van realiteit die we onder ogen moeten zien. Vind ik dat wij degenen zijn die ja oud, dik en ziek blijken en in Afrika tamelijk vitaal.

[00:10:40]

Viel me op dat er wel bij de elite. Laten we zeggen de mensen, de rijke euh bewindvoerders in Afrika. Dat je daar wel meer ernst gecovered ziet.

[00:10:49]

Het was natuurlijk ook zeker het begin en een rijke Lluis ziekte in Afrika. Wat mensen die natuurlijk reisden die in vliegtuigen konden. Ja, die kregen natuurlijk ook. Brachten Covic mee uit Europa. Is dat in Zuid-Afrika ook zo? Dus dat is ik. Zo is t wel begonnen. We weten wel dat de Afrikaanse virus oorspronkelijk uit Europa komen, dus dat is wel het geval. Maar we moeten wel rekening mee houden dat als Afrika onveilig blijft. Ha, dan zijn wij natuurlijk uiteindelijk in Europa ook onveilig, dus we kunnen onszelf allemaal gevaccineerd.

[00:11:15]

Straks hebben he en groeps immuniteit bereiken. Maar als wij dus Afrika verwaarlozen en daar dus steeds mutatie haarden blijven bestaan. En wij gaan nog steeds wel op reis en wisselen dingen met mekaar uit. Dan kan kan het virus continu weer opduiken.

[00:11:29]

De directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie, Theodoros Gibril Yeezus. Die noemde het zelfs een catastrofaal moreel falen dat wij Afrika eigenlijk niet in beeld hebben. Even een geluidsfragment daarvan.

[00:11:40]

De wol is aan Brink of Katastroof, die moral velen en de Bryans of diss velen wil BP, Wiselius en Livelihood in de Wildes koelkast van Chris.

[00:11:56]

Ik moet eerlijk zeggen als ik hier naar luister, dan denk ik een catastrofaal moreel falen. Als je nou per zijn maximale gezondheidswinst wil halen, dan stuur je die ñ naar Brazilië en dan ja, naar ons en naar Amerika. Wij zijn degenen die hulpbehoevend zijn.

[00:12:14]

Ja, ik vind moreel falen nogal een. Het zijn grote woorden. Het is natuurlijk wel gedeeltelijk waar. Ik bedoel er is een groot verschil in de wereld en de ongelijkheid wordt niet kleiner. Uhm ik. Ik vind het aan de andere kant wel zo dat ja, Afrika is natuurlijk een plek waar vaccins wel degelijk nodig zullen zijn. Maar op dit moment zijn de vaccins druk in Europa net zo goed nodig. We moeten alleen echt meer uit egoïstische overwegingen ook zelfs denken aan dat we Afrika moeten dekken.

[00:12:37]

Want uiteindelijk moet Afrika ook gedekt zijn met een vaccin omdat het voor het virus niet moet terug springen naar Europa. Maar het komt toch terug. Ik bedoel, we wijzen. Wij leven nu toch in een realiteit dat dat Korona niet meer weggaat is. Of het nou veel in Afrika aanwezig is of weinig in Afrika. Wat maakt ons dat nou nog uit?

[00:12:53]

Nou, daar wil ik toch nog even. Daarom had ik het over de mutanten. Uhm, kijk in Afrika. We weten nou waar die mutanten vandaan komen en mutanten ontstaan in mensen die langdurig met Kofoed geïnfecteerd zijn. Dus een aantal maanden in plaats van een paar weken ploos dus die mutanten die. En die Engelse mutant kwam daar bevobbelt vandaan. En van kankerpatiënten die langdurige immuun waren euh. Immuunsysteem onderdrukt hadden. Dus we kunnen nogal wat mutanten ook verwachten uit andere plekken in de wereld waar je immuunsysteem onderdrukt zijn.

[00:13:19]

En dat is Afrika. In Afrika is de grootste aids epidemie nog steeds gaande van de wereld. En er zijn natuurlijk best wel veel mensen met hiv die mogelijkerwijs ook Uh Yankovic mutant er zullen gaan opleveren. We zien de eerste GBC ook al van dat mensen met HIV langduriger dat virus blijven chatten, zoals dat heet verspreiden en daar dus ook kans hebben om juist die mutaties te laten ontstaan.

[00:13:39]

Ja ja ja, ik weet niet eigenlijk of t. Dus zeg je nou eigenlijk het stel dat wij hier nog een miljoen AstraZeneca vaccins vinden, dat we die eigenlijk naar Afrika zouden moeten sturen? Ja, absoluut zeker. Ja, voordat we ons voor dat wensen. Laten we zeggen Nederland ermee injecteren dat we het eigenlijk Afrika als prioriteit moeten hebben momenteel.

[00:13:59]

Ik zou zeggen dat de mensen die zich zeg maar principieel niet willen vaccineren in Nederland. Laten die de vaccins dan sowieso naar Afrika sturen? Uhm en uh ja, ik. Het is natuurlijk toch uiteindelijk zo veilig. Afrika is een veilig Europa. Al zou we moreel niet eens hier achter staan. We kunnen in ieder geval wel om praktische redenen en ook om ons misschien zelfs wel. Zelfs onze egocentrische redeneer te staan. Want het virus is pas weg als dit de wereld.

[00:14:21]

Moet u even heel goed luisteren naar wat hij hier zegt en ik wil dit zelf ook nog een keer terug horen. Want bij mijn vraag dus moeten wij op dit moment vanwege dat hij catastrofale morele falen van ons. Uhm. Moeten wij vaccins naar Afrika sturen? En volgens mij zegt ie daar nee of tenminste ja. Wat wij over hebben moeten we sturen. Maar dames en heren, wij hebben helemaal niets over. Dus moeten. U. Moeten wij ons nu heel slecht voelen dat wij deze schaarse middelen op dit moment niet delen met armere landen in de wereld met Brazilië?

[00:14:54]

Zeker met misschien Oost-Europese landen die echt een groot groot probleem hebben. Zeker met Zuid-Afrika zeker, maar een heel groot deel misschien he.

[00:15:03]

Is de nood daar gewoon wat minder hoog, want het virus is pas weg als ze in de wereld weg is. Ja, en dat zal wel eventjes gaan duren.

[00:15:10]

Ja ja, ik ben heel benieuwd. Is er nou iets? Want we hebben ook gezien bijvoorbeeld en in in Zuid-Oost Azië. Dat een land als Vietnam of Cambodja of Thailand waar ook eigenlijk heel weinig covert is geweest. Die hebben zichzelf op de borst geklopt en die zegt als Europa toch eens had gedaan wat wij hebben gedaan. Kijk, ons succesvol zijn met onze maatregelen. Is dat nou zij of hij ze? Werden zij ook geholpen door hun demografie en hun immunologie?

[00:15:35]

Ja, die anders is dan de onze? Over Azië durf ik niet zo heel veel te zeggen, maar de Brabander heeft het ook Seelen. Rwanda heeft ook gezegd wij hebben een ontzettend effectieve loopbaan. Nou ja, kijk. Het is natuurlijk zo dat een epidemie kan uh uh beter bestreden worden door een goedwillende dictatuur dan door een geoliede democratie. Ja, dat is nou eenmaal zo. Mensen die uh ja in het land. We hebben mensen gewoon hun eigen beslissingen te nemen.

[00:15:58]

Daarom ben ik ook een groot voorstander daarvan dat er eigenlijk mensen in een democratie. Democratie is zoals dit land zelf zich zouden kunnen testen. Elke dag opnieuw. En dat die test in de supermarkt gaan kopen. Wijze van spreken en dat je met die test gewoon zelf kan bepalen. OK. Ik ben positief of negatief en daar handel ik naar. En dat je bv die testresultaat ook kan uploaden via je telefoon in een of andere ja burger database. Ja die natuurlijk nooit zo goed zal zijn als de officiele GGD databases enzovoorts.

[00:16:24]

De Dongguan Jurong natuurlijk, maar het is wel aanvullend en het belasten van de medische sector helemaal niet om dit te doen.

[00:16:29]

En dat motiveert het was grappig op weg naar de studio. Uh, reed ik langs. Uhm. Of reed langs mij eigenlijk iets van 10 politiebusjes en dan nog een handvol ME busjes en dat hele waterkanon richting Museumplein, wat natuurlijk vlakbij Vondel cs is waar wij uitzenden. Euh, Museumplein stond vol en dat zijn mensen die zeggen jongens dat virus helemaal niet zo'n probleem. Die lockdown is een probleem. Nou, dat is volgens mij echt onwaar in de westerse wereld.

[00:16:54]

Want als wij. De loopbaan opheffen? Dan zitten we binnen de kortste keren in een gezondheidscrisis van jewelste. Nou, dat is redelijk vrijheidsbeperkende, kan ik u vertellen. Maar toen ik hem vroeg van zijn eigenlijk is, is de lockdown erger dan het virus. Beaamt hij dat eigenlijk? Hij zegt ja, voor vele Afrikaanse landen klopt dat wel. Heb jij je ook voor ingezet? Ik heb nog een laatste vraag in het land van Theotokos Cambyses en het land waar jij ook zoveel onderzoek hebt gedaan.

[00:17:22]

Ethiopië, daar is wel een enorme toename in kinders in kindersterfte en moedersterfte. Gewoon door ineen zakkende systemen.

[00:17:29]

Maar dat is het punt hè. Kijk, je kunnen wel zeggen medisch gesproken of klinisch gesproken is er iets minder aan de hand in Afrika. Maar economisch is natuurlijk een drama. Er is nu al uitgerekend door de Wereldbank dat er ongeveer 500 miljard dollar aan gederfde inkomsten zijn door deze epidemie. Het continent is een jaartje of tien aan het achteruitgaan in in ontwikkelings status hierdoor. Dus ja, die.

[00:17:50]

Kijk, er staan. Op dit moment staan er op het Museumplein weer mensen te demonstreren dat de lockdown maatregelen ernstiger schade hebben dan het virus in Nederland. Ik denk dat dat niet zo is. Zou dat in Afrika het geval kunnen zijn dat eigenlijk de de. De manier waarop ze er tegen vechten dat ze daar wel gelijk hebben? Maar dat lukt door maatregelen in Afrika. Die waren natuurlijk behoorlijk stevig, stuk steviger dan hier. De politie is een avondklok al heel vroeg en met een leger op straat en noem maar op.

[00:18:16]

Die hebben wel degelijk de evalueer een tijdje tegengehouden in april mei vorig jaar. Juni duurde langer voordat de Afrika opkwam. Ik denk uiteindelijk ja. De economische schade aan Afrika is vele malen hoger dan de medische schade. Ja uhm. En in die zin zijn lockdown natuurlijk funest.

[00:18:31]

En wat hij eigenlijk zegt is en dat dat zit hier een beetje achter. Is dat de economische krimp euh veel schadelijker is daar dat de economische voorspoed maar ook gewoon de Livelihood is dus het inkomen, de leefbaarheid voor mensen compleet afhankelijk is van hun. Euh ja, van die economie die draait of die niet draait. En dat als je thuis zit dat je gewoon echt geen inkomen hebt. En de effecten daarvoor voor kinderen. Uh, voor zwangere vrouwen zijn gewoon enorm.

[00:18:57]

Dus als jij Ethiopische president zou zijn ook geen Loosduinse. Geen nee.

[00:19:02]

Nou, we leren veel van dat was professor Tobias Rinke de Wit. Ik heb veel van hem geleerd eigenlijk.

[00:19:10]

Dan nog even dit. Ik belde Uh om om een soort van anekdotes te verzamelen vanuit Afrika belde ik een aantal van mijn collega's. Euh, ik heb ook wat wat onderzoek. Wat met Afrika te maken heeft vooral. Euh uhm. De invloed van het vaginaal microbioom dus vaginale bacteriën op de kans dat je met HIV besmet raakt en ook anderen met hiv besmet. En ik belde onder andere met een Nigeriaanse onderzoekster die ik had ontmoet op een congres en ik zei Goh, jullie hebben toch minder ernstige cofie dan je zou verwachten?

[00:19:40]

Ze zei ja zo goed en weet je hoe het komt. Nigeriaanse kruiden? Zal ik je er een beetje van opsturen? Blijven denken blijf luisteren. Heb je genoten van deze podcast en wil je er graag nog een hoger, luister dan ook eens naar TBS.

[00:20:02]

Ik ben Tom Veldhuizen en bij hoge uitzondering mocht ik een tijdlang meelopen in een tbs kliniek. Naar binnen kijken. Je bent een flûte, maar hou op. Ik ga een lekker zakje chips halen.

[00:20:14]

Wij zijn gewoon mensen. Ik bedoel de tbs kliniek. Een plek waar sterke meningen over bestaan. Het is allemaal te duur. Een kogel zou in de markt meest makkelijke optie zijn.

[00:20:23]

Maar hoe gaat het er nu echt aan toe? Binnen die veelbesproken muren?

[00:20:26]

Ik denk dat er meer gekken buiten rond te lopen dan hier Benno. Nou dat niet alles vast wordt gezet en niet alles in behandeling wordt gezet.

[00:20:34]

Maar ik loop in mijn waanzin loop ik de woonkamer in en ik schiet daar dood. Tot drie keer toe. Als er één groep is die het in een tbs kliniek zwaar voor zijn kiezen heeft, dan zijn het de begeleiders op de afdelingen. Hoe ziet een tweede kans eruit?

[00:20:49]

Het wordt echt binnenstebuiten gekeerd en dat is behoorlijk pittig. Luister de podcast TBS van KRO, NCRV en ervaar samen met mij de indringende werkelijkheid van een tbs kliniek. Ga naar NPO Radio 1, Punt nl forward, slash podcast of download m in je favoriete podcast app.